Trotwaer. Jaargang 4

Achtste brief.

Nou haw ik den in fjirtsien dagen mei forlof yn Fryslân wêst. Dat it my goed dien het, leau dat mar. Doch it scil wol bêst wêze, dat ik bigjin hwêr 't ik de lêste kear ophalden bin en it nijs dat letter barde as ik skreaun haw en foar dat wy den Bosch forlieten, earst yette meidiel. Ik haw

[p. 268 [28]]

my yn myn lêste brief efkes forsind. Ik skreau, dat er in stik of fjirtsien ûnder de greate skoallebern wierne, dy 't neat koene; mar jawol! der binne, haw ik letter mirken, mear as fjirtich. Tink ris oan.

In deimannich foar dat wy op reis scoene, moasten der gûds fen de skoallejongens in brief skrjuwe sa beare nei hûs. Ek waerd it hjar sahwet opjown hwet dêr yn stean moast. Min hie der in poaske mei to wirk wêst, do frege de sersjant oan ien - de ljutenant-adjudant stie by him - ‘Heb je hem klaar?’ ‘Ja sersjant’ wier 't andert. Do naem de sersjant de brief en lies lyk enôch it folgjende.

‘Ik heb de pen... enz. Ik laat u weten dat ik gezond ben, en wensch van u hetzelfde. Gij zult misschien al lang verwacht hebben, wanneer ik eens over ons verlof schreef en wanneer ik thuis kom. Ik kan u nu zeggen dat ik deze keer met verlof kom. Ik heb er veel zin aan. Ik ga dus voor 14 dagen de smeerpan uit. Zoo ge dus belang hebt, moet gij mij de noodige reiskosten sturen.

By dat ‘smeerpan uit’ wier it: basta!

‘Zoo, zoo!’ sei de sersjant.

Mar de ljutenant-adjudant sei: ‘Heb je zoo'n aardigheid aan schimpe, jonge? Och kom! is dat de dank, dat we je hier lezen en schrijve leere?’

Straffe koe min him net, mar 't briefskrjuwen wier oer.

Ik, as korporael, mat ek nei skoalle. Moandeis matte wy rapporten meitsje, tongersdeis rekkenje en snjeuns leare wy ierdrykskinde. Dy

[p. 269 [29]]

ierdrykskinde bipaelt him by ús lân en de oersésce bisittingen. Hjirby gjit it soms ek wol ris moai. Heel ierdrykskindich bin ik net. Der komme gau ris forkearde anderten en den set ús sersjant-majoar in gesicht, man, krekt as in katûl, dy 't op in waerme stoof syn bilidenis docht, of in doarwarder dy t min op syn jierdei forsûpe wol.

Yet hwet foar 't ik ús reis forhelje. De woansdeis foar wy opstapten waerden er sa mar yn ienen minsken fen ús makke. Begryp ris! Do scoe der for ús in foarlêzing hâlden wirden en 't barde ek wol effektyf. 't Scoe hwet moais wirde hie min ús sein en nou kaem 't hele regemint ek opsetten. Ien út Haerlem houd de foardracht en my foldie 't skoan.

Op de nederlansce lieu stjit: moed, beleid, trouw. Yn trije foarbylden út de faderlânsce skiednis waerden ús dy deugden toand.

In bulte soldaten hiene net mei 't spil op. De iene nei de oare raun de seal út. Dat hindere my ek wol, mar ik koe 't dochs yette net goed fine, hwet min nei dat foartrinnen sei.

Min sei, de seal wier nou suvere; it spiet hjar wol, mar min koe wer sjen, dat min in soldaet net goed bihannelje koe. Ik toehte sa, hoe is 't moochlik, dat min miene kin, dat immen sa mar daedlik bihagen fine kin yn saken, dy 't heelenal yn striid binne mei hwet er daegliks heart en sjucht?

Nou yette ien en oar fen de reis. Do 't wy de sneintojouns yn Amsterdam oankamen op reis nei hûs, tochten wy net oars, as de Limster nachtboat

[p. 270 [30]]

scoe farre. Mar jawol! dy foer net foar de moandeineimiddeis. Wy mochten lypje of pypje, wy moasten in nacht yn Amsterdam bljuwe. Wy wierne mei ús achten en metten in pear mariniers, dy 't ús in plak wiisden dêr wy losjeare koene Hja brochten ús yn 't Frysk Kofjehûs fen G. Blom. It like my net sa slim ta, howol ik earst net bitroude op 't sizzen fen de mariniers, hwent ik koe gûden yn den Bosch, dy 't wol ris hwet fortsjinnen oan sokke losjementhâlders, as se soldaten, dy 't jild thús krige hiene, yn hjar foarnaem (?) losjemint brochten. Folle jild wier der lykwol fen ús net to heljen. To minsten wier der ien by ús, in korporael, dy de oare moarns tsjin de frou sei, dat er efkes kuijerje scoe om letter ôfskied to nimmen, hwet er, leau ik, forgetten het. Syn bûse wier plat. Yn 't losjemint wierren in stik of acht dames, hwerûnder dy 't yn de herberge in keammerke hierden. De jouns kamen der hearkes dy 't de dames ôfhellen, om nei de komeedsje of sa ta. Hja wierne danige grien.

Jimme witte nou al, dat wy thús wêst hawwe en ek dat wy werom binne yn den Bosch. Tsiis, tobak en bûsjild is der meinomd, dêr profitearje wy nou fen. Sa hawwe wy wrychtich in smeerpan. Nou siz ik lyk as de sersjant: basta!