De Tijdspiegel. Jaargang 50

[p. 253]

Lichtstralen.

Een constitutie, welke de traditie voor zich heeft, geeft daardoor reeds recht tot de onderstelling, dat zij strookt met den wil van de meerderheid. Immers, zij staat onder de bescherming van een macht, waaraan zeer weinig menschen zich onttrekken kunnen of willen, - de macht der gewoonte. In den loop der tijden is zij nauw saamgegroeid met de belangen, de zeden en de denkwijze van de burgers. Velen zien in haar de eenig mogelijke constitutie, omdat zij geen andere kennen.

Zachariae.

Alles heeft in de wereld een zeker hoogtepunt. Een Staat neemt toe, totdat hij dat punt heeft bereikt, en zoolang hij wast, nemen ook kunsten en wetenschappen toe. Vervalt de Staat, dan is dat niet, omdat kunsten en wetenschappen hem ondermijnen, maar omdat niets op de wereld tot voortdurenden bloei geschikt is en omdat hij het toppunt bereikt heeft, vanwaar hij met veel grootere snelheid afdaalt, dan hij gestegen is. Alle groote gewrochten vervallen mettertijd, hetzij zij met of zonder kunst gebouwd zijn. Het geestige Athene is verdwenen, 't is waar, maar heeft het sterke Sparta zooveel langer geduurd?

Lessing.

De stemmen zal men wegen, niet tellen; de Staat moet vallen vroeg of laat, waar de meerderheid regeert en het onverstand beslist.

Schiller.

De parlementaire regeering is een regeering van het gesproken woord. Onder zulk een regeering is welsprekendheid de begeerlijkste van al de eigenschappen, welke een staatsman bezitten kan. Die gave kan echter in hooge mate bestaan zonder helderheid van oordeel, zonder wilskracht, zonder vlugheid in het onderscheiden van het karakter der menschen en van de teekenen des tijds, zonder kennis van de hoofdbeginselen der wetgeving en der oeconomie, ook zonder eenigen aanleg voor de diplomatie. Ja, het kan gebeuren, dat juist het eigenaardig talent, dat aan de redevoeringen van den staatsman zulk een bekoring verleent, onvereenigbaar is met de eigenschappen, welke hem tot den aangewezen man maken om in een oogenblik van gevaar snel en vast op te treden.

Macaulay.

Bij groote vereenigingen is de dwaling veel waarschijnlijker dan bij individuen. De hartstochten worden door sympathieën opgewekt; de vrees voor straf en het gevoel van schaamte worden bij verdeeling

[p. 254]

verzwakt. Elken dag zien wij mannen voor hun partij doen, wat zij nooit zouden doen voor zichzelf.

Macaulay.

Het zou niet moeilijk zijn te bewijzen, dat in een grooten Staat de eigenlijke wil van de door telling verkregen meerderheid naar zijn aard gericht moet zijn op de vernietiging van het geheel.

Gentz.

Niets is zoo stuitend als de meerderheid; immers, zij bestaat uit eenige sterke leiders, uit schelmen, die zich accommodeeren, uit zwakken, die zich assimileeren, en den grooten hoop, die naloopt, zonder in de verte te weten, wat hij wil.

Goethe.

Een volk van goden alleen zou democratisch geregeerd kunnen worden. Zulk een volmaakte regeering past niet voor menschen.

Rousseau.

De democratie werkt het verderfelijkst op de militaire organisatie. Deze toch berust op tucht en de democratie is de ontkenning van tucht.

Renan.

Wanneer iemand een levendige phantasie heeft, gepaard met scheppingszin, komt hij licht tot den wensch, dat de maatschappij, waarin hij leeft, anders georganiseerd ware, dan zij inderdaad is. Een goed patriot en waar staatsman tracht echter uit de bestaande stof, die zijn vaderland hem aanbiedt, zooveel te maken, als mogelijk is. Neiging tot behoud en tact om te verbeteren zijn de beide elementen, welke vereenigd het karakter van een groot staatsman vormen. Alles, wat daarvan afwijkt, verraadt een meer dan alledaagsch hoofd in de plannen en de uitvoering leidt tot den ondergang der maatschappij.

Burke.

De menschen zijn altijd gereed een groot en schitterend genie in een staatsman met ijverzucht, wellicht ook met nijd, in elk geval met wantrouwen gade te slaan. De fatsoenlijke middelmatigheid geeft niemand aanstoot.

Brougham.

Men kan zich moeilijk een pijnlijker positie voorstellen dan die, waarin een groot man zich bevindt, die veroordeeld is van den langzamen doodsstrijd van een vervallend land getuige te zijn, het bij de wisselende aanvallen van dofheid en razernij, welke aan de ontbinding voorafgaan, te leiden, terwijl de teekenen van levenskracht voor en na verdwijnen, totdat er niets overblijft dan onverschilligheid, domheid en verrottting.

Macaulay.

Het practische leven moet, zal het nuttig zijn, een leven zijn vol transacties. Een staatsman is dikwijls genoodzaakt toe te stemmen in maatregelen, die hem tegenstaan, alleen om niet de uitvoering tegen te houden van maatregelen, die hij van het hoogste belang acht.

Macaulay.