Trotwaer. Jaargang 31

[p. 386]

Fanwegen beppe Antsje
Yolande de Kok

Ik ha beppe Antsje sjoen. Yn de lange winter nei har dea wie it moarns as oft de dei net begûn. It wie noch tsjuster as ik mei de hûnen nei bûten gie. It wie noch tsjuster doe't ik har seach. Dochs bin ik der wis fan dat sy it wie: har wiete hier kreas yn 'e flecht. De tantes moatte net prate fan hallusinasjes, want de hûnen seagen har ek. Sy blaften en sy lutsen sa hurd dat ik hast foel. By de tsjerke gie sy de hoeke om. Ik run efter har oan, mar der seach ik har net mear.

Ik ha altyd witen dat sy nochris nei my werom komme soe. De lêste twa jier fan har libben ha ik by har wenne. It kaam foar ús beiden goed fan pas. Ik hoegde net direkt in nij hûs te sykjen nei't Tamara my bûten smiten hie en beppe Antsje hoegde net nei it âldereintehûs, om't ik boadskipje koe en de dokter skilje koe as sy har net goed fielde. Sneintejûns bleau ik by har thús en dan dienen wy scrabble. Njoggentich jier wie sy en noch koe sy winne. As wy dan tegearre wienen, prate sy altyd oer de dea. Sy wie der wis fan dat sy pake Sjoerd weromsjen soe en al har hûnen. Sy hienen altyd keningspoedels hân dêr't se mei nei shows ta gienen. Sy kjimde se noch altyd as ik der mei út it bosk kaam.

Nei har dea kjimde ik de hûnen sels. Sy wienen kreas doe't beppe Antsje ús foarby fytste. Mar ik wit net oft sy ús goed seach: se gie sa hurd. En dat ferbaasde my: net dat sy werom kaam, mar dat se fytste. Se hie yn jierren net mear fytst.

De dûmny sei dat allinne Jezus weromkommen wie en fan de fyts sei er hielendal neat,mar wat wist dy ûnnoazelsma der fan? Miskien woe er my gjin antwurd jaan, om't ik net leaude.

De lêste dagen foar har hertoanfal, doe't se fielde dat se ferstjerre soe, hie beppe Antsje my frege om har foar te lêzen: Job 40 fers 10: it Nylhoars is it masterstik fan Gods dwaan. Ik hie him frege om dat foar te lêzen yn 'e útfearttsjinst, mar hy woe it net. ‘Dat is in tekst zonder diepgang of betekenis,’ sei er. It wie in tekst as it Heechliet, dat se yn 'e tsjerke altyd oerslaan. Ik wist ek net wêrom't beppe Antsje dy tekst oer it Nylhoars hearre woe, mar hy hie it yn alle gefal respektearje kind.

Trije moanne letter, mei Peaske, moete ik Alma. It wie in nuvere moeting. Sy lei yn it gers oan 'e seedyk te lêzen. De twa keningspoedels dy't ik fan beppe urven hie, rûnen foar my út. It wie ferbean om hûnen dêr los rinne te litten, mar der wienen op dat stik fan 'e dyk gjin skiep. It makke myn

[p. 387]

hert, dat noch behearske waard troch rou, wat lichter as ik har foar my út rinnen seach. Se lieken sels wol skiep, mei har wyt kroljend hier, al hienen skiep der fansels gjin flechtsjes yn. ‘Do joechst my sa'n tsjinstridige yndruk,’ soe Alma my letter sizzen. ‘Do mei dyn learen jas en dyn learzens en dan gjin Rottweiler by dy, mar dy sjike hûnen. Dêr bist hielendal gjin type foar.

Mar wat wol dat sizze: in type foar keningspoedels? Betsjut dat net gewoan dat in protte minsken poedels sa ûngewoan besjogge dat se tinke dat allinne in spesjaal type minsken poedels nimt? Beppe Antsje moat betovere west ha doe't sy keningspoedels boartsjen seach yn in sirkus, dêr't sy mei pake Sjoerd west hie, yn in tiid dat in sirkus noch wat hiel spesjaals wie. Net de tigers hienen foar har it hichtepunt west en ek net de akrobaten, mar de wite hûnen mar it hier yn twa flechtsjes: heal famke, heal hûn.

Myn earste ympresje fan Alma wie ek tsjinstridich. Se lei te lêzen, yn in tydskrift of in roman tocht ik, mar doe't ik tichter by wie, seach ik dat it de bibel wie. Se wie der hielendal gjin type foar, mei har sportive klean en har golle laits. Mar wa is wol in type om de bibel mei te nimmen nei de seedyk?

‘Ik bin it lijensferhaal oan it lêzen,’ sei se. ‘Hoe't dy minsken it sa slim funen dat har freon dea wie, dat sy sels tochten dat hy wer by har wie.’

‘It skynt dat sy him seagen.’

‘Fansels. Guon minsken sjogge de lju dêr't se fan hâlde as dy dea binne. De deaden binne by ús as in hallusinaasje fan de rou.’

Myn hert begûn hurd te klopjen. Ik rôp de hûnen, dy't yn it wetter oan it boartsjen wienen. Ik woe net tinke oan beppe Antsje as oan in hallusinaasje. Ik wie der wis fan dat sy der wier west hie. As sy in hallusinaasje west hie, hie ik har net op in fyts sjoen. Ik woe wer fierder gean, want wat hat in frou yn in learen jas en learzens fan dwaan mei in frou dy't de bibel meinimt nei it Waad? Miskien soe sy der alle dagen in stikje út lêze, mei útsûndering fan it Heechliet en it stik fan it Nylhoars út it boek fan Job. Mar doe't ik fuortrûn rûn sy mei. En sy frege my om tegearre wat te drinken yn it earste kafee oan 'e dyk. Salang hie ik gjin frou leafhân en sa swier wie myn hert fanwegen de rou, dat ik bliid wie mei har selskip. Om't ik net oer de rou prate woe en net oer de bibel, prate ik oer de hûnen. ‘toska is seis jier âld, mar dy boartet noch like graach as Toby,’ sei ik.

Sy fertelde oer har etaazje yn Amsterdam, dêr't se allinne wylde mûzen hie en oer de kat fan har âlden, dy't sy sa graach ris meinimme soe. Se wie noch mar seisentweintich en se hie noch mar ien freondinne hân; dy wie no mei fakânsje yn Toskane.

[p. 388]

Sûnder muoite ferlate se my. Ik wist dat it net duorje soe. Wat docht in frou as sy mei in frou mei keningspoedels, ek al hie se dan glimkjend harke, doe't ik har fertelde oer de shows dêr't ik mei beppe Antsje hinne west hie. En wat docht in frou as ik mei in bibellêzer, ek al wie ik dan sels optein oer dat stik oer it Nylhoars?

Mar it wienen tige fleurige peaskedagen. Foar it earst sûnt beppe Antsje har dea song ik wer as ik moarns mei de poedels nei bûten ta gie. En doe't ik Alma nei it stasjon brocht, wie it fertriet grutter as ferwachte.