De Tijdspiegel. Jaargang 21

[p. 185]

Rozen zonder doornen.

English poetry being selections from the works of British Poets from the time of Chaucer to the present day with introductory remarks, Biographical sketches, and explanatory and critical notes for the use of educational establishments and private students, by A.S. Kok. Published by S.E. van Nooten, Schoonhoven, Netherlands, 1863.

Met genoegen hebben wij dit werk doorloopen - wij beschouwen het als het beste en completest boek van dien aart, dat tot heden hier te lande in het licht verschenen is, en aarzelen niet te zeggen, dat de verwachtingen omtrent den inhoud bij het lezen der voorrede bij ons verwekt, bij de inzage der stukken zelve niet werden teleurgesteld. - De keuze er van beantwoordt ten volle aan de schoone en ware ideeën door den verdienstelijken auteur in zijn voorwoord ontwikkeld zoo wel wat betreft onderwijs en kennis van taal- en letterkunde, als omtrent hetgene aan eene anthologie waarde kan bijzetten.

Bij ondervinding wetende hoe schraal veelal de kennis beide van taal- en letterkunde is bij hen die geroepen zijn daarin onderwijs te geven, stemmen wij volkomen met den heer Kok overeen wanneer hij zegt:

‘With reference to instruction in the Greek and Latin, we usually look for men of rich literary cultivation, etc.; but this does not always seem the case with respect to modern languages.’

en verder:

‘Speaking a language fluintly..... does not at all form the man whose instruction must become the means of developing the intellectual powers of our sons and daughters.’

Wij bevelen de lezing van het geheel der zinsneden, in het voorberigt omtrent een en ander voorkomende, ieder die met het onderwijs in verband staat, zeer aan. Wij voor ons zeggen den heer Kok dank; zijne woorden zijn een weêrklank van de gevoelens welke wij zelven over dit onderwerp zoo dikwerf geuit hebben.

De keuze der stukken verraadt veel smaak en kennis, en ze zijn over het geheel van elk der opgenomen dichters genoegzaam om den beoefenaar met den stijl van ieder hunner bekend te maken. Evenwel missen wij er eenige wier poëzy wel waardig is gekend en gelezen te worden; wij vermeenen, dat (om van anderen te zwijgen) b.v. Addison toch wel een plaatsje verdient, - en dit wel om meer dan ééne reden, die wij evenwel hier niet zullen ontwikkelen, daar wij overtuigd zijn dat bij de enkele aanhaling de auteur ons reeds verstaat. - Ook zouden wij van sommigen gaarne wel iets meer dan het gegevene ontmoet hebben.

Wij behooren dus tot hen van wie de auteur in de voorrede verwacht dat ‘they shall assert, that there is some cause of disappointment occasioned by the absence etc.’ - De redenen waarmede de heer Kok deze afwezigheid verdedigt, moeten ons evenwel tevreden stellen - het blijft slechts te bejammeren dat de belangen en van uitgever en van publiek niet zoo verre zijn overeen te brengen, dat tegen eene kleine verhooging van prijs, werken als het onderhavige, hoe compleet

[p. 186]

ook, nog vollediger en derhalve des te nuttiger konden gemaakt worden.

Met hetgene de auteur zegt omtrent het geven van extracten uit Shakspere's werken, zijn wij het volkomen ééns - lees Shakspere's voortbrengselen elk in hun geheel of in 't geheel niet; een klein uittreksel, hoe judicieus ook gekozen, kan geen denkbeeld geven van dien ‘grössten Dichter der neuen Zeit,’ zoo als Jacob Grimm hem noemt. - Het is echter goed dat de heer Kok hem niet heeft uitgesloten; ook zijn de extracten die den man in het werk vertegenwoordigen, vrij goed gekozen.

Het overzicht van de geschiedenis èn den toestand der Engelsche dicht- en letterkunde aan het begin der tijdperken, zoo wel als de levensberichten der dichters boven hunne poëzy geplaatst, zijn volkomen voldoende om als inleiding tot de Engelsche letterkunde te strekken en bevelen zich aan door beknoptheid en duidelijkheid.

In de verdeeling der tijdperken ware, misschien, wel eene eenigzins andere vorm voegzamer geweest - onzes inziens behooren toch Wyatt, Surrey en Sackville, niet tot ‘Chaucer and his times.’ Het is waar, dat eene juiste verdeeling van letterkundige tijdperken in iedere taal, nog al aan moeijelijkheden is onderwerpen, - maar waar gelijk als in het Engelsch de toestand der taal in de vroegere tijden zulk eene aanmerkelijke rol speelt, dient deze in de verdeeling der vroegere letterkundige tijdperken stellig in aanmerking te komen (zoo hij al niet de éénige basis is waarop die verdeeling in alle talen moet rusten (?)) - ook vergemakkelijkt hij die zeer, - en toont ze van zelf aan. - Indien de auteur dit een en ander overwogen had zoude hij, al lag dit niet in zijn plan, zeker ook een enkel voorbeeld van de A.S. en Semisaxon poëzy, en eenige stukken uit de onmiddellijke voorgangers van Chaucer hebben opgenomen. Wij betwijfelen of het tevens niet in een werk van deze soort eene behoefte zij. Het boek althands zou er als een geheel veel door gewonnen hebben.

De weinige ophelderende noten en de interpretatie van woorden, waar dit hier en daar noodig is, vinden wij bij het doorloopen uitmuntend. Wij hadden er wel meer wenschen te zien. Bij den Schotschen Dichter Burns, (en zij zijn daar een noodzakelijkheid) ontbreken vertalingen van woorden ten eenenmale. Zijn zij, gelijk vele Engelsche uitgaven zijner werken bewijzen, eene behoefte voor den Engelschen lezer, zij zullen dit wel niet minder voor den Nederlandsche zijn.

Wij geven heeren uitgever en auteur in bedenking om bij eene volgende uitgave (die wij hun van harte toewenschen) het werk met een en ander te verrijken.

Ten slotte wenschen wij den heer Kok geluk met dezen wèl volbrachten arbeid. Hem komt de lof toe van (wij herhalen het gaarne) de beste, volkomenste en met den meesten smaak uitgekozen bundel Engelsche dichtstukken, die Nederland bezit, geleverd te hebben. - En wij raden het publiek aan om eens goed kennis te maken met een werk, dat bij een' goeden, duidelijken druk (een zoo groot vereischte, en zoo zeer gewenscht!) tot den geringen prijs van f 2,65, hen in het bezit stelt van eene bloemlezing die niet alleen allergeschiktst voor het onderwijs zal bevonden worden, maar tevens wel een plaats op de leestafel der beschaafde standen verdient.