Trotwaer. Jaargang 28

[p. 155]

Simmer
Jetske Bilker

‘Hearlik... frij,’ seit se en giet achteroer lizzen op de lisstoel. It is in asosjaal ding foar sa'n lyts balkon, ik kin der amper by. Pynlik oerbliuwsel fan bettere tiden. Al gau wrakselet se wer oerein en sjocht my troch de lange pony hinne oan: ‘Ik doch him dochs út, it kin my neat skele. Boppedat, gjin man dy't noch nei my omsjocht. Dat is wol in grut minpunt fan in bern krijen,’ en dan spytgnyskjend: ‘Of in foardiel, fansels.’

Ik lûk oan de skouders en sjoch mei leedfermaak ta hoe't se achter op 'e rêch mei it slutinkje ompielt. It bikinistikje moat en sil út.

As 't har op in stuit slagget, jout se har wer del. Mei it lege glês yn 'e hannen sit ik al in healoere sûnder drinken op de hege hurde stoel. Ik lynje foaroer en besjoch it lichem dat him sûnder pardon oan 'e sinne bleatstelt. Oerjout. Se hat al mear sa lein, har boarsten hawwe earder yn 'e sinne west: se lizze der fol en brún by. No grutter as dy fan my.

‘Bist net bang datst fan dy hingboarsten krijst?’ ‘Dêr hoech ik noch lang net benaud foar te wêzen. Ik fyn se sa wol moai, do net?’

Se wachtet myn antwurd ôf en as dat net komt: ‘Ik ha no cup c. Dat is wol even wennen, hear, ik moast allegear nije beha's hawwe,’ se gichelet even. ‘Ik bin benijd wat Jehannes der fan fine soe.’

‘Noch wat heard?’

‘Hoe wat heard?’

‘Fan Jehannes.’

In stadich skodholjen. ‘En it ynteressearret my ek net,’ seit se, glimkjend mei de eagen ticht.

‘Meist der wol om tinke, der wurdt nochal warskôge foar hûdkanker.’

In ûnderearm komt stadich omheech. Beswarrend.

‘Ik haw my ynsmard.’

Ik gniis.

‘Dyn búk ek grif.’

De earm sakket wer neist it lichem. ‘Faktor 20.’ Se moat noch in pear wike. It bern sjoch ik bewegen, se moat it fiele.

It?

Har! Mariska.

Yn ferbân mei har minne finansjele sitewaasje hie se dat witte wollen: ‘No kin ik yn ien kear de goede kleantsjes foar har keapje.’

‘Miskien stiet rose har net.’

‘Mariska liket op my en dus kin se alle kleuren hawwe.’

Ik ha myn nocht al wer. Miskien wie it dit kear wol echt foar it lêst. De túnstuollen steane sa opsteld dat ik amper de doar fan it balkon berikke kin.

Sity is der yn ien kear by en giet rjochtop sitten.

‘Giest fuort?’

‘Ja, fynst net slim wol?’

Se glimket fluch en seit dan: ‘Fansels.’

[p. 156]

Se krijt it glês molke en seit dan, as sjit it har ynienen yn 't sin: ‘Ojahee Fenny, wolst Jan freegje oft er jûn ek dy poat fan dy kommoade meitsje kin?’ Se laket. ‘Dat moat echt, oars rûgelet Mariska der- ôf as ik har in skjin ruft omdoch.’

‘Jan kin jûn net,’ sis ik automatysk. ‘Kommisjegearkomste.’

‘Dy duorje dochs noait net sa lang, wol. Miskien dêrnei?’ freget se. Fluensk, echt fluensk.

‘Freegje Durk mar. Dy is thús hjoed, hy hat in frije dei. Dy kin ek wol sa'n poatsje oan sa'n kastke prakkessearje.’

‘As er thús is krij ik dochs altyd Petra oan 'e tillefoan en dan kin ik it wol ferjitte. Snapsto dat no? Ik wit it net, mar it is krekt as sjocht Petra my as in bedriging.’

‘Dij? Mei sa'n búk? Nee, dêr kin ik net by,’ sis ik en meitsje no dochs wier oanstalten om fuort. Har pupillen wurde grut en dan lyts.

‘Komst der wol út, no leave.’

Altyd as ik de wenwykdrompels fan ús fillawyk oer bin, sjoch ik even fansiden nei it lege hûs. In djoer hûs dat net maklik wer te ferkeapjen is. Yn 'e tún groeit it einlings krekt sa'n bytsje. De borders tekenje harren ôf mei har ferskillende blommekleuren. Sity sit op har balkon en ferbaarnt noch lang net.

Foar't ik nei de bank gean, set ik earst noch De Fjouwer Seizoenen, de Simmer, op.

Ik ken mysels, ik sil der krekt salang komme oant ik wit fan wa dat bern is.

Neat bart samar.

Sa faak draai ik de film yn gedachten wer, mar ik sjoch hieltyd deselde bylden en dertusken is gjin inkel ferbân, lit stean in oanwizing.

Dan sjoch ik ús sitten by ien fan ús yn 'e tún, wy mei ús seizen yn in kring. Sity mei it tsjinblêd fol stikjes eigenmakke kysj, Jan, myn man, dy't nei my knypeaget en Durk en Jehannes mei inoar dreech yn petear oer it wurk. En Petra gychelet en swaait mei de hynstesturt op 'e maat fan 'e muzyk.

Us libben wie sa saai as it mar koe en bestie út ús wurk en ús seizen: Jan en ik, Sity en Jehannes, Durk en Petra. Jan koe hjir in plak krije en ik waard oerpleatst op in filiaal fan de bank yn dit plak. We koenen gjin mins en op 'e bank wienen Durk en Jehannes. Beide sieten se op effekten en ik op fersekeringen. Aardige keardels, neat op oan te merken. Op in persoanielsjûn op 'e bowlingbaan mochten de partners mei en dat wie it begjin.

Goed, Petra wie lui en draaide de hiele dei troch muzyk en Sity wie in nuf dy't allinnich mar oan klean tocht, mar mankeart oan elk net wat?

Ien kear yn 'e fjirtjin dagen kamen we by inoar, altyd by ien fan ús thús. Simmerdeis jûns yn 'e tún en by 't winter by de sintrale ferwaarming. Noait wat oars. Net nei it teater of film of wat dan ek mar. Fakânsje fierden we meiïnoar op ien fan 'e eilannen. En Sity en ik hienen tagelyk ús frije moarn. Winters squashe, simmers swimme.

Ik leau dat de petearen ek deselde wienen. Oer de bank. Sity wie direksjesekretaresse by in taleveringsbedriuw en Jan stie yn dy tiid oan skoal-

[p. 157]

le. Dêr hienen we it dan ek wolris oer. Petra hie gjin wurk en socht der ek net om.

Troch de wike hienen we ús eigen libben. Jan en ik gienen der om kertier foar sânen ôf, dûsten, ieten en stieken ôf nei it wurk. Op 'e neimiddei dronken we earst in buorrel, hellen dan wat ytbers út 'e friezer of lieten wat komme. Ik folge alle soaps en Jan miste gjin inkele sportútsinding. Der hoegde neat te feroarjen, alles mocht om my sa bliuwe mar op in jûn hie Petra har hier derôf. Sity en ik beare fan ‘o, wat in skande’ en ‘dat hienen we noait dien’ mar Petra lake wat en dat wie dan dat. It droegjen gie no in stik flugger, sei se. Der feroare neat, allinne swaaide se no net mear mei har sturt op 'e maat fan 'e muzyk.

‘It famkesachtige is derôf,’ sei Sity âldwivich.

Sels hie se it hier allang knippe litten, se ferve it mahony en dêrom ferskynde se alle tiisdeis mei in badmûtse op.

‘Petra sil no wol gau in bern krije,’ ornearre se. ‘Se hat ommers ek neat oars om hannen, sa as ús. Dat bern is sa ûnemansipearre, dy lit har man gewoan wurkje en docht sels neat.’

It wie tiisdei en we swommen de tsien baantsjes yn it iepenloftbad. Yn 'e simmer diene we dat alle wiken, waar of gjin waar. Stadich beweegden we ús troch it wetter, we dreaunen mear as dat we swommen.

‘Wêrom soe se in bern krije?’ frege ik ferheard. ‘Dêr binne se oan ta, fyn ik. Durk en Petra hawwe fierder neat.’

Ik liet it yn my omgean.

‘Tinke jim der wolris oer?’ gie Sity fierder.

‘Nee ju, hâld op.’ Ik gie mei de holle ûnder wetter. Ik waard kâld, we swommen te stadich as we oan it praten wienen.

‘Ik hoech se ek net,’ hearde ik har sizzen doe't ik wer boppe wie. It wie as hie se de hiele tiid trochpraat. ‘I love my job.’

Ik doek wer ûnder wetter en swom yn ien kear nei de kant, dêr 't ik op har wachte, hingjend oan ien hân. Ik seach hoe't se rêstich op my ôf kaam, de kont yn it helgriene badpak boppe it wetter út. Sa't Sity swom, swom gjinien. Se lei sawat boppe op it wetter, hielendal horizontaal. It wie mear in sparteljen wat se die. Soms fertocht ik har derfan dat se allinne mar te swimmen gie om har assortimint badpakken sjen te litten.

‘Soe hy it wol wolle?’ frege se nijsgjirrich en gie mei ien hân oan 'e kant hingjen.

‘Wa? Durk? Gjin idee,’ antwurde ik. ‘Oer sokke dingen hawwe we it noait op 'e bank.’

Se gie no op 'e rêch lizzen om te driuwen, hâlde har noch altyd mei ien hân oan 'e kant beet. Wylst se achteroer mei de badmûtse yn it wetter lei seach ik fluch nei har boarsten yn it badpak. Ik seach der altyd graach nei want se hie noch minder as ik. Dat wie no in ding dêr't ik it wolris graach mei Jehannes oer hawwe wolle soe.

‘Ik praat altyd mei myn kollega's oer sokke dingen. Sels mei de baas,’ sei se dreamerich. Se dreau mei de eagen ticht.

‘Ik haw it der fansels wolris allinne mei Jehannes oer,’ pleage ik.

‘En? Wat seit er? Wol er bern?’ glimke se, wis fan it antwurd en harsels.

‘Hy wol neat leaver.’

It helgriene badpak waard ynienen wei ûnder

[p. 158]

wetter sadat ik no allinne har gesicht omliste troch de badmûtse flak by my hie.

‘Sekreet,’ sei se skerp en har eagen stienen razen. Ik moat ferbjustere lake hawwe want ik koe it sa gau net folgje.

‘Ik haw myn nocht, ik gean nei hûs,’ sei se lilk. Daliks swom se nei it trepke ta, klom op 'e kant en sûnder noch nei my om te sjen stevene se mei de handoek op 'e klaaihokken ôf. Ik makke noch fjouwer baantsjes foar't ik har oanklaaid en al fuortrinnen seach it, swimbad út. We wienen hjir mei de panda. Ik koe mar nei hûs ta rinne.

‘Sis har dat it my spyt,’ sei ik de oaredeis. We hienen alletrije tagelyk lunchskoft en sieten achter bûten op it platsje.

Jehannes hie bôle yn 'e mûle en seach my kôgjend oan.

‘Wêr hawwe jimme spul oer makke?’ frege er doe't er alles mei muoite trochslokke hie. ‘Sity wie juster net te brûken.’

‘Oars wol?’ frege Durk foar de grap.

Hy loek oan 'e skouders.

‘Tinke jim wolris oer bern?’ frege ik en seach se om bar oan.

‘Nee,’ sei Durk.

‘Noait,’ sei Jehannes. ‘Dus dat wie it.’

It wie even stil en ik pakte myn yoghurtpakje en makke it gatsje iepen mei it reidsje en doe sei Durk: ‘Witte jim wêr Petra en ik it faak oer hawwe?’

Jehannes en ik seinen neat.

‘Oer ús kremaasje.’

‘Jim binne net hielendal normaal, leau ik,’ sei ik en sûgde oan it reidsje.

‘Petra wol Sex Machine fan James Brown by har kremaasje hearre litte.’

Jehannes dûkte yninoar en skattere it út.

‘Petra?’ rôp ik ferstuivere.

‘Ja,’ glimke Durk, ‘ik sei ek al dat it miskien net hielendal troch de neibesteanden begrepen wurde soe.’

Neist my siet Jehannes noch te skodzjen.

‘En wat wolsto dan?’ Ik draaide de holle nei Durk. ‘Gewoan wat fan Bach, tink ik, of Händel, dy fyn ik eins ek wol moai.’

‘No, dat is yn alle gefallen wat,’ sei ik. ‘Dêr kinst de triennen wol by gean litte.’

Doe frege Jehannes oft we in kremaasje of in begraffenis woenen. Eins woe Durk in begraffenis, mar hy wist it noch net. Jehannes in kremaasje en ik woe der net oer neitinke.

De dei derop sieten we wer bûten en Jehannes sei mei in glimk dat it Sity ek spiet en dat it no dus wer goed wie.

Durk wachte even oant we útpraat wienen en stelde út dat we freed by harren kamen. Se hienen grut nijs, Petra en hy. Hy lake der wat by en doe't ik even allinne wie belle ik Sity op har wurk. It koe wer.

‘Grut nijs.’

‘Wat?’ frege se benijd.

‘Ja, dat wit ik ek net mar Durk sei dat er grut nijs hie en dat se dat freed fertelle sille.’

Se joech in gjalp.

‘Dêr silst it hawwe.’

‘Witst it noait, hear, mei dy twa. Riedst noait wêr't se it regelmjittich oer hawwe.’

[p. 159]

‘No?’

‘Oer hokker muzyk se op harren begraffenis ôfspylje litte wolle.’

‘O, dat wit ik ek al.’ lake se. ‘Vivaldi, Quatro Stagioni, Simmer.

‘Is dat gjin pizza?’

Se hearde it net. ‘Wat woenen sij dan?’ frege se oeral.

‘Wit ik net mear,’ sei ik sleau.

‘No ju, ik hear in oare kear wol wat we op harren begraffenis te hearren krije, it liket my wol spannend. Mar ik moat ophingje want ik moat gau wat útprintsje en de doar út hawwe. Ik sjoch dy.’ ‘Oant freed.’

Durk hie dy jûn Petra almaroan by de hân en Sity hie my al withoefaak oansjoen mei de wynbrauwen opfallend omheech. Ik begûn it sneu foar Petra te finen. Wêrom gunden we har neat? Sity hie der krekt mei de kysj bylâns west. Se seach der wer geweldich út. In donkerblau strak pakje mei in wite blûse. As ik soks oan die sei Jan daliks dat ik krekt in bankemployé wie. Sity like noait op in sekretaresse mar op syn minst op de frou fan har baas.

It wie waarm. Njoggen oere en noch soel. Yn it beammeguod wie in lyster oan 'e gong. Hy fluite prachtich, hy ridele deroer. It wie echt in jûn om wat moais te sizzen, in takomstplan te iepenbierjen. Ik wie der foar yn 'e stimming, stelde my yn op in romantysk mearke en skikte myn wide simmerrok om my hinne en seach fan Petra nei Durk:

‘En wat hienen jim no te fertellen?’

Hy gie der foar sitten en doe kaam it.

Se soenen in hûs keapje.

Mar neffens Petra wie it in filla.

Sitys teloarstelling lei fielber tusken har en my yn en Sity sei letter yn 't swimbad dat mines fan it gesicht ôf te skraabjen wie.

‘Hie Durk dêr neat oer sein op it wurk?’ barste se daliks los by it earste baantsje.

Nee dus.

‘Wêr yn 'e goede frede prate jim oer op it wurk?’ frege se mei in skerp lûd. Oft it myn skuld wie dat wy net oer bern en huzen praten.

‘Oer oft we begroeven of kremearre wurde wolle.’ Ik hie goed myn nocht en gie oer op crawl. ‘Jehannes en ik hawwe dêr ek alris omsjoen,’ sei se nei in pear baantsjes, doe't ik wer wat kalmer oan die. Ik draaide de holle nei har ta, mar se seach foar har, nei de kant dêr't we hinne swommen. Har holle wie read fan it flugge swimmen. Se sykhelle swier en pipe wat.

‘Ik tink dat wy der ek telâne komme,’ sei se wat hymjend. ‘Mar begrypsto dat se allinne fan Durk syn salaris dêr wenje kinne?’

Acht moanne letter sieten we by winterdeis yn folle gruttere keamers. En doe't it wer simmer waard skjirren we mei de poaten fan ús túnameublementstuollen oer de krekt oanleine tegels yn 'e kring. Yn ús tunen wie it noch keal, de jonge oanplant stie mar krekt boppe de swarte modder. Sity woe borders en Petra en Durk woenen in skommel yn 'e tún. ‘Foar Petra,’ sei Durk doe't we bôle ieten.

Ik hie lang om let Jan ek safier krigen. Hy hie net boppe syn stân wenje wollen. ‘Wat moatte wy

[p. 160]

no al yn sa'n filla?’

It wie in feit dat foar ús - bankminsken - de hypteek lang sa swier net wie as foar ús buorlju, dy't stik foar stik âlder wienen as ús. We wennen ticht by inoar en kamen no alle wiken by mekoar oer de flier.

Wier, it wienen hiele moaie huzen. In soad romte. ‘Fiif babykeamers’, sei Sity mei in knypeach tsjin Petra. Mar Petra hâlde har stil. It wie de jûn fan Sity har folslein mislearre kysj. Dêrom ieten we de pizza dy't se fan need út 'e friezer meinommen hie. It ferhemelte die sear fan 'e koarsten mar we laken derom en ik seach der fanôf om in grapke te meitsjen oer de Quatro Stagioni.

Dat wie ek de lêste kear foar de fakânsje. It Amelân wie oan 'e beurt en we wienen oan it lystjes meitsjen wa wat meinimme soe.

Op it Amelân wie it net sa hiel oars as de oare fakânsjes. Petra sear it iten, de manlju dienen de boadskippen en Sity en ik hâlden it hûs skjin. Mei moai waar leinen we hiele dagen op it strân en it wie alle dagen moai waar. Krekt lykas no. By jûntiid sieten we meast yn in restaurant flakby de dunen te skimerjen en by nacht kuieren we oer it strân nei hûs. Sa wie it doe ek, doe't Petra, Sity en ik mei ús trijen achteroan slenteren. We rûnen troch it losspielde sân en we hienen it oer ús seizen. Petra wie op bleate fuotten. We praten oer ús freonskip en namen oan dat dy in libben duorje soe.

‘Dat witst net,’ sei Petra samar. ‘Soks kinst net witte.’

‘Ei ju. Hoe lang binne we no al net meiinoar?’ frege ik.

‘Trije jier,’ rôp Sity. ‘Want salang haw ik myn fiat panda.’

Petra en ik laken.

‘Der kin samar wat foarfalle,’ gie Petra doe fierder. Sity en ik fregen tagelyk ‘Wat dan?’ mar dat wist se sa ek net sei se.

‘Mar as we bern krije, sil der dochs ek hiel wat feroarje,’ sei se nei in skoftsje dochs wer en fansels krige ik doe in dúst fan Sity dy't yn it midden rûn.

‘O, wolle jim dan bern?’ frege ik.

Petra bûgde har foar Sity oer nei my ta. Har gesicht wie yn it tsjuster in wyt plak.

‘Fregest it as soe it in misdied wêze.’ Se lake der in bytsje by. Foar't ik it wat behimmelje koe hearde ik Sity: ‘No, in bytsje wol, hen,’ sizzen.

‘No ha we de hichte.’

Petra har lûd wie heech en ûnwis en ik hie begrutsjen mei har. Se koe net tsjin Sity op.

‘It soe krekt wat foar dy wêze,’ hearde ik Sity neist my sizzen. Ik krige har by de earm. Se moast ophâlde.

Der foel in stilte. Us fuotten sljirken troch it sân. Ik hâlde it hart beet. We soenen hjir dochs net samar spul krije!

‘Sjoch, de fjoertoer,’ sei ik en wiisde nei de ljochten mar se bleaunen mei de holle nei de grûn rinnen.

‘Soest dat even oan my útlizze wolle, Sity?’ frege Petra en ik hearde har de siken ynhâlden.

‘Wat, leave?’ frege Sity, ‘Wolst no wier witte hoe't ik oer dy tink?’

Petra joech gjin antwurd.

Ik sei ek neat. Sa rûnen we in hoartsje. Net ien

[p. 161]

begûn mear oer wat oars. Ik wie bliid doe't ik Jan ynienen gewaard waard. De oare beide manlju rûnen blykber fierder. Jan rûn op my ta. ‘Moaie jûn, hen,’ sei er glimkjend en sloech de earm om myn skouder en woe trochrinne. Mar ik seach nei Petra en Sity. ‘Moatst even wachtsje,’ sei ik tsjin Jan. Sa bleaune wy achter. Jan frege wat der wie. ‘Fertel ik dy letter wol,’ sei ik mar hy wit it noch noait. Jan tyspele mei it doekje dat ik yn myn hier dien hie.

‘Hoe goed kensto Jehannes en Durk?’ frege ik.

‘Ach,’ sei er, ‘kenst ien noait goed.’

‘Mar trije jier, dat is dochs net neat!’ sei ik wanhopich.

‘Wat jout dat no? Sille we oars mar wer fierder?’

Hy wie der mei syn gedachten net by en dat ergere my.

‘Wêrom fregest soks?’ woe er witte.

‘Samar.’

Sity en Petra rûnen no ticht by inoar. Fersinde ik my of laken se? Se skeaten neat op en we koenen net oars as harren ynhelje. Se hâlden har stil doe't we neist harren rûnen. Jan woe in praatsje begjinne mar ik skuorde him mei. ‘Kom.’

‘Wat is der mei jim?’

‘Neat.’

Yn it húske sieten Durk en Jehannes en seagen t.v., Jan en ik liezen wat.

‘Ik gean op bêd,’ sei Jehannes en gie oerein. ‘De dames moatte har mar rêde. We litte de doar fan 't slot.’

‘Der kin harren wol wat oerkommen wêze,’ sei ik, ‘Bist net ûngerêst?’

‘Sity en wat oerkomme,’ lake Jehannes.

Durk bleau wachtsjen en geat himsels noch wat yn.

‘Hiesto my bûtendoar rinne litten?’ frege ik Jan doe't ek Durk de keamer útsette en we allinnich oerbleaun wienen. Ik die noch wat wyn yn ús glêzen.

‘Ast mei Sity of Petra bûten wiest? Ja, wêrom net, wat kin hjir no barre?’

We leinen allang en breed yn ús te koart twapersoansbêd doe't ik de doar hearde. Se gychelen. Ik wist net dat Sity sa dom gnize koe.

Thús wachte it hûs en de bank en ik wie ûngerêst. It tocht: miskien is it neat.

It soe oergean as ik wer ris mei Sity allinne west hie. Mar Sity belle ôf. Se koe net swimme, se fielde har net hielendal goed, sei se, mar doe't ik even letter by har foar de doar stie, wie der gjin reade fiat panda. Se wie der net, se hie gjin sin hân.

Dêrnei swom ik alle tiisdeis allinne myn baantsjes.

Sity kaam freeds it earst. It wie by ús en ik wie noch dwaande mei de hapkes.

‘Dit earst mar yn 'e keuken, leave.’ Se hie in fleurige simmerjurk oan, ljochtblau mei reade roazen, dy't net sa by de mahony pasten. De skaal mei kysj sette se op it oanrjocht en doe rûn se yn ien kear troch nei de tún.

Wer de bel.

‘Dêr silst Jehannes hawwe,’ sei ik en slikke de slachreamme fan 'e mikser ôf. ‘Dy komt altyd achter Sity oan.’

Jan iepene de doar foar him mar it wienen Petra

[p. 162]

en Durk. Petra wer yn 'e spikerbroek. Minsken feroaren ek noait.

‘Hoi,’ lake se en joech earst Jan yn 'e gong, doe my yn 'e keuken in tút. Fan Durk krige ik ek in tút. Se rûnen troch en gienen neist Sity sitten. ‘Komt Jehannes net?’ frege Jan oan Sity.

‘Nee,’ sei se en lake heech en senuwachtich. Se koe wol net goed wêze, tocht ik.

Wylst ik mei de kofje dwaande wie, bekroep my in illindich gefoel doe't ik murk hoe't Petra nei Sity seach. Ik fielde my krekt sa as de lêste wike op it Amelân. Myn iennige hâldfêst wie Jan.

‘Gean earst mar ris sitten,’ sei Sity tsjin Jan en my. ‘Ik bleau stean,’ sei Jan. Dy fielt soks oan. Ik net, ik gie braaf sitten.

Sity ferskikte op har stoel:

‘It sit sa...’ sei se as soe se in mearke fertelle. En doe sei se neat mear.

Se lei de wide rok nochris goed oer har knibbels wylst wy ôfwachten. Yn 'e fierte fluite de lyster. Petra begûn te gycheljen.

‘It falt noch net iens ta,’ sei Sity tsjin Petra. ‘Sis do it mar.’

Jan en ik seagen fuort Petra oan, dy't kalm har stik apeltaart mei de fingers op siet te iten.

‘Jim sille wol kjel wurde,’ sei Durk, ‘sa ûnferwachts.’

Doe't Petra it gebak op hie die se de fuotten op 'e lege stoel dêr't Jehannes sitte moatten hie en krige har kofje.

‘Jehannes is fuort.’

‘Ja,’ lake Sity senuwachtich.

‘Wat seist dêr?’ frege ik en myn lûd skeat út. Ik hie him moarns noch sjoen.

‘Wêr hinne?’ frege Jan.

‘Gjin idee,’ lake Sity.

‘Ik haw him fannemoarn noch sjoen,’ sei ik, ‘dus dat kin net.’

‘Fannemiddei is er ôfstutsen.’ sei Petra. Ik seach har oan. Ik begreep net dat sy ynienen safolle wist oer Jehannes. It wie myn kollega en Sity har man en Sity wie mear myn freondin as harres.

‘Hy hat ôfskie nommen en doe kaam Sity by my,’ ferklearre se oan my, ‘do wiest op de bank.’

It wie even stil. Durk makke in soad leven mei it iten fan syn taart. Elk seach nei him.

‘Is dit better?’ frege Jan ynienen oan Sity. Syn stim stikte fan de sympaty. Mei in skok besefte ik dat ik dy toan net koe.

Sity siet no mei oplutsen knibbels op 'e stoel, de hannen om 'e rok. Se widze harsels mei it kin tsjin 'e knibbels en seach Jan mei in glimk oan. Dat se sa glimkje koe, dat hie ik noait fan har tocht. Ik hie har noait heard oer problemen mei Jehannes. En him ek noait ergens oer.

‘Ja,’ sei se, ‘dit is better.’

‘Komt er net wer?’ frege ik.

Durk hoaste ris.

‘Nee,’ sei Sity, ‘hy komt noait wer. Der is ien ding dat dúdlik is, hy komt net wer.’

‘Komt dit no samar út 'e loft fallen?’

Alle fjouwer seagen se my oan. Sels Jan seach ferheard.

‘Nee,’ sei Durk, ‘it gie al hiel lang hiel min.’

‘Is dy dat noait opfallen?’ frege Petra sacht.

Ik gie oerein en rûn achter Petra lâns nei de keuken. Ik helle de foly fan 'e hapkes kysj ôf en goai-

[p. 163]

de de ynhâld fan 'e skaal yn 'e biobak. Dy prachtich opmakke hapkes leinen ynienen fiersten te kreas neist inoar yn de stjonkende smurry. Doe pakte ik in flesse reade wyn, helle de koark der- ôf en gie wer nei it selskip. Petra folge my mei de eagen by alles wat ik die.

Ik joech de wyn oan Petra. ‘Hjir, helje de koark der even ôf.’ En daliks fleach ik wer yn 'e hûs, socht tusken de c.d.'s en sette de folumeknop alfêst op tsien. Ik hie him noch op elpee. De fioelen skalden troch it hûs, troch de keuken en doe't ik it selskip yn 'e tún berikt hie, sieten se as ferstienne. De hiele buert moest meigenietsje fan de Sommer fan Die Vier Jahreszeiten sa as er neamd waard op myn platehoes.

Sity wie de earste dy't har herstelde.

‘Leuk Fenny, mar ik bin noch lang net oan myn kremaasje ta. Ik bin noch hiel wat fan doel.’

‘Silst wol ferhúzje moatte!!’ raasde ik boppe de muzyk út.

‘Wy sille dy wol helpe!!’ rôpen Jan en Durk tagelyk. ‘Kinst altyd op ús rekkenje!’

Ik geat de wyn yn 'e glêzen en seach Sity glimkjen nei Jan en Durk, noch altyd mei de blau mei reade roazen knibbels omheech, as in lyts famke. En doe krige Petra har glês wyn en wylst se my oanseach oft har de skellen fan 'e eagen fallen wie, wist ik dat we inoar begrepen.

‘Op Vivaldi,’ sei se en ik hifke har it glês ta.