Trotwaer. Jaargang 30

It favorite plakje fan Sjoerd Bottema
Teake Oppewal

Sjoerd Bottema is learaar Nederlânsk en Frysk oan de ISM De Delta yn Ljouwert; hy die yn septimber mei oan in workshop foar dosinten oer it skriuwen fan poëzij yn de klasse. Yn it oktobernûmer fan Trotwaer hat er in lêbich stikje oer syn ûnderfinings by dy workshop.

Dat de brûkte metoade net oan Bottema bestege wie lit ik gewurde. Miskien wie it ferskaat yn de begjinsitewaasje fan de dielnimmers te grut en wie hy as betûft learaar alang op 'e hichte mei de metoade fan it ‘begelaat skriuwen’ dy't dêr oan de oarder wie.

Ik wie der ek by en it like my ta dat de measte dielnimmers wol wat koene mei de oandroegen metoade. En dat Bottema him ûnder de workshop sels de mûle stilhâlden hat mei ek hinnebruie; net elk is like primer ynsteld, guon kinne har krityk pas uterje as se jûns stiiffol opkroppe wranteligens thúskommen binne en op har favorite plakje efter de tekstferwurker sitte.

Wêr't ik beswier tsjin meitsje is it ymplisite boadskip yn Bottema syn stik, nammentlik dat je

[p. 49]

dichtsjen net leare kinne. It soe in âlderwetske en efterhelle idee wêze dat soks al kin, mear as trijehûndert jier lyn útdroegen troch ûnder oare it dichtgenoatskip Nil volentibus arduum (= neat te dreech foar wa 't wier wat wolle). As ik my net fersin kaam as reaksje op dy perioade yn de skiednis de Romantyk mei de fizy dat de dichter in soarte fan bemiddeler is tusken it hegere en it ierdske, dy't mar ôfwachtsje moat oant de geast fan de ynspiraasje oer him feardich wurdt. Sa't de jonge Postma (dyselde fan dat moaie boerebestean) him earne ôffrege: ‘Wat frjemde dream hie yn dit lichem wâld?’. Moat ik Bottema no mei Postma ûnder ien dak skikke by de ynspiraasjeôfwachters?

De lêste tsien jier sjitte de kursussen kreatyf skriuwen oeral as poddestuollen de grûn út en de diskusje oft je skriuwen en dichtsjen leare kinne of net is allang foarby. Minsken mei it romantyske dichtersideaal binnen troch de tiid ynhelle. It doel fan it skoalleprojekt ‘... Oan board stappe fan in dream...’ is net om de ‘ûnkeunstigen’ oan te poenen ta it meitsjen fan ‘keunst’, sa't Bottema ha wol. It doel is om learlingen in triuwke yn de goede rjochting te jaan, sadat se mear as no it gefal is, ûntdekke dat se in soad wille belibje kinne troch sels aktyf mei de taal oan it ‘frutseprutseljen’ te slaan. De brûkte metoade fan it ‘begelaat skriuwen’ wurket dêrby drompelferleegjend. En sa soene der mear learlingen meidwaan kinne oan de Slauerhoff-poëzijpriis dy't ûtskreaun is. Dêrneist foarmet de ynfalshoeke fan it sels-skriuwen in fruchtbere oanfolling op it gongbere literatuerûnderwiis dat him allinne mei de kanonisearre topliteratuer dwaande hâldt. Wêrom kin der op skoallen sûnder beswier dramatyske ekspresje, muzyk- of tekenles jûn wurde mar liket it praktisearjen fan de literêre keunst tabû?