Trotwaer. Jaargang 33

[p. 185]

Fryslân libbet en fernijt him hieltiten op 'e nij!
Barb-ara
Willem Winters

Op freed 2 maart presintearre deputearre Bertus Mulder grutsk de nije provinsjale kultuernotysje oan in publyk fan kultuerdragers, -produsinten en boppe modale -konsuminten. ‘No ris net yn dat ûnifoarme blauwe jaske fan de trochsneed nota, mar kreas ferpakt troch in profesjonele foarmjouwer.’ (Ien fan de spearpunten fan it nije belied: bettere foarmjouwing, ek fan Fryske boeken.)
In soad diskusje hat dit beliedsstik net losmakke. It ferline jier ferskynde konsept die dat ek al net. Oanlieding om op 'e man/frou ôf tolve saakkundigen te freegjen om in reaksje op kultuer yn fryslân 20.01 \ 04. Dat hat net holpen. De iene siet ‘mei tefolle fuotten yn ien hoas om fris fan de lever kommentaar te jaan’. In oaren koe de moed net opbringe: ‘Mei dat kultuerbelied wurdt it neat, as ik myn sin sis, mar ik ken de nota net iens en ik ha tiid noch piid om him te lêzen.’ De rest liet neat hearre - op twa nei.

It ding leit al in pear wike op de steapel lêsfoer foar de kommende tiid. Yn dy heap is altiten fan alles te finen: dokumintaasje foar de stikken dêr't ik mei dwaande bin en dêr't ik ea nochris oer skriuwe wol. Lichte kost ta ferdivedaasje, boeken fan bekende en ûnbekende skriuwers en tydskriften, dêr't ik noch oer gear moat. Boeken dy't ik kocht ha, mar dochs wantrou. No die dêr de notysje kultuer yn fryslân 20.01\ 04 alle war om myn oandacht te lûken.

Eins soe ik - fanwege myn belangstelling foar kultuer - it ding yndie lêze moatte. Mar sûnt jierren wearzgje ik fan oerheidsnota's, -notysjes, -plannen, ensafuorthinne. It groeide út ta neat minder as in notafoby. Eartiids die it my neat, it lêzen fan sok foer. Yn de doazen op souder fyn ik noch wolris in eksimplaar út de tiid dat ik my drok makke oer it belied fan ús oerheden. Fan de definsjenota's út de jierren santich bygelyks binne de siden oerwoekere mei streekjes ûnder de tekst, mei !!!!!! en ?????? Op de gearkomsten fan it aksjekomitee Lauwersmar waarden sokke beliedsnota's fansels wiidweidich besprutsen.

No gniisde dy nije provinsjale kultuernota my oan: Lês my dan, lês my dan ast doarst! It omkaft die der sines ta. Want, binne sokke beliedsstikken, wat de foarmjouwing oanbelanget, meastentiids net mear as pakken A4s, by inoar holden mei lym yn 'e rêch, diskear hat de Provinsje útpakt en de foarmjouwing yn hannen jûn fan Barbara Jonkers. It omkaft is fan in prachtich soart ljochtblau glitterkarton mei de sobere titel der djip yn preecht. De binnekant befettet in kollaazje fan u.o. sylskippen, lânskippen en de ferneamde fibula fan Wynaam. In ringbân hâldt de saak by inoar. Ek it binnewurk foarmet in moai foarbyld fan foarmjou-

[p. 186]

werskeunst: tekst yn ferskate kleuren printe op swier papier, wylst de beliedsterreinen opslein wurde kinne mei help fan it telefoanklappersysteem. De belettering is prachtich, mar nochal dryst: de ljochtprinte paragraaftitels binne min te lêzen, de haadstiknûmers rinne foar in part oer de tekst hinne, wylst inkelde haadstiktitels, as it de foarmjouwer better like, net neffens it boekje ôfbrutsen binne, mar sa: útgongs-pun-ten, ta-he-ak-ke-n. It liket der op dat de foarmjouwer sokke frjemdichheden yn de tekst - gefolch fan in tekstferwurker dy't it Frysk net behearsket - fanwege de ienheid, mar sitte litten hat. Best-joerlik, fers-praat, konsek-winsjes, wurde-arring, jeuchdteaterskoalle, kofi-nansiering, eksp-loitearjen, ferhâldingsgewi-is, foarl-jochting, byldz-jende, gewo-ane, bets-jutting, ensf. Typografysk is dat hiel aardich en boartlik, mar it taalgebiet yn myn harsens rekket der wol fan op 'e doele. It slacht sels oan it eksperimintearjen mei wurdôfbrekkings. Nettsjinsteande de tekst en mysels lês ik popa-kademy, pub-lyk, edu-kaasje, ak-sint en dramado-sinten.

Lykwols, dit wurkstik fan Barbara Jonkers komt sûnder mis yn de beneaming foar de Liuweprint.

En de ynhâld? It earste haadstik haw ik mei lijen útlêzen. It amtlik taaltsje is like libben as it dea is (of moat ik sizze like dea as it libben is?). Fierder haw ik hjir en dêr noch in bekjefol probearre, it is as sân tusken de kiezzen en dus bin ik der mei opholden.