Trotwaer. Jaargang 19

[p. 21]

Tine Piebenga-Bethlehem
‘'t Is sa'n aardichheidsie’
Petear mei Tsjits Peanstra

It is fjouwer oere middeis as Tsjits en ik útein sette mei ús petear oer Tsjits har byldzjend wurk. Raard leit ûnder in kâlde febrewarissinne; binnen is it freonlik en smûk.

- In dûbeltalint lykas by in man as Lucebert?

‘Nee, nee. Dêrfoar soe ik it skilderjen folle better kinne wolle. Wat ik no doch, is noch lang net hoe't ik it hawwe wolle soe. Ik neam dit noch hieltyd oefenjen. In aardichheidsje. It wurdt noch net wat ik foar de geast haw. Ik soe folle losser, grutter wurkje wolle. Ik prigelje noch tefolle en dêr kom ik net genôch los fan.’

- Ast kieze moast tusken beide keunsten, wat soest dan kieze?

‘It skriuwen.’

- Is dy dat wól nei it sin?

‘Ja, faak wol, net altyd. Mar dat haw ik better yn 'e macht. Tekenje, skilderje doch ik eins ek noch mar pas sûnt 1974, nei't Geart (Geart Jonkman, T.P.-B.) stoarn is. Doe haw ik op in dei - min of mear ûnferwachts - besletten te dwaan wat ik eins al lang ris woe: in kursus folgje yn tekenjen en skilderjen. Yn dit gefal oan 'e folkshegeskoalle yn Bergen (N.H.). Dat hat my poerbêst foldien en sûnt dy tiid folgje ik minstens ien kear yn it jier in soartgelikense kursus. Mar ik bin ek wolris twa of trije kear jiers op stap. Ik mei graach kursussen folgje. Dat hat ek altyd al sa west. Ik besykje fan alles. Ik wol alles ris meimeitsje. Weve, houtfykje, toanielskriuwe. Ik bin nijsgjirrich nei nije dingen moatst mar tinke.’

- Hast mear talinten?

‘Hm...’

[p. 22]

Foto Henk Kuiper

- Sportive?

‘Ja, fansels, it reedriden, froeger.’

Tsjits wie koartebaankampioene by de famkes foar de oarloch en yn 1942 reserve-kampioene by de froulju. Har fêste begelieder wie pake Jolle Nauta. Tsjits har heit stoar doe't hja twa jier wie. Doe't hja yn 1946 in ferpleechstersoplieding folge yn Grins, wie it dien mei it reedriden. Yn Grins begûn wól in oare leafde; dy ta literatuer. In pasjint lies har fersen fan Slauerhoff foar. Dat wie mei de kym foar har lettere literêre aktiviteiten.

- Songen jimme thús, liezen en tekenen jimme?

‘Us mem wie tige ynteressearre yn dy dingen. Mar wat wolst? It wie krisistiid. De minsken hiene net folle tiid om te lêzen, as der ál boeken wiene. Oft ik tekene? Soms wit ik der eins net folle mear fan. Us mem song graach en ek in protte Frysk, ja. Sels hâld ik ek fan muzyk; ik bin ek wol muzikaal. Nei de oarloch makke ús mem wol ferskes by de Sint Piterpakjes. Dy wiene eins hiel goed; ek hiel ritmysk. Doe't ik fiif jier wie, hat hja my nei de (nuts-)beukerskoalle brocht. Wy wennen bûtenút by Grou,

[p. 23]

folslein op 'e romte. De earste dei brocht hja my; dêrnei rûn ik it lange ein allinne, eltse dei. Ik fûn it prachtich, hearlik, op skoalle. As iennichst bern genoat ik fan it selskip fan oare bern. Letter haw ik noch in healbroer krigen.’

Wy besjogge it wurk fan de lêste tiid en fine beide dat de akwarellen oer 't generaal it meast slagge binne. Dy komme ek moai yn 'e rjochting hoe't Tsjits it ha wol. Benammen de stillevens rinne der út.

- Binne de tema's fan skriuwen en it meitsjen fan byldzjend wurk deselde?

‘Nee, folslein ferskillend. Of it moat wêze dat it in kombinaasjeopdracht is, lykas wolris op in kursus jûn wurdt.’

- Wat ynspirearret dy?

‘Ik mei wol graach oan 'e hân fan in tema wurkje. Oars as by it skriuwen kom ik thús net faak ta skilderjen. Dat is útsûndering. De pressy fan in opdracht bringt my wol ta prestaasjes. Of ta lulkens, as it net wol, net slagget sa't ik wol.’

- Bist ambisjeus?

‘Ja... ja, dat bin ik wol.’

- Hast ek foarkar foar techniken?

‘Och, ik fyn alles aardich om út te prebearjen. Lêstendeis wurken wy bygelyks mei akryl. Dat fyn ik dan ek wol wer nijsgjirrich. Mar oant no ta kin ik my it bêste rêde mei akwarel.’

- Hast ek favorite skilders of stilen?

‘No, nee. Ik fyn in protte wurk moai. En soks feroaret troch de tiid. Aldere keunst fyn ik hieltyd minder ynteressant. Nije dingen boeie geandewei mear. Wat ik fiif jier lyn net wurdearre, appresjearje ik no wol.

Nammen? Co Westerik fyn ik prachtich. Dat wurk rekket my. Mar ek Chagall, de ympresjonisten, Franz Marc. En it blide by Appel, dat sa typysk foar him is, boeit my. Gewoan in inkeld stik kin ik ek hiel moai fine. Ik bin in allesiter, moatst mar tinke. Ik soe it sels ek wol graach folle better kinne. No is 't mai sa'n aardichheidsje.