Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 49

[p. 34]

Romeinsche vellen.
(Naschrift).

In de Relation du Premier Voyage de Charles-Quint en Espagne door Laurent Vital, waarin onder meer de zeereis (in September 1517) uit de Nederlanden naar Spanje (van Vlissingen naar Villaviciosa), waar de vorst zich als koning zou laten kronen, wordt beschreven, komt een hoofdstuk voor onder het opschrift: ‘A quoy le Roy passoit son temps sur la mer, et de son accoustrement’. In de uitvoerige beschrijving van 's konings kleeding nu leest men¹⁾: ‘Par-dessus mettoit un collet à manière d'ung pourpoint, sans manches, qui se cloait avecque une aiguillette, et n'estoit long que une bonne palme, oultre la chainture, et estoit plain de martres; ... puis par-dessus avoit vestu une robbe à hault collet chainte par-dessus, qui estoit de velours tennet, plaine de agneaulx de Rommenye; laquelle robbe luy tenoit le corps, ensemble le col et les bras, en chaleur’. De geheele lange zin, waarvan dit fragment deel uitmaakt, is corrupt, waarom de uitgevers dan ook in een noot aanteekenen: ‘Le manuscrit doit être ici défectueux, car toute cette phrase n'est guére intelligible’, maar de woorden waar het hier voor ons om gaat t.w. agneaulx de Rommenye moeten ongetwijfeld juist zijn, al plaatsen de uitgevers achter Rommenye ook een vraagteeken.

Begrijpelijk is dit vraagteeken echter wel, want een land of streek die den naam draagt van Rommenye, waar deze lammeren vandaan zouden moeten komen, is niet bekend. Immers aan den naam van Griekenland in de middeleeuwen Romania, waaruit, wat den vorm betreft, Rommenye zou kunnen zijn ontstaan, kan hier niet worden gedacht²⁾. Nog minder aan het

1) Collection des Voyages des Souverains des Pays-Bas publiée par MM. Gachard et Piot, T. III, p. 67-68.

2) Zie Tijdschr. XLVII, blz. 149.

[p. 35]

laag gelegen land Romney bij Dungeness aan Engeland's zuidkust, dat in het Nederduitsche Seebuch voorkomt in den vorm Romenye¹⁾ en in de Nederlandsche leeskaartboeken der XVI^de eeuw als Romenij²⁾, Rommenie³⁾ en Romenien⁴⁾.

Men zal moeten aannemen, dat het Rommenye van onzen tekst zijn ontstaan te danken (of te wijten) heeft aan het bnw. Rom(m)enijs(ch) evenals dit het geval zal zijn met eng. (of liever: schotsch) Romany (in Romany bowgh (buge), skinnis), dat naast het bnw. Romynis (in Romynis bowgh) opkwam, vgl. ook ndl. Romany (in Romany Vellekens) en Romanie (in Romanievelletjes)⁵⁾. En dit bnw. Rom(m)enys(ch) gaat, zooals ik heb trachten aannemelijk te maken, terug op Romenis, in het Oud-Bergamaskisch het bnw. dat behoort bij Romano, het stadje dat thans officieel Romano di Lombardia heet.

Uit de verbinding agneaulx de Rommenye blijkt tevens, dat men onder de Romeins(ch)e of Rom(m)enys(ch)e vellen niet uitsluitend geitevellen verstond, maar ook schape- of lamsvellen, welke meer uitgebreide beteekenis ik reeds niet onaannemelijk achtte voor de door Palsgrave met rommenys samengenoemde peaulx de Lombardie⁶⁾.

Leiden.

r. van der meulen.

1) Seebuch (ed. Koppmann) III, 19: Item van der Nisse van Romenye bet in de Hovede maket vul see sudsudwesten mane buten in deme varwege (var.: Item van der Nesse van Rummenygebage).

2) Leeskaartb. v. 1532 (ed. Knudsen) XXXIV, 3: Vander Nysse tot Romenij etc.

3) Leeskaartb. v. 1541 (ed. Rogge) XXVIII, 8: Vander Nesse tot Rommenie etc.

4) Leeskaartb. v. 1566 (ed. Knudsen) XXXIV, 8: Vande Nesse tot Romenien etc.

5) Zie Tijdschr. XLVII, blz. 157.

6) Zie Tijdschr. XLVII, blz. 154.