Trotwaer. Jaargang 4

Tredde brief.

Exelsior! haw ik wol ris sizzen heard, ik leau by de rederikerij. It kaem den sa to pas by 't toastslaen, it wirk, sa 't my altyd talike, fen toarstige ljue. Hja woene my do wysmeitsje dat it bitsjutte sa folle as: ‘al heger op.’ Nou al heger op, al foarút geane wy hjir ek. De saunde Juli hjitte it, dat wy mei syn stikmannigen ôfeksersearre wieren. ‘We konden in den dienst opgenomen worden,’ sei de kaptein-adjudant. Sa hawwe wy nou leard ho 't min op in bihindige menear immen nei de oare wrâld helpe kin. Do 't de keninginne yette libbe, wierne de soldaten trochgeans op hjar forjierdei klear, en den waerden hja op de parade yet ris opmuntere; mar dat hoefde nou net.

Ik mat yette wol efkes 't ien en oar fen de ûnderofficieren sizze - it ûngedierte, sa 't hja wol ris neamd wirde. Hja falle my just net ôf. Der binne gûds ûnder dy 't in goed hert hawwe en 't mei tsjinsin oansjugge as hjar kameraten ús ûnminskelik bihannelje. Mar de goeden binne, as ik

[p. 253 [13]]

't net mis haw, allegearre fen 't soarte, dat tinkt: ‘as myn tiid om is gean ik de keet út,’ hwet hjir net bitsjut, dat hja den dea geane. De measten hawwe hjir, sa 't hja sizze: ‘de pest gezien aan den dienst.’ Hja bljuwe om 't hja matte, om 't hja ienkear yn 't skipke sitte. Foar in deimannich gyng er in korporael-frijwilliger by my sitten, dy 't my sei, dat er wol graech woe, dat er mar under de groun siet. Dat is nou wol net sa frjemd, sokke binne der ek wol yn de boargermaetskippij, mar 'k leau dat ûnder tsjinst rjue sokke binne, net âld fen dagen, mar dochs 't libben sêd.

Fen ús ljutenant-adjudant haw ik nea fornomd, dat er him dea winske; wol scoene forskate fen ús him in hantsje helpe wolle om yn de oare wrâld to kommen. Dy kin om in wysjewasje ús strafpeloton jaen. Al bart it mar dat ien ris de holle efkes fordraeit of in michje fen 't oansicht slacht, den is 't al sa. As hy er den de rjuchte aerdichheit oan het, lit er ús in heal ûre mei gewear en pakte ransel 't plein yn 't roun drave. 't Is to bigripen ho tankber wy den binne.

Wy tiraillearje nou net mear op 't plein, mar op de heide, in trije ketier bûten de stêd. Geane wy dêr den hinne, den matte wy - ja ik scil mar sizze tierelierje, ûnderweis; hwent den wirde ús de sinjalen foarblaesd, dy 't wy den neisjonge matte. Op de weromreis binne wy dêr frij fen; wol sjonge wy den ek, mar den is 't:

Ik zou zoo graag een meisje willen wezen ,
Ik zou zoo graag een meisje willen zijn;
Dan was ik vrij van dat soldatenleven,
Dan was ik vrij van al die zwijnderij’

[p. 254 [14]]

of wat oars, dat biljeaven net moaijer is. ‘Wat lieflijkis en welluidt’ misstiet ommers yn in soldaet.

Yn 't flokken is twiskenbeiden ris hwet foroaring. For ‘Godv......’ heart min hjir nou al gau ris: ‘God vervloekje.’ dat for sa fier de sin forbettert, dat me net mear yen sels, mar in oar it kweade tawinsket. Ginne dy flokkershelten hjar de tiid, den is 't ‘God zal je eeuwig gloeiend maken’, of ‘Spaansch, Koloniaals, helsch vervloekt’ ensafoart.

Wy krije in goede opfieding; wy meije net yn 't wetter flybkje; mar oars hwet útspeye, ôch, dat komt er net op oan. As wy dogge as de boargers, den komt it forkeard, mar as wy ús haden ta'n foarbield nimme, den is 't spil grif yn oarder!

Lêsten binne wy ek yn-inte, mar nimmen het er leedsje fen hawn, om 't wy allegearre mei hwet tobaksflibe de pokstôf weimakken. Wy kinne hjir sokke aksjes net hawwe.

Wy matte ek swimmen leare, 't hiele batailjon tagelyk. Dat is in biweging! De iene wol net, de oare doar net, mar der is gjin help for. Dy 't net to wetter gjit wirdt er yn smiten. Militaire marschen lit min ús tsjinwirdich ek nou en den meitsje. Seis, saun ûren rinne, sjuch, dat is alles net, mar 't kin yette, en mear is er yet net fen ús foardere. Wy hawwe den, sa 't hjit, frije biweging; dat wol sizze, 't komt er net krekt op oan ho 't gewear op 't skouder hinget en wy hoeve net krekt yn de pas to marsjearjen. Mar yn 't gelid matte wy bljuwe, en de rânsel is follôege as wy nei bûten geane.

[p. 255 [15]]

Ik bin nou, sa 't ik sei, ôfeksersearre, mar ik bin dochs net heelendal trochleard. Ik scil yette skerpskutter wirde en ik bin ek adspirant-korporael. As 't nou gyng sa 't hearde, den wier 'k frij fen korvé, mar jawol! Foar in deimanich hie 'k al wer korvé by de ûnderofficieren; waskwetter en drinkwetter helje, de keamer oanfeije, hwêrby 't bedmeitsjen ek yette komt. Dêr is 't den mei dien, mien je? Mis man, der is folle mear to rêdden; kofjehelje, in doaske lucifers, in sigaer fen twa cinten, in heal poun kêrsen, in trijcintesk broadtsje en sa hâlde hja yen de hele dei oan de rin.

't Gyng my ek sa. Nou hie min my warskoud, dat ik net mear bêdden opmeitse moest as fen de sersjanten fen ús kompanji. 't Waerd joun. Ik kaem oan 't bêdmeitsen ta, mar moast earst in heal ûre wachtsje om 't hja der mei de luije hûd op laeijen. Einlings makke ik de fjouwer bêdden en frege of er yet ek hwet to rêdden wier. Do moast ik earst skûtelwaskje, den de kêrsestiennen opfandelje, en den waskwetter helje. Do sei ik, dat alles yn oarder wier. Hwet andere my do de sersjant? Hy sei, dat ik mis wier, 't bêd fen de sersjant S. wier yet ûngedien. Ik frege of dy ek fen ús kompanji wier. Mar o sei! hwet kaem er do in loft op. ‘Wel godv..... 't is my wat moois! Je bent pas afgeëxerceerd en nu begin je al: is dat van onze compagnie? Valt het je lastig, dan moet je maar reclameere.’

Ik andere: ‘Dat juist niet sersjant, maar het valt mij tege, dat wij corvé hebbe, omdat het

[p. 256 [16]]

niet mag, en de adspiranten van de 4e en 5e er ook vrij van zijn.’

't Tongere en waerljochte nou wer ougryslik.

‘Donder dan maar op, godverd.... doch als sersjant K. hier was, wed ik, dat je alle bedde most opmake.’

‘Ja sersjant, dat kan waar zijn, maar ik geloof het niet.’

‘'t Is wat moois, 't begint nu al. Je bent al een aardig modél, zou ik zegge.’

‘Of ik een model ben, sersjant, weet ik niet, maar nu het zoo te praat kwam, wou ik mijn meening er over zegge.’

Letter is 't net minder wirden. Ik haw er gjin skea fen hawn. Of 't tsjinpraten nou goed wier, wit ik net, mar altyd swije kin 'k net.

't Iten is tsjinwirdich net sa slim. Inkeld ris grieme hja fen alles troch mankoar, dat se den in fransce soep neame, mar dat is gjin minskeiten.