Trotwaer. Jaargang 28

[p. 150]

De sluten keamer
Lolkje Hoekstra

Fjouwer wike lyn ha wy ús earste hûs kocht. Dêr is neat bûtengewoans oan. It is in gewoan hûs, fjouwer muorren en in dak derop.

Earst ha wy noch twa oare huzen besjoen, mar der wie net ien sa as dit hûs. Wis, dy oaren hiene ek fjouwer muorren en in dak, mar it waard dit hûs, ús hûs, om de tún. In grutte tún.

Doe't wy it foar it earst seagen stie it gers noch lang sa heech net, mar de rest wie krekt sa't it no is.

De skommels en ringen sit gjin ferve mear op, it hat grien west. En de seringen en de reberber.

Ik sit op de skommel en fiel hoe't ik groei. Faaks hâldt dit libben net fan skommeljen.

Do komst thús en seist, hast de tún no noch net yn west? Kinst net oergear komme. It gie dy dochs om dy tún. It leit der hjir hinne. Hoe moat dat at ús heit-en-dy snein komme. Wat seist dan, it giet my just om dy wyldernis.

Sjoch, ik wie om dy ôfsprongen, mar no gean ik wer op de skommel sitten. De kettings sette wite en reade streken yn it binnenst fan myn hannen.

Dêrnei moatte wy al rillegau ite, want wy ha it no sa op streken dat wy foar achten it ôfwaskjen oan kant ha wolle. Acht oere sjogge wy dan it nijs.

Hjoed wurdt it slaad, ik wol net itensiede. Ik bin ûnwennich yn dit hûs. En ik wol dy sizze, fynsto ek dat it hjir sa oars is as yn ús oare hûs. Mar nee, do likest ek oars. Miskyn is it de ljochtfal wol. Feroare foarm.

Krekt as fan 'e moarn.

Wy ha no romte foar in studearkeamer. Dêryn stiet ús boekekast. It earste stik dat wy tegearre kochten. It wie op in rommelmerk. Wie it Eelde? Jaseker, seker wie it Eelde. De vlooienmarkt. Dat wie it earste wykein dat ik offisjeel by dy wenjen kaam.

Deselde jûns setten wy ús boeken deryn. Wy hiene achtjin dûbeld. Dy ha wy ferkocht. Fan it jild soene wy te iten by de pizzeria, mar dêr ha wy doe aardich jild op talein.

Fan 'e moarn ha ik alle boeken út de kast helle en yn steapels op de flier lein.

Dêrnei ha ik de kast in heale slach draaid. Dat wie gjin lytse toer, sa allinnich. Mar it risseltaat wie de muoite wurdich.

Alles wie op slach oars.

It wie frjemd hoe't net allinnich de romte, ús studearkeamer, fan foarm feroare wie, mar de kast sels ek. It wie allegear oars.

Earst tocht ik noch dat dat sa wie om't de kast leech wie. Dat ik ha alle boeken der wer ynset. Op alfabet. Sa't se fan de earste dei oant ôf stien ha. Dat ik net yn de war reitsje soe fan dat de kleu-

[p. 151]

ren op de rêgen oars rangskikt wêze soene. Kasten binne altyd eigenaardich at se leech binne.

Mar dat wie it net. De keamer wie der donkerder, lytser, benauder fan wurden.

Ik ha it ljocht oandraaid. Mar de foarm wie al definityf feroare. Dy kast hie altyd al ús foarm bepaald, en dat ha wy noait trochhân.

It wie allegear sa ferlern mei dy kast oerdwers. Ik ha ús mem belle. Fertelde har wat ik krekt dien hie. Hiel terloops. Dy naam it allegear nochal searieus.

Do moatst no even in hoartsje neat feroarje, sei se. No moat even alles bliuwe sa't it wêze moat. Se sei dat doe't se swier fan my wie, dat se doe in kear de hûn net by de feart, mar samar ynienen yn it fjild útlitten hie. Sokke dingen binne sa ûnnoazel, sei se, mar se sette de hiele wrâld op 'e kop.

Moat ik by dy komme? De brut wer teplak sette? O, ik lake sa lûd, jong, nee, der is neat dramatysk oan it hantsje hjir. Ik ha ommers allinnich mar in kast ferset. Ik set dy kast wol wer werom.

Ik doarde earst net mear nei boppen. It wie sa'n frjemd gesicht. Mar ik koe it net sa litte. Do soest it sjen. Do soest my freegje, wat dochsto mei kasten om te tôgjen en hast wer neat oan de tún dien.

It gers stiet no al sa heech dat der ien mei de seine komme moat. Der komt hea fan.

Dat hea, dat is gjin min ding. Hea. dat moatte wy ha. Dat is foar it knyn, dat der komme sil. Dat dat bern dat knyn in aaike jaan sil.

Nei it iten waskje wy tegearre ôf. Dat litst my net allinnich dwaan. Do bist gjin minne hûn. Nee, ik ha boft mei dy.

En op it wurk hast it net maklik. Do mei altyd de kop fol nije plannen. Do joust gjin belies. Ik wit dat dyn baas in te âlde man is dy't de funksje net oankin. Leave, dat wit ik al in heal jier. Hy is gewoan net meigroeid. Hy is yn dy funskje promoveard, mar groeit der no út. Dizze tiid stelt oare easken oan dy funksje. Dyn baas moat allegear dingen kinne, dy't er tsien jier lyn noch net kinne hoegde. It is in potentaat, dat wol.

Hy moat bang wêze, ûnseker, dochs?

Hjir moatsto lang oer neitinke.

En it makket dy net út hoe't er him fielt, seist. Echt net. Dy man is âld, hy kin it net oan. Hy sit dy dwers by in promoasje. Do fynst datst him wippe moatst. Bist dwaande mei dyn strategyen. Ik wit net wêromsto promoasje krije moatst. At it sa moat, lit dan dochs sitte, ju.

No bisto ferheard. Wêr tink ik dat er it foar docht, no? No? Fansels, foar it jild, foar dat bern. Fan it knyn fan it hea.

Ik fyn dy sa moardsuchtich, ik sjoch dit foar it earst yn dyn eagen. Do wurdst hellich fan myn gesicht. Begrypsto dan net dat ik dit alles doch foar ús, foar dy? Stelst dy ferantwurdlik op en is it wer net goed. It kin net ivich lang waar en moaie dagen wêze.

Ik moat laitsje. Do ropst. Ach barst ek mar, tipelsinnich wezen.

No droegest de leppels en foarken net mear ôf, dat moat ik allinnich dwaan.

Ik lake ommers allinnich mar om watsto seidest.

[p. 152]

Ik jou dy in tút en it is wer goed. Seist dat ik wurch bin. Dan is it net slim.

Do wolst earst noch even lêze, dat is oan dy net feroare. Ik set Rachmaninov op. It stik dat op de see liket. Dat fan mankelyk rûzjen nei bonkend slaan giet en wer weromfalt.

Wy ha sa faak frijd op dit konsert. Witst dat noch wol.

Ik twivele altyd tusken meifrijen en gûlen. Ik ha in protte boadskiplistkes opsteld yn dy tiid.

Man, sa't wy net frijd ha. Nee, dat wie gjin langstme, gjin lust. It wie fleur.

Us earste fakânsje wie in wike op Skylge.

Wy ha inoar oansjoen, yn dy tiid wie ien each yn it oare ús genôch. Wy ha de fytsen in eintsje it dún opsleept.

It wie sok lekker waar, elk frijde doe.

Yn alle gefallen wie it earste dúnpantsje beset. Dat joech neat. Se wiuwden nei ús. Se wiene stikken âlder, wat fan dy hippys. En dat te frijen yn in pantsje. Dat fûn ik prachtich. Do fûnst it ek prachtich.

Der streken allegear fan dy F16's yn de loft om. En ik lei te tinken. At de atoombom no even falle koe. Wy hiene sa moai op ús lokkichst stjerre kind. Do wiest it aldermoaiste dat ik fan myn libben ea sjoen hie. Sa ferdomde dreamerich. Hast my doe noch fersen foarlêzen, leau'k. Fan wa. Koest dy sa tariede.

Nachts binne wy dat stel op it strân wer tsjinkaam. Se sieten op in kleed mei in stoarmlampe derby. Se dronken út in flesse wyn. Knap stoned wiene se ek. Dat fernamen wy doe't wy fjoer foar dyn sigret fregen. Dy wiene net mear te berikken. Allebeide net.

It wie geweldich. De weagen joegen ljocht op. Mei boaten derop. Ik ha Rachmaninov opset. It stik oer de see.

Do lêst noait mear, seist. Dat komt, ik kin de kop der net mear by hâlde. Alle wurden komme trochinoar. Dat komt fansels wer in kear goed.

Do wiest altyd it fanatykst, seisto.

Myn ferantwurdlikheden lizze no ek oars. Ik moat de reberber noch wetter jaan.

Ik lit de amer folrinne, bokselje troch it gers nei de reberber. Der rint al in bytsje in paadsje fan de reberber nei de skommel en dan nei it túnpaad.

It binne moaie planten, reberberplanten. It bliuwt lang droech ûnder reberber at it reint.

Ik ha altyd graach skommelje mocht. Omdat it djip yn de búk fielt. Ast in rokje oanhiest, wiest bang dat se dyn broekje sjen soene. Se wachten dêr wol op, de jonges.

Wy ha tegearre ek in soad skommele. Wy ha sels in kear ynbrekkers derfoar west. Ha wy nachts in kear ynbrutsen op in boartersplak. Santes mei hege stekken derom. Allegearre om my skommelje te litten. Do triuwdest my.

Ik bin al sa heech dat de kettings romte jouwe op syn heechst. En ik sjoch nei ús hûs. Ik kin dy troch it rút sjen sa. Op syn heechst. Do sjochst my ek en do wiuwst. Hast de tillevyzje oanset. It nijs fan acht oere.

Yn ús hûs hong alles fan paperclips en pakjetou oaninoar. Dat wist ik sels ek wol. En mar ien sliepkeamer. No en. Foar eefkes hie dat best noch kind.

[p. 153]

Mar do seist dat it mei my noch noait oars west hat. Ik kin der gewoan net sa goed oer. By dy giet alles sa maklik. Ik wol ek noait wer mar ien wike nei it bûtenlân. Dy iene wike Parys wie in ramp, ik wit it. Tsjin de tiid dat myn kop it trochhie dat myn kont yn Parys wie, koene wy wer op hûs oan. Do seist altyd datst der sa'n wurk fan hast om my foarút te lûken. Achter dy oan.

At dat bern no net sûn is, net libjen bliuwt, sitte wy mar yn dit hûs.

Der komt ien om it hûs hinne. It is de buorfrou. Se sjocht my wol. It is sa'n moaie jûn. In jûn om yn de tún te sitten. It lústert.

Mar wy kinne noch net yn dizze tún. Net sa't it der no hinneleit. It is ferwyldere. It gers stiet te heech. De seine moat der suver oer. Dit wol net mear mei de masjine.

Se hoecht net mei alle macht yn de tún. Se giet der even mei yn, foar tee. It is in wyldfrjemd feitlik, de buorfrou.

De tillevyzje mei der wol by oanbliuwe. Myn man is ek sa, seit se. Altyd dat ding oan. Wy sjogge trije kear op ien jûn nei itselde nijs. Ik wurd der kreezy fan. Mar hy hoecht net út, se is net oars wend. Se kin it har net yntinke dat it jûntiid is at it ding net oanstiet.

Se hat in kadootsje by har, foar my. It binne poppekleantsjes. Se hat it wol sjoen. Soa, fiif moanne. Prachtich. Se wol ús hûs sjen.

Ik lit har alles sjen. De studearkeamer ek.

Wat stiet dy kast der nuver hinne, is dat keunst of sa? Ik fertel de wyldfrjemde dat ik dy fan 'e moarn ferskood ha om te sjen wat it effekt wêze soe. De buorfrou fynt dat mar idioat. En it is ek in raar gesicht.

Dy kast stiet op syn best mei de rêch tsjin de muorre. Moatst him net oars hawwe wolle, dat is net logysk. Kasten moatte ommers stean sa't se stean moatte. Moatst net mei de dingen omslepe. Se moatte te plak bliuwe. Se klaut fuortendaliks yn de boeken om. Eins is it in putsje fan neat, it is sa gebeurd.

No moat se de poppekeamer noch sjen. De sluten keamer. Ik ha der net mear yn west sûnt wy ferhuze binne. It is klear. Alles is al klear. Buorfrou fynt it prachtich, foaral de gerdinen mei wylde bisten derop.

No moat se wer op hûs oan. Moarn stjoert se har man wol even mei de seine. Kin dy keardel fan dy dat net? Sis mar neat, fanke, in boekewjirm, is 't net sa? No, komt wol klear, hear. It sjocht der fuort oars út.

Ik lit har der foar út.

Ik skôgje mysels yn de spegel. Man, sa fol. En dit is allegear ôfpraat wurk. Sa machtich at ik my fielde doe't ik it wist. Dêr wie ik gjin test foar nedich. Sa't ik lake ha, doe't fierder net ien der noch fan wist. Man, ik ha wikenlang sitten te skatterjen op 'e fyts. As in heale gek. Do hiest altyd fan dy rare ferhalen. Oer datst knyp sietst yn it húskerút en sa. Ik fielde my sa idioat at ik ynienen gnize moast yn de bibleteek. Net iens om dyn grapkes. Om de oerwinning of sa. Ik ha sa faak fiktoarje lake. Datst in kear wat ferkeard lêzen hiest en der net mear útkaamst. Dat it gong om klein-achten en net om klei-nachten. En dan

[p. 154]

trochdrave oer wat klei-nachten wol ynhâlde koene. Yn it paperclips- en tou-hûs. Wy hiene altyd poppen yn 't kesyn. Leine wy byinoar. Dy kamen altyd allegear út, mar noait dat wy der wat fan seagen. Altyd at wy der net bywiene.

Do hast de tillevyzje wer útset en lêst wer. Sjochst nei my op. Aardige buorfrou. Ik bin net wis, mar ik leau dat se it net ferkeard mient. In bytsje in bemuoial. Se klaude fuort yn de boeken om. Nee, ik leau net dat se oars lêst. Hast it heard? Ja, dat kin.

Do glimkest en no bist der wer. Do koest noait ôfskied nimme fan my. Do stiest noch wol fiif menuten yn 'e doar my nei te sjen. Ek at ik de hoeke al lang en breed om wie. Wat tochtesto no, dat ik dat net wist? Ei jonkje, dat ha ik altyd trochhân. Do bellest my ommers altyd, samar, om neat. Soms by neare nacht. Liich dêr marris oer, kom no. Do wiest likegoed fereale. Koest my mei sa'n benaud stimke freegje at ik dy wol searieus naam. Dan lake ik hiel gemien. Man, koest dêr lilk om wurde.

No laitsje ik net mear, do wurdst net mear lilk. Ik koe doe ynienen net mear sliepe asto net neist my leidest. Ik doar mysels net iens mear ôffreegje at ik dat no noch kinne soe. Ik leau it wol. Wy krûpe drekst op bêd, deun tsjininoar oan. Ik mei yn dyn holtsje. Wy sizze inoar lekker koese. O, hoe't wy inoar mei de mantel fan leafde bedekke sille.