Trotwaer. Jaargang 4

Tsiende brief.

Ik wit net, hwet ik better to dwaen haw, as mar ris wer skrjuwe. It is hjir in aeklik forfelend libben tsjinwirdich. Wy komme nou soms yn gjin wike de kaserne út, oars net as om op wacht to gean en - mar dat is ús eigen sin - om ris yn de stêd to sjen. To sjen, nou, dat is hjir net bjustere folle, mar jimme witte wol hwêr it den trochgeans op ta gjit. Wy hawwe it wol heel liddich en lyk as Salomo seit: ‘de liddigens is de dîvel syn earkjessen.’ It sûpen wint den ek oan, foaral ûnder de miliciens.

Okkersneins kaem ik de jouns om healwei âlven by in frjeun wei, dêr 't ik wol oan hûs kom, en do seach ik in pear fen ús folk op 'e wei, dy 't in moaije lading yn hiene. Ik gyng hjar foarby en kaem sa earst oan de kaserne. De sersjant, dy 't op de wacht wier, in goede kearel, liet my troch, mar ik bleau efkes stean, om to sjen, ho 't it mei de twa gean scoe, dy 't efter my oan kamen. Dêr wierne se. ‘Wie is daar?’ sei de sersjant. ‘Ikke en H.’ Nou, do naem de oare it wird en sei hwa 't hja wierne. ‘Hoeveel glaasjes heb je nu gehad?’ sei de sersjant. ‘vierentwintig,’ sei ús maet. ‘Waarom drink je toch zoo bl.......

[p. 276 [36]]

veel?’ ‘Och sersjant, 't is maar éen meer als daags.’ It wier in Grinzerlânner, en hjir sûpe de Grinzerlânners mear as de Friezen. 't Is my hjir ‘zoo'n leventje!’ Mar ûs kaserne is in bargehok, yn de stêd is neat bysûnders en den het min neat to dwaen. Wraxelje en omskermutselje op de keamer is regel. Dêr matte wy korporaels wol op passe, mar as 't net al to ûnbidich giet, hwa wol den rapport meitsje?

Inkelden sliepe sa hwet 17 ûren fen de 24. Dat is grif in goed ding om to groeijen. Ik haw to minsten wol ris fen ljue, dy 't mei bargemêsten piele, heard, dat in baerch trou lizze moat, scil er fet wirde. Lykwol scoe 'k net tinke kinne, dat ús ryk fen de jonge manljue bargen meitsje wol! 't Is sa, wy hawwe lyk as ik niis sei, ús thús yn in bargehok, en ja, der is mear hwêryn 't wy sahwet mei de bargen lyk steane. Dêr hawwe jimme ús iten. Dêr wirdt net folle better op tasjoen as op 't jinge de bargen yn de trôch krije. Forline wike hie ien yette al in kalken eintsje piip mei tabak yn syn fjildtsjettel. Raer spek, net? Min went ta sa'n bargeboel, mar earst haw 'k wol ris tocht, dat ik hjir nea mei smaek ite scoe. As min it folkje op de keamer oan ‘'t jassen’ (ierdappelskilen) sjucht, kin yen soms wol 't hert yn 't liif omkeare. Dat smyt de ierdappels op de grûn, dat trapet er op om, dat spijt er ris in kwak tobaksjarre twisken, en is 't birêdden, den wirdt de boel opsocht en sa 't hjit yn 't wetter ôfwosken. Hja komme yn 't wetter, mar út dat smoarge wetter wirde se sa mar opskept en oer 't fjûr set.

[p. 277 [37]]

Is der den in kalken piip twisken, dy wirdt mei sean. Yt min hjir simmerdei slaed, den het min faek mear slakken as blêdden. Gjit min ûnder tsjinst ek dageliks mei bistegûd om, yn de kasernen mei wânluzen, yn de tinten mei froasken en podden, - yn 't iten wol ik hjar net ljeafst fine. Mar nou genôch oer de spîze dy 't forgjit; yet in inkeld wird oer it ‘geestelijk voedsel,’ dat min for ús opskept. Theorielessen krije wy by de bult. Wy as korporaels soms trijeris op in dei. Krigen wy den altiid hwet nijs to hearren, den gyng it noch; mar it is meastal it selde. De theorie fen de ‘velddienst’ hinget mij wol it meast de kiel út. Ho faek hawwe wy nou al heard, dat min yn tiid fen need in goed gebrûk fen it terrein meitsje mat. As in saek fen 't greatste bilang, en op in menear, as hiene ús masters it krektsa sa skrander bitocht. wirdt ús sein, dat wy, as wy kinne, yn oarloch hjir of dêrre efter krûpe matte, om kôegelfrij to wêzen. Scoe min sûnder les sa wiis net wêze?

Mat ik nou yette ek efkes ût de skoalle klikke? 't Gjit noch altyd op deselde menear. Sjuch hjir in pear stealtjes.

Wy liezen foar in deimannich wer yn de ‘Vaderlandsche geschiedenis.’ 't Boekje wier omtrint út; wy wierne oan 1813 ta. Dêr lies ien: ‘en Nederland was geheel verlaten? Neen, de Almachtige beschermde het Vaderland.’ Dit skynde er hwet sleau út to kommen, to minsten do de korporael 't wird ‘Almachtige’ pas utere hie, rôp de majoar: ‘Godverd..... als je over de Almachtige

[p. 278 [38]]

leest, moet je veel meer met verheffing van stem lezen, en niet zoo ouwehoerachtig. Nog reis!’

De korporael probearre it yet ris, mar hy koe 't net roaije. Nou frege de sersjant-majoar: ‘Ben je vroeger voorlezer geweest in de afgescheije kerk?’

‘Né, majoar,’ sei hy.

‘Zoo, ik dacht anders van ja, je bent precies zoo'n gepasporteerde dominé.’

Wy hawwe allegearre in skeldnamme. De iene hjit ‘achtkante boer:’ in oaren ‘et oudwijvegezicht,’ in trêdde ‘de dubbele gebromde beer,’ in fjirde ‘de omgekeerde kipelton,’ in fyfte ‘et spoor van Hinten’ ensafoarthinne.

Yn ierdrykskinde binne wy nou al knap. Inkelden kippe der hjar alheel út.

Sa wist ien fen de korporaels, in frijwilliger, de grinzen fen ús lân yette net op de kaert oan to wizen; 't dûrre to minsten lang ear 't er 't foar mankoar krige. Dêrop frege ús master him nei de grinzen fen Noard-Brabân. 't Spande mei him om foar 't doel to hâlden, dat tsjinoer 't noarden it suden, en tsjinoer it easten it westen socht wirde mat.

‘Zeg me, godverd...... waar grenst Noord-Brabant ten noorden aan?’ De korporael tocht: it noarden is boppe, dos oan Utert. 't Kaem der lykwol anstûns net út.

‘Zeg me, uilskuiken!’

‘Aan Utrecht, majoor,’ sei er.

‘Ja, godverd.... je zult het andere endje, dat er tusse ligt uitgerekt worde.’

De korporael bigriep it noch net.

[p. 279 [39]]

‘Weet je wat je doet?’ sei de majoar, ‘je doet en goeije balsteen om je hals en dan loop je in 't Zuidwillemskanaal. Ben je nog vrijwillig?’

‘Ja, majoor.’

‘Nu, dan wete ze thuis stellig ook niet, hoe je korporaal bent geworde.’

Sa is 't foar diss'kear moaijer nôch.