Trotwaer. Jaargang 28

[p. 216]

Deputearre Bertus Mulder:
It moat wenne, it moat leare.
Jan Pieter Janzen

Yn desimber 1991 promovearre de sosjolooch Albertes Johannes Mulder (1949) yn Grins ta doktor yn de wiisbegearte. In healjier earder hie hy foar de Partij van de Arbeid syn entree yn de Provinsjale Steaten fan Fryslân makke. Fjouwer jier letter waard er deputearre foar miljeu, kultuer en monuminten. Bertus Mulder krige net de tiid om him rêstich yn syn nije funksje yn te wurkjen. Daliks al waard er konfrontearre mei grutte jildproblemen by it eksperimint mei de Fryske Televyzje, it moanneblêd Frysk en Frij en it teaterspektakel Abe!

In hele oerskeakeling foar de dosint sosjale skiednis en geastlike en maatskiplike streamings oan de Noardlike Hegeskoalle Ljouwert, dy't ek graach publisearje mei oer polityk-histoaryske ûnderwerpen. Ofgeande op syn optredens yn it iepenbier liket dizze yntellektueel it yn 'e polityk wol nei't sin te hawwen. Is dat ek sa? En wêrom hat er dizze stap eins nommen? - In petear mei de man achter de politikus.

Fries om utens

- Yn dyn ferrassend persoanlike taspraak by de útrikking fan de Gysbert Japicxpriis 1995 oan Trinus Riemersma (opnommen yn it desimbernûmer fan Trotwaer) bist û.o. yngien op de rol dy't de komôf fan de skriuwer yn De reade bwarre spilet. Yn dat ferbân hast it oer in minderheid dêr't oant no ta mar in bytsje oandacht oan jûn is: de learende bern út arbeidershúshâldingen. Dêr hearst sels ek by?

Ja. Us heit wie masinist, in arbeider mei in oplieding. Hy koe en mocht wol leare mar hy woe net. It wie yn 'e krisisjierren en hy seach om him hinne minsken mei in oplieding dy't wurkleas wiene. Hy sei: Je moatte in praktysk berop kieze, je rêde it wol mei ambachtsskoalle. Dêr hat er letter spyt fan krigen. Dus by ús soe it oars. Us mem wie it dêr helendal mei iens. Dy hie legere skoalle en ien jier húshâldskoalle, doe moast se nei de boer.

Dan hast dus in húshâlding dêr't in protte rûmte is om te learen. Ik koe nei de HBS yn Easterwâlde. In nije skoalle dy't foar in hele groep minsken de mooglikheid iepene om troch te learen. Dêrnei ha 'k sosjology studeard. It hie ek skiednis of politikology wêze kinnen. De sosjale akademy ha 'k ek noch oer tocht, mar dat liek my net goed ta. Wat ik doe al foar de geast hie wie: sosjale helpferliening, maatskiplik wurk, is wol aardich mar je moatte wol wite dat de resultaten noait grut wêze sille, omdat de maatskiplike posysje fan minsken dy't je helpe moatte struktureel sa is dat der eins gjin perspektyf op in feroaring is. Dat hie 'k by ús op it streekje yn Makkingea wol sjoen.

Foar my hat altiten dúdlik west dat problemen

[p. 217]

net echt op te lossen binne salang't minsken gjin útsicht ha op wurk en net meidraaie kinne yn de maatskippij. Minsken moatte har wat te plak fiele kinne yn de maatskippij, al dy oare maatregels binne der dochs op ta.

Ik ha arbeidssosjology dien omdat ik fan thús wol wist dat as minsken har yn it wurk net noflik fiele, net it fertrouwen krije, net it wurk dogge wat har oanstiet mei de rûmte dy't der by heart, dat de minsken dan net gelokkich binne. Dat slacht werom op de húshâlding. Dan hast it dus oer arbeidsferhâldingen, machtsferhâldingen op it wurk, oer it fraachstik fan demokratisearring en meisizzenskip. Dy dingen fyn ik fan grut belang.

- Wiest fan hûs út sosjaal-demokraat?

Nee. Us heit wie lid fan de Pacifistisch Socialistische Partij. Dus ik bin opgroeid mei in grut boerd foar it hûs: Socialisme zonder atoombom! Sels ha 'k ek lid west fan de PSP. Oant 1974. Doe hiest in diskusje oer in progressive konsintraasje. Ik hearde by de groep dy't ek de PSP in rol spylje litte woe yn dy bondeling fan krachten. Mar it partijkongres fielde net foar konkrete parlemintêre machtsfoarming. Dat hat doe laat ta in ôfsplissing. Ik ha my de jûns nei it kongres noch oanmeld by de Partij van de Arbeid. It effekt hat west dat ik twa moanne letter sekretaris fan de ôfdieling Oosterhesselen wie. Sa giet dat dan.

- Wêr komt dyn Frysksinnigens wei? Makkingea leit yn 'e Stellingwerven...

Ik kom út in Frysktalige húshâlding. Us mem hat in jier yn Boazum wenne en dêr in tik mei krigen fan de Fryske Jongerein. De hâlding foar de eigen taal oer wie: dat moatst net fuortsmite, dat heart der by. As jonges hienen wy in perfekt gefoel foar hokker taal as je tsjin wa brûke moasten. It wie fan persoan ta persoan in hyltyd hinne-en-wer switchen tusken Frysk en Stellingwerfs. Op skoalle praten je fansels Nederlâns.

Frysk skriuwen ha 'k noait kind, oant wy yn 1981 weromkamen yn Fryslân. Doe fûnen wy it in skande dat wy dat net koenen. Dat dy winters siet ik op in Afûk-kursus en myn frou Immy in jier letter op in kursus foar net-Frysktaligen. Frysk lêze die ik dêrfoar amper. Ik bin op myn santjinde nei Grins gien, ha dêrnei twa jier op in Foarmingssintrum yn Drinte sitten en kaam doe yn Eindhoven telâne, oan de Sociale Akademie. It Frysk lêzen beheinde him ta Frysk en Frij, dêr't je abonnee fan wienen om noch wat te witen wat hjir gebeurde.

Wy woenen út Eindhoven wei en nei it Noarden werom, omdat wy de bern net opgroeie litte woenen yn dat roomske fermidden. Sels de iepenbiere skoallen dienen oan prosessys mei!

Oerstap nei de polityk

- Yn 1991 bist promovearre op in biografy oer Andries Sternheim, in net sa bekende Nederlânske fakbûnsman dy't in belangrike rol spile hat yn ynternasjonale fermiddens en beskôge wurde mei as de grûnlizzer fan de frijetiidssosjology. Dêrnei bist net fierder gongen yn 'e wittenskip mar kaamst yn 'e aktive polityk telâne, yn 'e Steaten. In ferrassende ûntwikkeling.

No, dy politike ynstelling hat der altiten west. Ik ha altiten de niging hân om my dermei te bemuoi-

[p. 218]

en. Yn Eindhoven hie ik al foarsitter west fan de grutte PvdA-ôfdieling en ek lid fan de partijried. Doe't ik wer yn Fryslân kaam hie 'k earst skjin myn nocht fan al dat gesoademiter. It fret tiid en der wie in húshâlding mei opgroeiende bern en it proefskrift.

Mar doe kaam yn '89 it Heare-akkoart [de ôfspraak oer it ferhúzjen fan it Frysk Orkest en de keunstopliedingen nei Grins en guon hegere beropsopliedingen nei Ljouwert]. Yn dy tiid siet ik op de NHL yn de meisizzenskipsried. It trof ús fakulteit: it Konservatoarium en de Akademy foar Byldzjende Keunst sieten yn ús fakulteit. Wy wienen krekt dwaande mei in reorganisaasjeplan en de deis dat wy it rapport oer in nije opset fan it Konservatoarium besprekke soenen kaam de meidieling: it is ferkocht! Dêr ha 'k doe op 'e gewestlike fergadering fan de partij it nedige oer sein.

- De irony fan de histoarje wol datst no as deputearre mei ferantwurdlik bist foar de ôfhanneling fan it akkoart.

Dat wit ik net. Der hat doe in útruil fan funksjes plakfûn, mar wannear hâldt in akkoart op? Je begjinne mei wat der leit, mar dat wol net sizze dat it altiten sa bliuwe moat. Je hawwe in eigen belied. It Frysk Orkest komt der noait wer; it Noord Nederlands Orkest hat al muoite om de kop boppe wetter te hâlden. It konservatoarium hat ek yn Grins al muoite om oerein te bliuwen. Der is yn Nederlân in geweldige fersmelling fan artistike opliedingen. Miskien ha se yn Grins ek wol in ferkearde kar makke troch te mikken op klassyk, wylst it konservatoarium yn Fryslân mear rjochte wie op moderne muzyk.

Wy binne no mei steatssekretaris Nuis yn diskusje oer it kultuerpatroan dat hy foar Nederlân foar eagen hat, ynklusyf it Noarden. Dêrby giet it om de aksinten dy't je lizze wolle. Dat Tryater der niks by krijt kinne wy net sa oer ús kant gean litte. Hjoed giet der in brief fan it Noardlik kultuerkonvenant nei Nuis. Ik hearde krekt dat wy om fiif oere noch in ekstra telefoanysk rûntsje mei de kollega's ha om de lêste punten en komma's te besjen.

Ik fyn it heel belangryk dat Ljouwert no ek yn dat noardlik oerlis sit. Dêrtroch binne de ferhâldingen justjes oars kommen te lizzen. It is net mear sa dat Grins en Grinslân de saak dikteare.

- Hast in frij flotte karriêre makke: nei fjouwer jier yn 'e Steaten daliks deputearre. Woest sa graach of woenen se dy sa graach ha?

It is in fersin, tink ik. Sicko Heldoorn soe yn 1995 listlûker wurde. Johanneke Liemburg wie al oerstapt nei de Twadde Keamer en de trêde PvdA-deputearre, Frans Steijvers, kaam net werom. It lei foar de hân dat fraksjefoarsitter Grytsje Durkstra nûmer twa waard. Dy woe úteinlik dochs leaver ynspekteur by it ûnderwiis bliuwe. Dat wie foar my in skrik, doe waard it serieus. - Dyn entree wie net sa noflik: foar de PvdA wienen de ferkiezings fan 1995 in histoarysk djiptepunt (fan 16 nei 14 sitten); de VVD waard grutter as oait (fan 6 nei 10), wylst it CDA as grutste partij reedlik stabyl bleau (fan 19 nei 18). By de ûnderhannelingen oer it nije Kolleezje fan Deputearre Steaten sieten jim yn 'e tange fan sintrum-rjochts. Do krigest miljeu, kultuer en monuminten yn 'e portefeuille, mar der waard

[p. 219]

eksplisyt by sein dat it provinsjale miljeubelied foaral net fierder gean mocht as it lanlike. Dat is in muoilike posysje, sa yn 'e minderheid.

Dat soe sa wêze as de konfesjonelen en de liberalen it altiten sûnder mear iens wienen. Sa leit it fansels net. Wy ha op in oantal punten hele nijsgjirrige diskusjes meimakke, wêrbij't VVD en Partij van de Arbeid tsjinoer it CDA stienen, bygelyks doe't it gong oer it lânboubelied. Dat wie in grutte ferrassing. It hat te krijen mei it feit dat de VVD yn de regearing sit en net safolle ferlet hat om stoarm te rinnen tsjin de eigen ministers dy't mei reedlike foarstellen komme.

It is in dynamysk evenwicht. It ferskoot en hinget

Deputearre Bertus Mulder foar it âlde part fan it Provinsjehûs. (foto: Winfried Walta, Buro Foarljochting).

ôf fan de omstannichheden en fan de minsken dy't derby belutsen binne. Wy ha optheden in Kolleezje wêrbij't - foaral ek troch it foarsitterskip fan kommissaris Hermans - besocht wurdt om elkoar de rûmte te jaan, te lústerjen nei arguminten en te kommen ta in soarchfâldige ôfwaging. Wy besykje altiten om der earst as Kolleezje sels út te kommen, sadat wy ienriedich nei de Steaten ta kinne.

Boppe alle partijpolitike ferskillen hast fansels in mienskiplik belang yn it ûntwikkeljen fan dizze provinsje, dy't fan âlds in grutte wurkleasheid hat, in grutte achterstân ek yn ynkommensfoarming. Dêr is elk it wol oer iens. Der is dus yn de

[p. 220]

Steaten oer in oantal útgongspunten in grutte oerienstimming. De ferskillen komme nei foaren as it giet om hoe't je dat krekt dogge: hokfoar rûmte jouwe je oan ûndernimmers, hokfoar natoerbelied wolle je fiere, yn hoefier hâlde je rekken mei de agraryske belangen?

Oant no ta bin ik net ûntefreden. In tal slepende kwestjes binne al út 'e wei: der komt in Noardlik argeologysk depot, in ‘argyf-sindeling’, in provinsjaal argeolooch en mear jild foar de ûndersteuning fan de amateurmuzyk. En wat ik sels it belangrykst fyn op it punt fan kultuerpolityk: wy hawwe foar it earst in budzjet foar it útfieren fan de Ramtnota Taalbelied. Dêryn wurdt praat oer draachflakferbreding, mar as je de middels net ha om dêr ek oan te wurkjen, bliuwe it moaie wurden. It taalbelied kin no yn mear sektoaren hannen en fuotten krije.

- Dat betsjut ek wer wat mear hoop foar Frysk en Frij?

Frysk en Frij, al sa'n heikel punt yn de provinsjale polityk. Op in bepaald momint is it beslút naam dat it fan 'e kant fan de provinsje ôfrûn wêze moast mei Frysk en Frij. Tagelyk wie it sa dat De Strikel nei gychem gong. Dat betsjutte dus dat wy yn in situaasje sieten dat Frysk en Frij it lêste algemiene Frysktalige blêd wie yn Fryslân. Doe ha 'k sein: dat kinne we fansels net sa ûnderstrûpe litte. Tagelyk ha 'k derby sein dat ik net fan doel wie om de tonnen dy't de eksploitaasje fan Frysk en Frij freget op myn nekke te nimmen. Der moat in ferbreding fan draachflak komme, sawol fan lêzers as fan finansjele middels. Dêr is de Steatekommisje ek mei akkoart gien. Dat wie in breuk mei de eardere útspraken. Der wurdt no troch in kommisje hurd wurke oan foarstellen foar in nije redaksjonele formule, in bettere doelgroepomskriuwing en in solide fûnswerving. Ik bin benijd wat it wurdt.

It gefoel dat je hyltyd fersûpe

- De oerstap fan it ûnderwiis nei de polityk moat foar sa'n sober libjend man as dy in hele kultuerskok west ha: in auto mei sjauffeur...

Ja, en ôfsjoen fan de sjauffeur dy't je op 'e tiid oeral bringt, in sekretariaat dat je dei helendal regelt: dêr moatst no wêze en dan dêr. It is uterst dynamysk, it sit fol mei nije dingen, it is noait klear, der binnen altiten dingen dy't tiid en enerzjy freegje. Yn it ûnderwiis kinst noch wolris sizze: no even net, ik doch even wat oars. In artikel skriuwe bygelyks. Dêr kom ik eins net mear ta. Sa ha 'k no wol materiaal sammele foar in stik oer in gedicht fan Fedde Schurer, dat ik by myn Sternheimstúdzje tsjinkaam, mar de tiid en rêst om der wat fan te meitsjen ha 'k net. Op it momint dat'st hjir de kop om 'e doar stekst, binne der wer safolle oare dingen. Dat is de negative kant fan dit wurk, je komme te min oan wat oars ta.

De measte ferhalen dy't ik hâld wurde amtlik taret. As ik tink, dit is echt nijsgjirrich, gean ik der sels wolris foar sitten, lykas mei de útrikking fan de Gysbert Japicxpriis, it fyftichjierrich jubileum fan Frysk en Frij en de tentoanstelling oer trije ieuwen joadsk libben. Dat kin ik dan net litte, al ha 'k de tiid eins net.

- Dyn kollega Nuis hat ris sein dat hy as steatssekretaris earst foaral wenne moast oan it sprek-

[p. 221]

ken yn it iepenbier en it yn de picture stean. Hoe gong dy dat ôf?

Dat wie heel spannend. Dat je útspraken fan jesels yn 'e krante sjogge en tinke, sa hie 'k it no eins net sein. Je sette in heel betooch op en der wurdt krekt ien stikje útpikt. Je leare al gau dat de media flechtich binne. Dêr meitsje je je dus hyltyd minder drok oer.

- It baas wêzen, de oare gesachsferhâlding, giet dy dat wat maklik ôf.

Dat is in hele aparte ûnderfining. Je binne wend om mei kollega's kollegiaal om te gean en no is it sa fan: Deputearre, wat fine jo derfan? En soms witte je amper wat je der fan fine, omdat je der net yn sitte. Mar dat kin net, je moatte in oardiel ha. Je moatte kommentaar jaan en sizze wat belangryk is en wat earst útsocht wurde moat. Dat brekt soms yn op allegear amtlike ôfspraken en konsepten.

- It amtlik apparaat as remjende faktor?

Je sitte fêst oan alderhande prosedueres en ôfspraken yn de Steaten en ek oan it bestjoersrjocht, ynspraak en dat soarte dingen. As minsken alle wetlike mooglikheden brûke, kinne se de dingen heel lang opkeare. It beswier fan al dy prosedueres is dat alles bot juridysk wurdt. Dat fyn ik wolris ferfelend. Guon bedriuwen binne hjir net kommen om't de prosedueres te lang duorje.

It is ek in bytsje de ûnmacht fan de polityk. De oerheid yn Nederlân doart har net echt te manifestearjen as stjoerende oerheid. Je sitte mei in keazen bestjoer en ik fyn dat him dat nei fjouwer jier mar ferantwurdzje moat: dit ha we sein en dit ha we dien. No is de effektiviteit en de slachkracht net grut genôch. Der sit soms sa'n bytsje skot yn, mar je binne faak ek ôfhinklik fan oaren.

- Binne der al dingen foarfallen dêr'st miskien twa jier lyn noch fan tochtst da'tst it noait dien hiest?

Ik soe it net wite. Dan soest fergelykje moatte mei wat je twa jier lyn presys tochten. Nee, nee. Der binne wol dingen dy't spannend binne. It proses bestjoerlike fernijing, de paragraaf miljeu, is in hele spannende oangelegenheid, omdat it heel krekt komt hoe't de foarstellen ûntwikkele wurde. De tendins is om te sizzen: it moat nei de gemeenten ta. Mar dy binne net altiten goed tarist. De mear komplekse dingen moatte by de provinsje bliuwe. Hoefier geane je dêryn? Dêr sit in stik spanning tusken.

Ik moat altyd earst de saak besjen, de arguminten op in rychje ha. As ik ien kear keazen ha, doar ik ek wol de Steatekommisje yn om it út te dragen. Dêr giet in proses fan sykjen, fan ôfweagjen oan foarôf. Ien fan de muoilikste dingen foar mysels is as je konkludeare moatte, it sit der net yn: It spyt my wol, ik snap bêst jo goeie bedoelings, mar wy hawwe gjin jild foar wat jo wolle, it past net yn ús belied, wy hawwe oare dingen by de ein.

- Hast gjin spyt fan de oerstap nei de polityk?

Ja, soms wol. Soms haw ik freeslik de balen: de gaos, de drokte, de ellinde, de ûnferwachte dingen dy't oer je hinne komme, it geseur. It is soms sa hektysk en it fret safolle enerzjy, dat ik wolris tink: ik sit hjir al, mar it fret de minske hast op. Fan kollega's ha 'k wol heard dat je it earste jier it gefoel ha dat je hyltyd fersûpe, it twadde jier

[p. 222]

krije je it better yn 'e macht en dêrnei kinst der wat makliker mei omgean. It moat wenne, it moat leare.

- Is it in ûntankber berop?

Ja, de polityk yn it algemien is heel ûntankber. Je fleane je út 'e naad, stekke der in soad tiid yn en je wite fantefoaren dat de politike ôfrekken by de ferkiezings nei fjouwer jier ien is dy't net plak fynt op basis fan wat je dien ha. It binne de mieningen fan minsken oer de Haachske polityk, oer Kok of Bolkestein, dy't de trochslach jouwe by de ferkiezings foar de provinsje. En dat is heel treurich.

- Wêrom kieze minsken dan sa'n berop?

Ik ha altiten de niging hân om my mei dingen te bemuoien, te besykjen dingen wat te stjoeren, om der by te wêzen, om partij te wêzen, om de ideeën dy't je ha útfierd te krijen.

- En om macht te hawwen?

Ach, wat is macht. Elke boarger yn Nederlân hat macht: hy kin stimme en hy kin net stimme. De minsken dy't stimme hawwe in heel lyts bytsje macht. De partijen soargje derfoar dat der fertsjintwurdigers en bestjoerders komme dy't útfiere wat de minsken sa rûchwei fine.

Aktuele kwestjes

- Noch even wat aktuele kwestjes. Hast ferline jier yn 'e pleit west foar in Kameleon-rige op 'e Fryske televyzje. Dêr stiest noch achter?

Ja. De regionale televyzje moat in nij medium wurde yn de Fryske situaasje. It levert allegear nije mooglikheden op, makket nije kombinaasjes mooglik. Fan toaniel en skriuwerij, fan Tryater, FLMD en miskien ek Afûk. Yn it provinsjale belied moatte je dy mooglikheden iepenje. We hawwe op dit momint in nochal yn stikjes ferknipt subsydzjebelied: de skriuwerij stiet los fan drama. Yn 'e takomst moat in boekeskriuwer scenarioskriuwer wurde kinne en bygelyks in Kameleonseary foar de televyzje meitsje. Literêr hat de Kameleon net it measte foar te stellen mar it is wol in seary dy't bern lêze, it is wol in ferhaal dat him yn Fryslân ôfspilet. Om dy twa eleminten giet it my.

- It eksperimint mei de regionale televyzje sit yn syn lêste faze. It jild is in grut probleem en alle hoop is no fêstige op deistige útstjoerings fia de NOS: alle regionale stjoerders fia Nederlân 1 of 2 tagelyk yn de eigen regio yn de eter. Mei dat saneamde finstermodel keallet it wat swier.

Ja, it feroaret mei de dei. Dat is uterst wif. Op dit momint is it sa dat elkenien wol erkent dat Omrop Fryslân in bysûnder status hawwe moat en as earste oan 'e gong kinne soe. Allinnich, it is wol in ûnderdiel fan it tastânbringen fan sa'n lanlik finsterprogramma. Dêr moat earst in definitive útspraak oer dien wurde en dat wol mar net.

- At it net trochgiet, kin de regio-televyzje dan nei it eksperimint fan trije jier noch op de provinsje rekkenje?

It sjit net hurd op mei it finsterprogramma en dat moat al. Wy sille der efteroan by de Twadde Keamer. Dat is in bettere oplossing as dat de Provinsje it gat tydlik opfollet. En dat lêste is in saak fan it hiele Kolleezje.

[Dat wie de situaasje mids augustus. In wike let-

[p. 223]

ter kaam it berjocht dat de NOS fan it finstermodel ôfseach. In ûnferwachte tebeksetter foar de regionale poat fan de Fryske televyzje. Uteindelik hat steatsekretaris Nuis soarge foar in oplossing: de provinsje mei in tientsje ekstra heffe foar regionale televyzje, in bedrach dat troch it Ryk ferdûbele wurdt. - jpj]

- Troch it Skriuwersboun is mear as ien kear oanstien op it ferheegjen fan de Gysbert Japicxpriis, no fjouwertûzen gûne. Dyn kollega Mony Brandsma hat lêsten yn in Steatekommisje sein dat se in ferheging nei tsientûzen gûne eins te min fynt en dat it dêrom mar better sa bliuwe kin, om't it foaral om de eare giet.

Ik fyn dat dy priis flink omheech moat. It Kolleezje hie it foarstel om de post kultuer- en taalbelied te ferheegjen mei 250 tûzen gûne. Dat is der troch kaam; de Steaten moatte it noch fierder ynfolje. It ôfsûnderlike foarstel om de prizen te ferheegjen hat it net helle. Wy moatte mar sjen dat it op in oare manier kin. It wurdt wol krap, want al dy ekstra claims - Frysk en Frij bygelyks - moatte út dyselde pot.

- It Frysk Festival ek?

Nee, foar it Frysk Festival wurdt alle jierren sparre. Troch de tekoarten fan it ôfrûne jier sil it yn 2000 mar in beheind budzjet hawwe. Ik ha lêsten mei it bestjoer ôfpraat dat wy de diskusje oer it takomstich belied fiere sille mei it nije bestjoer. Ik ha foar de radio wol suggereard dat it twa jier ferskood wurde koe, mar dat wie nei oanlieding fan de fraach oer in kombinaasje fan it Frysk Festival mei it Oerolfestival op Schylge. Dêr sitte grutte ferskillen tusken. Dêr soe earst goed oer praat wurde moatte.

- Der is in hantekeninge-aksje geande foar it behâld fan de Provinsjale Bibleteek as in selsstannich ynstitút. Dêr hiest oardel jier lyn fansels ek foar tekene...

Myn earste ferhaal yn de Steaten yn '91 gie oer de Provinsjale Bibleteek. It foarstel wie doe om te besluten ta in fúzje fan de PB mei bibleteken fan de hegeskoallen yn Ljouwert. Ut namme fan de PvdA-fraksje haw ik doe frege: Is dat net in stap te fier? Dat wienen de Steaten en ek de deputearre doe mei ús iens. Letter is it foarstel kaam om de PB te ferbouwen. Doe kamen de hegeskoallen mei it idee fan nijbou en de fraach om de saak nochris te besjen.

Yn febrewaris is in rapport útkaam dat konkludearret dat der bibleteektechnysk gjin redenen foar in fúzje binne en dat it yn 'e personele sfear op syn heechst tritich tûzen gûne opsmite soe. Der is dus op himsels net folle reden om te sizzen dat der fuseard wurde moat. Op fersyk fan de hegeskoallen wurdt no ûndersocht oft it yn de boufersjennings ek wat opsmite soe. De útslach dêrfan wachtsje wy ôf. Dêrnei kinne we besjen wat it bêste is: de PB ferbouwe of opgean litte yn in grutter gehiel.

- Soest ta beslút sizze kinne watst yn de kommende trije jier as deputearre noch graach foar elkoar krije wolst?

De konkrete útfiering fan de taalbeliedspolityk: in breder draachflak foar it Frysk nei ferskillende sektoaren ta, benammen ek de sûnenssoarch.

Op it punt fan miljeu tink ik oan it útfieren fan ideeën yn it rompprojekt Súdeast Fryslân en it ‘ge-

[p. 224]

biedsgerichte milieubeleid’, dêr't hele konkrete miljeumaatregels yn foarsteld wurde.

En wat de musea oangiet, it Frysk Museum is fierhinne moderniseard, it Natuermuseum rêdt him wol, it Skipfeartmuseum is oan it fertimmerjen, mar it Lânboumuseum stiet stil. Der moat in nij gebou komme. It is in ienmansbedriuw yn feite, mei in heleboel frijwilligers. Dat moat oars. Dan ha wy yn 1998 noch de betinking fan 500 jier Fryslân. Dan komt ek de útrikking fan de ynternasjonale miljeupriis nei Fryslân ta. Dêrfoar wol ik in tentoanstelling meitsje oer de kracht fan de Fryske suvel- en miljeubedriuwen. In part fan de taleveringsbedriuwen fan de suvel hat nammentlik de omslach makke nei it miljeu ta en dêr in priis foar krigen.

- At de fraach him oer trije jier foardocht, soest dan noch in perioade deputearre wêze wolle? Dat sjogge wy dan wol wer.

- Tinkst ek net oan in karriêre op in oar nivo yn de polityk?

Dit soarte dingen moatte je noait oan tinke. At je dat wolle, giet it dus ferkeard. Je moatte it op je ôfkomme litte. It is miskien net sa slim om nei in oantal jierren wer gewoan learaar sosjale skiednis te wêzen. Dan kin 'k wer lekker op 'e fyts nei skoalle ta. In healoere hinne, in healoere werom. Dan hast even in momint fan helendal niks. De holle even leech fleane litte. Dat mis ik no wolris.