Trotwaer. Jaargang 32

[p. 172]

Sapfo fan Lesbos
Fersen

oerset troch Atze Keulen

Sapfo waard berne oan 'e ein fan 'e sânde ieu foar Kristus op it eilân Lesbos. Dêr hie hja letter in soarte fan skoalle foar jongfammen, dy't wijd wie oan Afrodite en de Muzen. Mei de jongfammen libbe hja yn in grutte affeksje en yntimens, makke fersen oer harren, en brulloftslieten as hja trouden. Sels wie se ek troud en hie se in famke mei de namme Kleïs (Sapfo har mem hiet ek sa). Fierder is der oer har libben hast neat bekend. Njonken ien folslein gedicht (‘Afrodite’) binne inkeld fragminten fan har wurk oerbleaun.

(Yn Trotwaer 1992-5 steane tsien fersen fan Sapfo yn in oersetting fan Klaas Bruinsma. Sjoch foar Nederlânske oersettingen û.o. Sappho van Lesbos, Eros ontwortelt mijn hart. Gedichten en fragmenten. Ingeleid en vertaald door Aart R.P. Wildeboer en Pierre J. Suasso de Lima de Prado, 1991²; en Sapfo, Gedichten. Vertaald en toegelicht door Mieke de Vos, 1999.)

fr. 1

Flûnkertroan'ge ivige Afrodite,
Zeus syn dochter, flechtster fan listen, 'k smeek jo:
brek doch net myn hert mei fertriet en kwellings

o masteresse;

mar kom nei my ta as jo ek eartiids wol
my fan fierrens hearden en nei my harken
en it gouden hûs fan jo heit ferlieten

en by my kamen

op jo wein fan goud; moaie flugge mosken
loeken jo omleech nei de swarte ierde
út 'e himel mei harren rappe wjukslach

dwers troch de loften.

Ringen kamen s' oan; en jo, o loksill'ge,
glimkjend mei jo ivige jeugdich antlit
fregen wat my no wer mankeart, wêrom't ik

wer jo te help rop,

[p. 173]

 

en wat ik dwylsinnich it leafste ha wol:

 

‘Wa moat ik dan no wer nei dy ta driuwe,

 

Sapfo, wa wolst no wer as dyn freondinne?

 

Wa docht dy ûnrjocht?

 

 

 

Want al draaft se fuort, daliks rint se dy nei,

 

ek al wol se no gjin kado, skylk jout se,

 

en al mint se net, daliks sil se minne

 

ek as se net wol.’

 

 

 

Kom ek no by my en ferlos my fan myn

 

swiere soargen, lit foar my barre wat ik

 

sa fol langstme wol dat der bart, wês sels myn

 

maat by it striden.

 

 

 

fr. 31

 

 

 

Lokkich as de goaden is yn myn eagen

 

jinse man dy't rjocht foar dy oer deun by dy

 

sit en lústert, ien en al ear, nei 't swiete

 

lûd fan dyn stimme

 

 

 

en dyn leaflik laitsjen dat my foarsiker

 

yn myn boarst it hert op 'e doele brocht hat;

 

sjoch ik dy mar ien amerij, gjin lûd mear

 

komt út myn mûle,

 

 

 

mar as lead sa swier leit myn tonge brutsen,

 

daalks streamt troch myn hûd in subtile gloede,

 

neat kin ik mear sjen mei myn eagen, gûnzjend

 

sûzje myn earen,

 

 

 

oeral stiet klam swit op myn lea, ik trilje

 

hielendal en fealer as hea noch bin ik,

 

hiel tichtby is no mei syn hân de dea, ik

 

kin him hast rikke.

 

 

 

Mar ferneare moat men it, alle pine,

 

want...

[p. 174]

 

fr. 104 a

 

 

 

Jûnstjer, do bringst alles thús wat de strielende dage fersprate,

 

do bringst it skiep en de geit wer werom, ek in bern nei har mem ta.

 

 

 

fr. 105 a

 

 

 

Lykas de apel dy't ryp wurdt op 't uterste ein fan 'e twigen

 

hielendal heech yn 'e beam, by it ploaitsjen ha se 'm fergetten,

 

nee, fergetten ha se him net, mar se koene 'm net rikke.

 

 

 

fr. 105 c

 

 

 

As d' hyasint yn 'e bergen dy't harders by 't rinnen fertraapje,

 

dêr leit de poarperen blom op 'e grûn...

 

 

 

fr. 34

 

 

 

Stjerren dy't no flamkje om 'e moanne hinne

 

sille daalks har glânzjende ljocht ferlieze,

 

as de moanne fol mei har sterkste gloede

 

d' ierde bestrielet...

 

 

 

fr. 94 D

 

 

 

De moanne is ûndergongen

 

de Sânstjer ek al, 't is midsnacht.

 

De tiid giet foarby, en ik lis

 

allinne op bêd te sliepen.

 

 

 

fr. 132

 

 

 

Ik haw in pracht fan in famke, se liket op

 

blommen fan goud, en hjit Kleïs, myn skatsje.

 

Har woe 'k net ruilje as wie 't foar hiel Lydië,

 

ek net foar leaflike...