Hoe't in skriuwer oan syn stof komt...
Op 1 septimber, middeis om ien oere, nim ik myn plakje yn achter it 12-meter-diske op de bradery yn Stiens. Twadde dei fan de jierlikse Sutelaksje, mei skreppende Jannys en Durken. Bytsje fol dêre, want we steane mei mear as tsien minsken achter de boeken. Oan it begjin fan de rûte de trije T's: Teake, coach fan begjinnend Fryskskriuwend guod, Tsead-fan-de-wizers-yn-it-read en Tine B. Goed teplak, neat te reden; achter de dichtbondels en cd's, ûnder de bedwelmjende rook fan it shoarmatintsje nêst ús.
Nei it twatal dêrnjonken moat it folk dat oer de bradery skoot, riede. De boeken binne sa heech opsteapele dat de skriuwer amper it kopke derboppe-út krijt. Dat hoecht ek net, want elkenien ken dat kopke. De hege steapels ha boppedat in funksje: de fitte vutter kin mei it sinjearjen moai rjochtop stean bliuwe. Hy hat syn sydsulver meinommen, sadat de boeken noch hurder fuortfleane kinne.
Sa't foar de ien de frou ûnmisber is om't er oars de ferkeap fan eigen titels net byhâlde kin, sa hat de oar har ta morele stipe meinommen. De pakesizzer fan Reinder Brolsma sit as in echte debutant leaver ûnder as achter de tafel. Der wurdt nammers al gau grute dat wy Hylke S. der aanst werklik ûnder sette, mei in stik tape oer de snút en in toutsje om 'e earms. Want elke net al te krityske klant dy't nei in kertier oan 'e ein fan de tolf meter bedarret, hat de sinten automatysk al útjûn oan de opfolger fan it Paradys en prakkesearret der net mear oer om it gat yn 'e boekekast op te foljen mei dizenich gedoch fan ûnbekende begjinners.
Dêr prakkesearret Hylke S. nammers sels èk net oer. Healwei de middei betinkt er ynienen dat er witte moatte soe wat dy oare titels, dy't er op 'e kop besiket te lêzen, te betsjutten ha. Hy bedarret oan de oare kant fan it diske. Ik nim de kâns en triuw him as test myn eigen boek ûnder de noas.
‘Jo sochten in moai boek? Dan kin ik dit oanrekommandearje. Tige aktueel. Meie jo net misse.’
Hylke S. lit it boek troch de hannen gean, draait it om en om en leit it sûnder mear oan 'e kant. ‘Nea fan heard.’ Hy fynt dat sels wol grappich. Achter my hear ik lykwols in minder fraaie krachtterm.
Dy komt út 'e mûle fan nestrix Mentha dy't, hoewol't wy útrekkene ha gjin famylje fan elkoar te wezen, de hiele middei as myn persoanlike ympressario fungearret. Se triuwt alle potinsjele keapers dy't de mûle heal iependogge, yn syn gehiel in Oxzana troch de strôt. Minsken dy't gjin jild mear ha, krije persoanlik kredyt, de hantekening is fergees (jaja!), in snústerich kroadeboek giet mei koarting yn in tas en by need besoargje wy dit eksimplaar mei de postkoets by jo oan hûs. Op deselde dei dat it telegram ôfskaft is, ja. Se seit gjin reiskes nei de