Trotwaer. Jaargang 4
(1972)– [tijdschrift] Trotwaer–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 271 [31]]
| |
tsje ek net wirdich. Foaral is 't hwet bysûnders om korporael to wêzen, as men de wike het. Den kin men mar op alles passe; den het min wol neirinnen en opskrjuwen. Men mat den soargje dat alleman út it bêd komt op 'e tiid; men mat de sîken op in briefke skrjuwe; men mat oanteikening hâlde fen de manskippen, dy 't nei de wacht geane, om 't dy matte hjar iten ha. Men mat der om tinke, dat alles skjin ophimmele wirdt. Men mat omgûchelje mei 't folkje, dat yn de polisiekeamer sit. Ja, ik wit net hwet mear. En men het it ek al net better, as 't yens bar is om yn 'e koken op to passen. 't Hjit dat men dêr is om ta to sjen, dat alles oarderlyk en earlik tagiet. Men mat misbrûken tsjingean en 't stellen keare. Mar ik hab al opmirken, dat it wol tige earlik hjit, as in hûngerige sersjant syn mage ris goed folstoppet mei 't flesk dat de soldaten takomt. Ek is 't, sa 't my taliket, al lang for goed hâlden, dat in dronken ûnder-officier him wer nochteren yt oan it flesk dat for de soldaten ynkocht is. Nou wit ik wol: Aan een boom, zoo vol geladen,
Mist men vijf, zes pruimen niet,
en 't iten fen inkelde sersjanten let ús safolle net. Mar ik twifelje der oan as der wol safolle flesk yn 't iten komt as 't hjit. It is wier, dêr mat men oppasse, mar hwa wol ljeafst in hopen spil útjaen. As men dôch de bal ris mis slôech, hwet helle men yen den hwet op 'e hals. Nou witte jimme genôch fen 't korporael-wêzen. | |
[pagina 272 [32]]
| |
Ik ken jimme nou ek in staeltsje fortelle, dat biwiist, dat er dappere mannen ûnder üs binne. Langlêsten wierne wy wer op ‘velddienst,’ do kaem der in greate houn op ús tasetten. 't Beest wier net sa mak. In korporael, dy 't net ljeafst in byt dawwe woe, brocht nou yn praktyk, hwet er yn theorie leard hie, fen 't jinge er dwaen moast yn tiid fen need. Hy stiek de houn it bajonet troch de ribbekas. Dêr moast er nou de foet op sette en den it bajonet in bytsje omdraeije, om 't er wer út to lúken. Sa died er it nei de kinst, mar de boer fen de hûn wier net bêst to freden. Us skoallegean gjit yette altyd troch. Der mat ik ek yet hwet fen forhelje. Stel jimme foar, dat er in sersjant-majoor mei in tweintich korporaels dwaende is, om hjar ierdrykskinde to learen. Flak dêr nêst het in sersjant de lytse bern fen tweintich jier oan 't boekstaverjen. Hark! hja spelle: dood: dood. ‘Godverd......,’ seit ús master, ‘ik wou dat jelui maar dood gingt, want zoo kan ik niks verstaan. Wat zei jy ook weer, korporael Dinges? Bestaat de doorluchtigheid van den koning uit groote gaatjes, of wou je met 't spoor van Hinten naar Michel-Gestel? Zeg, waar grenst Nederland aan?’ ‘Ik weet niet, majoor.’ ‘Ik weet wel,’ seit hy, ‘ten noorden aan je stommigheid, ten zuiden aan je boerefamilie en ten oosten......’ ‘Aan België,’ seit de korporael, dy 't fornimt, dat de majoar him de gûch oanstekt. | |
[pagina 273 [33]]
| |
‘Hou je stomme kop dicht, je raadt er naar, je bl......’ Mear scil ik hjir net fen sizze. 't Lêzen leare wy tsjinwirdich út in ‘Vaderlandsche geschiedenis.’ Nou, der binne in bulte ûnder, dy 't net sa moai lêze. Us majoar hâlde dêr okkernjouns ek in preek oer. Hwet er sei? ‘Precies zoo'n psalmdreun! Lees me, godv..... goed. Hou nu bij de punten op zijn tijd stil. Daar heb je in je burgerstand ook nog iets van. Als je nou zoo aan één draad weg leest, dan begrijp je er vooreerst geen bl..... van, en wat geeft het je, als je niet denkt bij wat je leest? Als het nu in je negerij over vaderlandsche geschiedenis te praat komt, dan weet je er nog wat van; dan denkt men: hij heeft niet zoo'n slechte opvoeding gehad, hij is nog al ontwikkeld. Ik kan je nu wel 'en boek geve, dat Piet 'en appel zag hange en toen hij hem krijge zou, zijn broek scheurde; maar wat heb je daar aan? Daarom laat ik je expres vaderlandsche geschiedenis leze.’ For sa fier ik it neigean kin, wirdt it learen net sa folle. Ik spriek ien út de lytste klasse. Dy sei my, do 't ik hjir kaem, koe 'k net lêze en nou kin 'k it yette net.’ Nou yette hwet for de oansteande lottelingen, dy 't neat yn to bringen hawwe, dat hjar in frijstelling bisoargje kin, en er dêrom op rekkenje kinne, dat hja ynpakt wirde, to sizzen yn 't soldatepak. Der binne hjir al wer âlde soldaten, dy 't er hjar op klear meitsje, om hwet fen de miliciens to toppen. Hja hawwe al kistjes koft, for | |
[pagina 274 [34]]
| |
15 stûren dêrby om, dy 't hja de ‘boerkes’ for in daelder of in kroan oansmarre wolle. O, op 't bûsjild fen de oankommelingen wirdt sa loerd. It bigjint op reis al. Do 't ik hjir hinne spoarde en yn 't station siet, kaem der in korperael by ús, dy 't ús sei, dat hy wol meitsje scoe, dat wy by syn kompanij kamen en gjin straf krigen, as wy him nou tsien stûren of mear jaen woene. Forskate diene dat, en hy roan in goune of fjouwer, fiif op. Al earder hiene wy proef hawn fen ôfsetterij, troch dat er gûds kamen, dy 't for ús in flesfol jenever helje woene. Hja namen 't jild mei, mar wy seagen hjar net werom. 't Slimste wirdt min roppe, as min yn hannen falt fen bitsjinders yn foarname (?) logeminten. Sa wier 'k foar in deimannich yette yn in herberge yn de ‘Tolbrugstraet,’ de fatsoenlikste dy 't min dêr fynt. Dêr wierne forskate militairen, hwerûnder twa, dy 't ik heel goed koe. Hja hiene de rûmte preaun en wierne frij hwet ‘opgewonden.’ Dit mirken twa jonge fammen, dy 't dêr wierne. Hja fregen of de soldaten hjar net ris traktearren? Nou ja, dat koe wol, en 't gyng oan. Dy frouljue hâlden hjar krekt of hja dronken waerden, hwet de soldaten in hopen wille joech. Hja bleauwen oan 't traktearjen en de fammen oan 't sûpen: mar ik seach dúdlik, dat hja wetter mei sûker dronken. Nou moast der einligs earst ris bitelle wirde. Do koste dat grapke 16 stûren de man. It hjitte fen sels, dat de frouljue brânnewyntsjes dronken hiene. Op sa'n wîze fangt min de boeren. Elk fortsjinnet den hwet: dy 't sokke oanskettene | |
[pagina 275 [35]]
| |
mannen dêr bringt, dy fammen, - en den fen sels de kastlein aldermeast. Mar myn brief wirdt al lang. Ik scil dêrom nou mar slute. |
|