Trotwaer. Jaargang 32

[p. 351]

Biten en brokken
Jan Pieter Janzen

Te heech grepen?

Tsien útferkochte foarstellings à fjirtjinhûndert besikers: de Frysk Festival-opera Orfeo Aqua op de Bombrekken wie kwantitatyf en ek artistyk sjoen in grut sukses. Dochs weage Omrop Fryslân der de deis nei de lêste útfiering in ôflevering fan ‘Sis it mar’ oan. Alheel op it nivo fan de harkers, dus op knibbels, want stel je foar dat je je publyk foar fol oansjogge: Fûnen jim it in sukses of.... wie it wat te heech grepen? No nee, wie de unanime reaksje, wij ha folop genoaten. Ek doe't it reinde? Ja, dat inkele buike hat ús sin net bedoarn.

Dat foel presintator Eric Ennema suver wat ôf. Gelokkich wie der de oare deis wer in echt maklik ûnderwerp: Binne jo bern noch wol feilich op strjitte? Doe koenen alle populistysksimplistyske registers wer iepen en krige it gesundes Folksempfinden wer folslein syn gerak: ‘Fan elk bij de geboarte daliks it dna bepale, dan ha je dy ûngelokken letter samar te pakken.’

CdK's

It ferskil tusken kommissaris Loek Hermans en Ed Nijpels? Hermans besocht Fryslân twa jier lyn op 'e kaart te setten mei Fryslân 500. Dat mislearre, foaral om't alles fan boppe-ôf regele waard. Simmer 2000 slagge oer alle boegen en waard in folksfeest om't it alheel fan ûnderenop kaam. Dêr hie Hermans him noait lykas syn opfolger sa fan herten yn stoart dat er op it einfeest ek syn offisjeel debút yn it Frysk makke hie.

Gjin bestjoer

Foarlopich mar net wer yn in bestjoer, wie myn fêste foarnimmen bij it ôfskie-op-eigen-fersyk fan dat fan it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum. Leaver wat praktysker oan 'e gong, mei alle moannen as taastber resultaat in nij nûmer fan dit ferslaavjende blêd.

It hat noch gjin jier duorre. Doe siet ik yn it algemien bestjoer fan de Provinsjale Biblioteek. Dat wie, op fersyk fan de Provinsje, al in jiermannich dwaande mei de ferselsstanniging fan dy oerheidsynstelling. Op de gearstalling fan it bestjoer - meast Ljouwerter notabelen - wie nochal wat krityk kommen en sadwaande waard it ein foarich jier útwreide mei de Stellingwerver foaroanman Henk Bloemhof en mei Koen Zondag en mijsels as represintanten fan de Fryske kulturele sektor (op oanstean fan deputearre Bertus Mulder, nim ik oan).

It hat mar twa gearkomsten duorre. De twadde, op 10 april, wie tagelyk de begraffenis. Doe waard bekend makke dat Deputearre Steaten de ferselsstanniging weromdraaie soenen. In eigen bestjoer wie net mear nedich, om't de PB ferline jier dochs noch oanheakke hie bij it Ryksargyf, it flmd en it Ljouwerter gemeenteargyf dy't earder al besluten hienen om de mooglikheden fan gearwurking yn de foarm fan in Regionaal Histoarysk Sintrum te ûndersykjen. Deputearre Steaten gongen troch de bocht doe't steatssekretaris Rick van der Ploeg mei de nota Cultuur als confrontatie kaam, dêr't ek yn oanstien waard op it bondeljen fan it regionaal kultureel erfguod.

Sneu foar de ‘âlde’ bestjoersleden fan de pb: no wienen se hast sa fier dat se de saak fan de Provinsje oernimme koenen en doe hoegde it net mear. Mij muoide it alheel net. De skaadkanten fan de privatisearringsgoarre waarden

[p. 352]

ommers aloan dúdliker. Boppedat fielde it pb-personiel der neat foar.

It bleau stil oant deputearre Mulder bij de feestlike heriepening op 8 maaie meidielde dat besletten wie om de ferselsstanniging ‘earst oan te hâlden’, sis mar: werom te draaien.

Yn 'e praktyk betsjut dat in ‘Rotary-bestjoer’ minder, waard der op de resepsje grute. Hoe dat sa? No, Mulder syn foargonger Louis Lyklema mei yn 'e njoggentiger jierren dan net sa lang kultuerbaas west ha, hij hat wol in tal rotarians oan it bewâld holpen. Bij de pb en ek bij it Frysk Museum bygelyks, foar in part ek noch yn dûbelfunksjes. - Noch in reden dus om wiis te wêzen mei de bekearing fan ds.

Dynamyk

Dat bringt my - noch even - bij Wim van Krimpen. Dy is hjir net mear: yn juny beneamd ta direkteur fan it Haachske Gemeentemuseum. In beneaming dy't foar de Nederlânske museumwrâld as in folsleine ferrassing kaam. Syn fuortgean út Fryslân wei wie dat net, want dat er hjir syn kontrakt fan trije jier net úttsjinje soe, wie nei it spektakulêr privee-referendum yn febrewaarje wol dúdlik.

In ferlies? No nee. Jawis, Van Krimpen hat de saak hjir ‘opskodde’ en yn it Frysk Museum foar in nije dynamyk soarge - it personiel skynt better motivearre te wêzen as ea -, mar oft dizze stuntwurker ek in echte bouwer wie, moat noch bliken dwaan. Ik soe der net fan opsjen at achterôf bliken docht dat er in soarte fan Kennedy west hat, de mediazjenike presidint dy't yn histoarysk perspektyf hyltyd minder foarstelt.

Bij de iepening fan syn lêste tentoanstelling, mei de stikeljende titel Het paard van Troje, liet Van Krimpen witte dat de nije direkteur op syn minst in jier as acht oanbliuwe moat - om sýn dynamysk belied fuort te setten. Hij helpt sels mei om in opfolger te finen: ‘Ik voel me verantwoordelijk, ik zal er zeer mijn best voor doen.’ In wize fan oer je grêf hinne regearen, dêr't it folchsume museumbestjoer grif wiis mei wêze sil.

De kolonel

Ien badinearjende kollum yn de Ljouwerter Krante fan 17 july wie genôch om kolonel L. Sjaarda Hzn. en syn Fryske leger fan 'e kaart te feien. Dizze libbensechte boartersguodsoldaten wienen fan 't simmer wol rûnom presint mar de grap sloech net oan.

Ek in ynstjoerd stik fan Hilde Mulder, Sjaarda syn geastlike mem, koe de saak net rêde: ‘Sjaarda is kunst, of je dat nu wilt of niet. Hij is bedacht door Auke de Vries en mij in opdracht van het Frysk Festival. Ons werd gevraagd iets te doen met het thema pelgrimage.’ En dêr paste it ferdigenjen fan it eigen stikje grûn mei in sabeare eigen leger neffens har skoan bij.

De lc publisearre de wiidweidige oratio pro domo yn justjes ferkoarte foarm. Mis, neffens it Sjaarda Journaal, de ûnregelmjittige útjefte fan it Ministearje fan Definsje Fryslân. De kranteredaksje mei dan it rjocht ha artikels yn te koartsjen, dit wie ‘sinsuer’. Al wer in teken dat Mulder & De Vries minder ‘ludiek’ wienen as dat se sels ha woenen. Sneu foar dizze keunstners, mar har Kolonel wie it minst slagge ûnderdiel fan it Frysk Festival, sawol artistyk as kwa publyksberik. (Sjoch ek: www.sjaarda.org/)