|
| |
| |
| |
Sjoerd van der Schaaf:
It gefal Hjerre Bijker.
Myn namme is Jouke de Jong Wallesoan; mar ik skriuw my J. Walles de Iongh, dat liket hwat aerdiger en bringt my heger yn oansjen yn Den Haech, dêr't ik wenje. Ik bin tolk en translateur fan birop, oersetter; yn talen bin ik bûtenwenstich bitûft en ik ha freonen dy't sizze, dat ik professor wurde moatten hie. Mar ik bin wol tofreden mei myn posysje. In soad wichtige steatsstikken set ik oer yn frjemde talen op in manear, dy't nimmen my forbettert, en ik gean mei nei ynternasjonale konferinsjes. Dêrom wurd ik tige achtenearre; en om 't ik der ek noch J. Walles de Iongh by hjit, haw ik tagong ta de hegere rounten.
Nimmen wit, dat ik út 'e binnenlânnen fan Fryslân kom; en it wie mysels ek hast forgetten; mar nou 't ik troch in tafal mei fakânsje op it Fryske Wâlddoarp bidarre bin, dêr't ik as jongfeintsje in skoft op in notaris-kantoar wurke haw, nou komme my fansels wol wer inkelde âlde dingen yn it sin. Nimmen ken der my mear fan; ik ha der nammers amper in jier wenne. Lykwols, as ik sa troch de buorren kuijerje, bidaerd en mei in stôk yn 'e hân, lyk as dat hearen fan standing foeget, dan sjoch ik ynienen ek somlike gesichten foar my fan minsken, dy't ik hjir kend haw jierren en jierren lyn. Ik hie kunde oan in bakkersdochter; ja, wierliken, men moat der om laitsje, in forneamd tolk en translateur, dy't gedoente hawn hat mei in bakkersdochter sûnder ûntwikkeling en hegere bilangstelling. Letter yn Den Haech bin ik troud mei in frou út de bettere stân, hwat in goed ding west hat foar myn posysje. Hja hat my tige neiriden yn myn stúdzje en my oeral yntrodusearre; soksahwat hie in bakkersdochter fansels gjin euvelmoed yn hawn en boppedat net kind. Myn frou is nou in healjier dea; hja wie hwat út 'e hichte en wolris snibbiger as noflik wie; en as ik my goed bitink, dan hie dy bakkersdochter dochs wol hwat charmants oer har, al hie hja dan neat leard. Hja sil nou wol mem wêze en troude bern hawwe. Myn houlik wie net seine mei bern en ik fiel my út en troch einliken wol hwat iensum. Mar
| |
| |
ik haw carrière makke; en it giet der yn it libben op 't lêst mar om hoe fier men it bringt.
Hwat op sa'n Wâlddoarp bart, hat fansels net folle to bitsjutten. Sa'n doarp is in ûnwichtich ding, al is it fansels wol fan bilang dat der plakken binne dêr't lju út Den Haech en oare greate stêdden simmers hwat ta harsels komme kinne. Hwat ik fortelle sil, is dan ek net sa wichtich; mar ik skriuw it op, omit it waer net meiwurket yn dizze fakânsje en men yn liddige ûren dochs wol hwat to dwaen ha wol. Jitske hjitte de bakkersdochter, Jitske Wisma; och sa'n gewoane namme, dy't nammers paste by har ûntwikkeling en by har bilangstelling, dêr't ik it al oer hie. Yn Den Haech haw ik my dan ek gau frijmakke; ik haw har ôfskreaun, hwant ik woe foarút. Lykwols, as ik nou sa weromtink oan dy tiden, dan moat ik wol tajaen, dat ik fan har hâlden haw; en hwerom soe ik my dêr ek foar skamje? Elkenien hat yn syn jonge jierren wol ris sahwat in avontûr; en ik ken wol mânlju fan foarname komôf, dy't mei hiele gewoane fammen troud binne en dêr nou de gefolgen fan drage yn har soasiale posysje. Dêr haw ik tominsten to forstânnich foar west.
Jitske Wisma hjitte hja; yn 'e winter hie ik alris mei har dounse en har oer de wangen streake en ik wist: hja mocht my wol lije. Doch doarst ik har net to freegjen yn it earst; sa skrutel wie ik, dat ik har net freegje doarst. Mar myn hert trille en myn moed wie sa fol, sa fol.
Lykwols, dat binne myn persoanlike dingen. Ik sil fan dy twifeleftige forhâlding wier net folle sizze yn dit relaes dat ik opskriuw om't it sok min fakânsjewaer is en ik gijn man bin dy't der fan hâldt, neat to dwaen. Ik wol it hawwe oer it gefal-Hjerre Bijker dat dochs wol nijsgjirrich is, al is it dan ek bard op sa'n forgetten doarp as ditte. En hwat Jitske Wisma oanbilanget, dy stiet bûten dit gefal; mar it barde yn 'e tiid dat wy goed wiene, en nou 't ik my alles wer to binnen bring, kin it net oars of ik moat sa út en troch har namme wol neame.
Ik wie op dat notariskantoar komd, om't ús folk my net trochleare litte koe. De direkteur fan 'e H.B.S. hie wol sein, dat ik in bûtenwenstige oanliz foar talen hie, mar it jild wie der net om my op stúdzje nei Grins to stjûren. Sa kaem ik op it notariskantoar en ik haw wrychtich in skoft miend, dat ik notaris wurde soe. Ik moat sizze: as
| |
| |
Jitske Wisma der net west hie, hie it in minne tiid west foar my. Jouns bisocht ik my to fordjipjen yn drege boeken; mar myn gedachten dreauwen ornaris al gau it neazige keammerke út nei mei riker blommen biwoechsen fjilden as dy fan it boargerlik rjucht.
Ik kaem hjirre yn 'e neisimmer nei myn eksamen en hjerstmis en winters haw ik noch wol tige flyt dien op 'e wetboeken. Notaris De Groot hie hege forwachtingen fan my en bitroude my tige. Noch wit ik, dat hy my hast plechtich twa platte kaeijen joech: ien fan ús kantoar en ien fan it kammenet, dêr't de akten yn biwarre waerden. ‘Hjirmei rêst in great stik forantwurdlikens op jou skouders’, sei hy.
Yn 'e maitiid waerd my de stúdzje, dy't net mei myn oanliz oerienkaem, to mânsk. Ik liet boeken en tydskriften yn frjemde talen komme út bibletheken en die war om in oare baen to finen. En Jitske Wisma, de bakkersdochter, wie my nea út it sin. Yn dy snuorje spile him it gefal-Hjerre Bijker ôf.
*
It notarishûs stiet der noch. Foar is der neat oan foroare; mar efter is der, as ik it goed sjoen haw, hwat kantoarromte byboud. Dat mocht ek wol. Wy sieten doedestiids mei trije man yn in lyts en tsjuster keammerke, dêr 't mei hwat min waer de hiele dei de lampe barnde. Sims waerd ik biroerd fan 'e minne loft. De beide oare klerken wiene der al ta biwend; dy hiene nea lêst fan sokssahwat.
It sil op in del yn bigjin April west hawwe, dat de mist tsjok oer it Wâlddoarp lei en ik sa op 'e middei ynienen it gefoel krige, dat ik oerjaen moast. ‘Ik moat der út,’ sei ik tsjin myn kollega's; ‘ik bin sa mislik as in houn.’ Hja seine net folle. Hja hiene swak moed yn my, om 't ik de geast fan it boargerlik rjucht net sa goed preau as hja dat diene. Ik leau, dat hja my hwat spotsk-meilydsum oanseagen. Mar ik wie yn oplieding en fortsjinne net folle en koe dêrom dwaen, oft ik sahwat ûnder en boppe de wet wie.
Sa gau 't ik yn 'e bûtenloft wie, fielde ik my in stik better. It wie stil op 'e buorren, dêr't de mist oan beide kanten grize gordinen ophongen hie. Inkelde amerijen stie ik dêrre. Hearde ik efkes in pear fuotstappen? It is mooglik; mar ik seach gjin minske en ik sloech it gjin acht. Ha ha,
| |
| |
ik hie doe hwat romantyske gedachten. Romantyske lju sykje de stiltme. Ik tocht: litte dy twa omkoalen fan klerken opfleane, ik gean de bosk yn. Sa sette ik de leane del, dy't nei de bosk laette. It dripte fan 'e beammen; mar dêr joech ik neat om. Ik hie yn dy tiden in swarte flambard op, om hwat to lykjen. De minsken seagen my der wakker om efternei, hwat ek de bidoeling wie; en mei wiet waer wied er maklik.
Wylst ik dêr sa roun like it my ta, dat ik immen efter my hearde. Nou haw ik nea nijsgjirrich fan aerd west; mar mei sok waer plichten op dit soarte paden net folle minsken to wêzen. Ik seach efterom; it wie sahwat in reflexbiweging. Der wie lykwols nimmen to sjen yn 'e mist.
Ek goed! Der kaem my in wyske yn it sin, dat ik in skoftsje earder ris fan in draei-oargel heard hie. Ik floite it; en doe't ik ophâldde, forbyldde ik my, hiel efkes efter my noch immen floitsjen to hearren. Ik seach wer efterom, nou dochs in bytsje nidich, mar der wie allinne mar mist.
Doe tocht ik oan Jitske Wisma. Soe dat Jitske wêze? Soe dy my de leane yngean sjoen hawwe en efter my oan komd wêze? Myn lulkens wie samar fuort. It hert bigoun my rêdder to klopjen. Sokke romantyske gedachten hawwe jonge minsken. Wy koene goed, Jitske en ik; mar har frege hie ik noch altiten net. Ik tocht: hwat soe it aerdich wêze, as Jitske dêr wie. Hja koe in bytsje floitsje, faeks hie hja my hwat pleagje wold, lyk as froulju dat kinne.
Ik moast nou om in wite hikke hinne; dêrefter bigoun de bosk. Oan 'e oare kant bleau ik noch in skoftsje stean. As Jitske der wie, soe ik har nou wol sjen. Ik stie dêr grif in minút of twa. Mar der kaem nimmen. En ik wit noch wol, dat ik bigoun to twifeljen: oft it Jitske wol wie en oft it hielendal wol immen wie. Ik foel my, earlik sein, in bytsje ôf. En dochs, en dochs....
Hawar, doe't nimmen opdaegjen kaem, sette ik in boskpaed del. Ik stapte nou fiks oan, hwant it wie in frisse dei. Hearde ik wer hwat? Krekt kin ik it nou net mear sizze. Fuotstappen wiene it grif net, mar der binne yn 'e bosk ek oare tekens: fasantehoannen, dy't heas kraeije; houtaksters, dy't skatterjend fuortfleane. It kin ek it gefoel west hawwe, dat my warskôge. Yn elts gefal, ik woe der in ied op swarre, dat immen my folge. En dat it Jitske
| |
| |
Wisma wêze soe, woe my net mear oan. Jitske Wisma hie neat heimsinnichs oer har; hja wie iepen en fleurich. As wy troud wiene, hie ik grif in bêste frou oan har krige. Allinne wie ik dan folle leger op 'e maetskiplike ljedder stean bleaun, dat it hat mar goed west dat ik har doe ôfskreaun haw. Né, Jitske Wisma wie it grif net. Mar hwa dan?
In greate helt wie ik nea; mar bang fan aerd bin ik ek net en ik stie yn dy tiden myn man wol. En dochs wie ik net yn myn wêzen. Ik stapte mar troch, seach nouris nei it struwel dat al hwat grien waerd en dan wer nei de hege spjirren, dy't as reuzen út 'e mist op my tasetten kamen. Ik leau dat ik hwat foar my hinne jeuzele. ‘Mei elk waer is it moai yn 'e bosk’, of sokssahwat, sei ik heal-lûd, allinne om myn tinzen hwat de oare kant út to krijen. En efkes letter: ‘Sjoch, in knyn!’ En doe murk ik, dat myn hert my yn 'e kiel bounze. Né, ik bin net sa botte bang fan aerd; it eanget my net gau fan minsken dy't ik ken en fan dingen dy't ik wit. Mar hwa-minske is sûnder freze foar it ûnbikende? Ik hie oanstriid, om om help to roppen of om lûd to flokken; mar ik bidimme my. Ik kaem doe op in rjucht stik reed mei weinspoaren, dêr't ik fan wist dat dy oan 'e grienlânnen efter de bosk trochrounen. De mist bigoun einlings op to lûken. Ljochte plakken skimeren troch de beammen.
Nei sa foech sechstich meter gyng ik wer in sydpaed yn, mar bleau om 'e hoeke efter in beam stean. My tocht, nou moast dy persoan efter my ek op it rjuchte stik reed komme en dan soe ik him sjen. Ik wachte net lang. Sa gau 't ik miende dat ik hwat hearde, sprong ik efter de beam wei, En ja, efkes noch seach ik in skym fan in man, net great en net lyts. It wie mar in skym, hwant hy wie samar nei fanside fuort. Doe waerd ik pûr lulk. Ik wie net bang mear. Mei foarsje sette ik nei it plak ta, dêr't de man fordwoun wie. ‘Kom foar it ljocht, stik ûngelok!’ raesde ik, ‘Hwat binne dat foar kluchten!’
Mar der kaem nimmen foar it ljocht. Der wie gjin minske. Hie der wol immen west? Ik seach nei it sânpaed. Der stiene yn de wiete groun fuotprinten. Fan my; en fan in oarenien. Der wie gjin mis op. Mar dy oare wie fuort.
Inkelde amerijen stie ik dêrre. It bleau stil. In bleke sinne skynde ynienen troch de dize en de noch keale
| |
| |
beammen. Doe 't ik opstapte wist ik, dat de man net weromkomme soe. Ik roun troch nei de hikke by de grienlânnen en seach nei de ljippen, dy't oer de wjuk gyngen.
*
Né, Jitske Wisma hat neat to meitsjen mei it gefal-Hjerre Bijker. Mar Jitske Wisma en Hjerre Bijker ha beide hwat to meitsjen mei dy snuorje, dat ik wenne yn dit ûnbitsjuttende Wâlddoarp. Is dit doarp nammers sa ûnbitsjuttend? Great is it net; mar hjir wenne altiten wol adellik folk; minsken mei nammen, dy't sels yn Den Haech in goede klank hiene. Nou steane har greate hûzen der noch al; mar hja wenje der net mear yn. Dat wie doedestiids oars.
Amper in jier haw ik op dit doarp wenne; en it sprekt fansels, dat ik hjir net folle mei weinomd haw. Einliken forwûndert it my in bytsje, dat nei sa'n lang skoft alle dingen my noch sa klear foar de geast steane, wylst ik der dochs yn tiden net oan tocht haw. Der sit noch in Wisma yn de bakkerij; nei alle gedachten ien fan Jitske har broers. Ik soe him freegje kinne, hwêr't hja bidarre is; mar ik leau dat in man fan myn posysje forstânniger docht, hwat distânsje to hâlden fan it folk, dêr't er him nou ienkear út emansipearre hat. De man soe nammers tinke kinne, dat it my moeit, dat ik Jitske ôfskreaun haw; en ik haw tofolle takt om him fiele to litten, dat ik it safier brocht haw, krekt om't doe myn forstân it woun hat fan myn gefoel. Jitske soe my wol útlake hawwe oer myn namme: J. Walles de Iongh. Myn frou neamde my boppedat net Jouke mar Johan. Sa tusken heakjes kin ik wol sizze, dat ik net bysûnder oer har treurje kin; mar hja hat myn gongmakker west, myn impressario. Jitske hie it fansels nea ôfleard, my Jouke to neamen. Dêr is foar elkenien, dy't hwat fan de wrâld ôfwit, de kwestje wol mei bisjoen.
Lyk as ik sei: der siet hjir yndertiid hiel hwat adel, mar der wennen ek lju fan oansjen sûnder titel. Ik haw hjir noch in dokter kend, in nuver brimstich man, dêr't fan sein waerd dat er mear bisit hie as de baron op de greate State. Hy hie trije kear troud west en dêrtroch in hiele sleep fan bern en heal-bern, dy't it meast allegearre fier brocht hiene. Hy hjitte Onnes, as ik it goed haw, en hy wie yn dy tiid al djip yn 'e sawntich. De lju praetten wol- | |
| |
ris hwat nuver oer him, krekt as hie der hwat mei him west.
Syn bisit lei meast eastlik fan it doarp: gâns in soad bosk en oar jachtfjild en in rige greate buorkerijen. Ek de herberge it Blauhûs dêrsa wie fan him. Hwat dat Blauhûs oanbilanget, dat is nou folslein foroare. It is in greate útspanning wurden, alhiel forboud, mei romme sealen en moaije terrassen. Ik koe it der net mear fan, doe't ik it weromseach. Foarhinne wie it in moai heech en sletten gebou mei in trochreed der nêst; en it lei net op sa'n bêste namme. Jitske en ik gyngen der wolris hinne to dounsjen. Op sokke dounsjounen hingen lancaster-gordinen foar de ruten en fan bûten ôf seach men dêr de silhouetten op fan de fioelespylders dy't, steande op tûnen, har walsen en polka's krasken op har net al to suvere ynstreminten. Sjoch, yn sokke gelegenheden kamen Jitske en ik; en dêr blykt ek wol út, dat it hjir net goed mei my gyng.
It kin wêze, dat de biskaving yn dizze kontreije sûnt dy tiid hwat fuortgong makke hat; en as men dat nije gebou sa sjocht, dan moat men dat wol hast oannimme. Twaris haw ik yn it âlde Blauhûs in fjuchterij meimakke. De earste kear waerden de lampen útbliesd en houden de jongkeardels by tsjuster op mekoarren yn. Der wie tofolle folk fan om utens dy jouns en de jonges hjirwei wiene bang, dat dy oaren ûnder har douwen sjitte soene. It waerd lykwols mei de fûsten ôfdien; der kamen gjin ûngelokken fan. Allinne de kastlein hie hiel hwat skea, hwant doe de frjemden lang om let útpiken, wie der fan de ynventaris fan syn jachtweide net folle mear heel. Ek de ruten wiene stikken.
De twadde kear kamen de messen der by; dat wie nammers gjin rûzje fan allegearre tsjin allegearre. It wie al bard, ear't de measten it yn 'e rekken hiene. ‘Ik bin stutsen, ik bin stutsen!’ rôp sa'n boerefint. Ik wit it noch hiel goed. De reden? Cherchez la femme! Bûtendoar sakke de stumper yn mekoarren. It is letter noch in rjuchtsaek wurden. Froulju hawwe hiel hwat op har gewisse. Ik bin bliid, dat ik myn eigen paed gien bin; dat ik baes bleaun bin oer myn eigen libben. Hja hie oars wol moaije eagen, Jitske Wisma, en dûnker hier; einliken wie hja to tsjep foar dizze rauwe krite. Ik moat ek sizze, dat hja hwat foar my oer hie. Doe mei dy fjuchterij yn it tsjuster gyng
| |
| |
hja foar my stean, alhoewol it tusken ús noch mar hwat los gedoente wie. Dat wie dochs wol moedich; hwant de foarsten krigen de klappen, de eftersten net. Afijn, ik ha nou wol dúdlik makke, dat ik de wiiste wei keazen haw; en ik wol der fierder mar net oer prate.
Hwêr't ik it oer ha wol, dat is oer in oar avontûr dêr yn it Blauhûs;, in nijsgjirrich avontûr, dat to meitsjen hat mei it gefal-Hjerre Bijker. It wie op Peaske-Moandei en sa likernôch in dei of tsien nei dat trelit yn 'e bosk. It wie fol op 'e dounsflier yn it Blauhûs, foller as wy ea meimakke hiene; en de pearen koene har amper forwege. Ik leau dat wy in polka dounsen, Jitske en ik; en dêr krige ik ynienen in fikse stjit fan fansiden. Ik sloech it mar matich acht; hwant sokssahwat moast men yn it Blauwhûs der op ta nimme. Mar doe't ik efkes letter wer in stjit krige, krekt oan 'e oare kant, doe gyng it my sa troch de holle, dat it opset-sin wie en gjin ûngelok. Ik bitocht, dat de dûsten krekt op myn bûsen wiene; en dêr siet hwat los jild yn, dat ik efkes earder fan in tsientsje weromkrige hie. Doe waerd ik op myn iepenst en paste goed op, tsjin hwa't ik oankaem. It gyng by de polka fierder goed; mar by it ôfgean fan de dounsflier wie't wer sa'n gekring, dat ik der efkes oan hie. En op dat stuit fielde ik ien amerij in hân yn myn bûse. It gyng sa rêd, dat ik mei gjin mooglikheit sizze koe, hwa't it die. Ik lústere Jitske yn in pear wurden ta, hwat der oan 'e hân wie. In bytsje kjel en ûntdien setten wy nei in hoektaffeltsje ta en dêr rekkenen wy út, hoefolle ik yn 'e bûse hawwe moast. Wy telden it jild twaris nei. It wie frjemd; mar der ûntbriek gjin sint.
*
As ik dat sa neigean, dan wie de maitiid, dy't ik hjir op dit Wâlddoarp as learling-notaris meimakke haw, wol de moaiste fan myn libben. Bigryp goed, myn wichtichste jierren, myn greate jierren kin ik wol sizze, binne letter komd. Dat wie, doe't ik erkend waerd as in soarte fan taelwûnder, neidat myn frou my ynfierd hie yn de heechste Haechske rounten. Mar myn bernlike blidens en jeuchlike opteinens wiene doe fuort. Myn earsucht wie great yn de folheit fan myn jierren, opswypke as dy waerd fan myn greatske en energike frou. Sa bin ik heech útkomd boppe de massa fan it folk; en dat is op 't lêst elkenien syn stribjen. Mar nou't ik hjir bin mei fakânsje en der oan
| |
| |
tink, dat myn frou en ik einliken nea net sa fortroulik mei mekoarren west hawwe en der gjin neiteam is, dêr't ik myn minsklike tinzen en myn minsklike soargen oan wije kin, nou moat ik as earlik man wol tajaen, dat neffens de romantyske opfettingen (dêr't men nammers yn de wrâld net fier mei komt), dy maitiid de moaiste fan myn libben wie.
Dat kaem net allinne troch Jitske Wisma; it kaem ek, mei 't ik it boargerlik rjucht, dêr't ik my hjerstmis en winters noch frijhwat mei pleage hie, yn dizze snuorje der folslein oan jown hie. It kin wêze, dat notaris De Groot dêr in bytsje de lucht fan krige hie. It sil bigjin Maeije west hawwe, dat hy my ris geweken naem en frege, hoe't it mei myn stúdzje gyng. Hwat moast ik sizze? De wierheit wie, dat ik my al sûnt in wykmannich alhiel op 'e talen smiten hie; de talen, dêr't ik sa'n oanliz foar hie. Mar dat hoegde notaris De Groot net to witten. Ik sei, dat ik tige studearre. Dit sizzen luchte de man leau'k op. Dan soe it wol goedkomme, sei hy; hwant hy hie goede ynljochtingen fan myn learaers. Hy wie tige praetsk; hy fortelde my it ien en oar oer it notarisbirop. It gyng der binammen om, sei hy, it bitrouwen to hawwen fan de lju mei jild. Fan de arbeiders en de lytse boargers wie noch nea in notaris folle better wurden. En doe kaem er op de wearde fan goede akten en testaminten. Binammen by testaminten moast men op jins iepenst wêze; de minsken goede rie jaen en harren domheden út 'e holle prate.
Ik bearde, oft my lij wetter yn 'e earen getten waerd. Hy hie der fansels gjin euvelmoed yn, dat ik al inkelde kontakten yn Hollân hie en der út noch yn net oer tocht, hjir to bliuwen. Dêrom formakke ik my ynwindich frijhwat oer dit kolleezje. Ik tocht: hy moast it ris witte.
Yn dyselde Maeijemoanne, op in Sneintojoun, waerden Jitske Wisma en ik it iens. Folle wol ik dêr net fan sizze; ik haw al forteld, hoe it fierder glen is. It is wier, ik haw letter myn ûnthjit brutsen; mar elk forstânnich minske sil my ynskikke, dat dat moast, dat dat net oars koe.
It wie oars in echt romantyske joun. De moanne stie heech oan 'e loft en oer de grienlânnen, efter de bosk, hinge de dauwe as in tinne snielaech. Letter forbylden wy ús, de geal to hearren. De klok sloech ien ûre, doe't wy yn 'e buorren werom wiene, en it sil wol twa ûre west hawwe,
| |
| |
ear't ik thús wie. Ik hie in lyts keammerke mei in rút op it suden en ik wit noch, dat ik dêr in skoftsje foar stien haw dy nacht. Der gyng safolle troch myn holle, dat ik moast hwat bikomme. De tún wie fol moanneskyn; it like in taferiel út in mearke. It rút stie iepen; it wie sa'n ien, dat men optille moast en dan hwat ûnder sette. It siigde der dochs hwat fris ûndertroch en dêrom die ik it ticht, ear't ik ûnder de tekkens krûpte.
Ik sliepte net sa goed, hwat wol to bigripen is. As it my goed foarstiet, dreamde ik. Hoe en hwat wit ik net mear; mar ik waerd al ridlik gau wer wekker en hearde doe hwat by it rút. It koe in kat of in fûgel wêze; ik wie sa'n bytsje yn 'e sûs en koe der net ta komme, oerein to gean om to sjen, hwa't dat lûd makke. Ik tocht, dat it wol wer ophâlde soe. Mar it hâldde net op. Ik harke sûnder bilangstelling; myn tinzen wiene by hwat der de jouns tofoaren bard wie. It koene fansels ek mûzen wêze; it wie wol sahwat in risseljen. It risseljen gyng oer yn stjitten mei lytse tuskenskoften en ik hearde nou ek it glês efkes triljen. Ratten faeks! Ik gappe. Ik lei noflik op bêd, mar nou moast ik dochs wol efkes sjen. En noch wit ik tige skoan, hoe kjel ik waerd. It rút, dat ik, ear't ik op bêd gyng, tichtdien hie, stie wer iepen; en ik seach der de fan de moanne biskynde holle fan in manspersoan ûndertroch stekken. Ik foun gjin wurden. Ik joech allinne in hease en rauwe needgjalp. De man wie samar fuort. In pear rêdde fuotstappen yn 'e tún; doe wie alles stil.
Efkes letter stie myn kostbaes by de doar en rôp: ‘Hwat wie dat, Jouke?’ Ik liet him der yn en die myn forhael. Wy seagen, dat it rút rêste op in baes strjitstien. Hwat moasten wy hjirfan tinke? Ik fortelde nou ek fan dat trelit yn 'e bosk en fan dat avontûr yn it Blauhûs. Hy ornearre, dat moast de fjildwachter witte.
Mar wy ha de fjildwachter dy nachts net mear warskôge. It rút koe fêstset wurde; en dat ha wy dien. De oare deis haw ik de fjildwachter ynljochte. Hy frege, oft ik jild hie. Ha ha, sei ik, suver neat; en dat wie wier. Hy loek oan 'e skouders. Hy sei, dat hy hwat oppasse soe; mar as ik gjin jild hie, dan hoegde ik foar dieven net bang to wêzen.
(Oare kear it lêste.)
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd