Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 39

[p. 122]

Onjuiste toepassing van de vaktermen debet en credit.

In allerlei geschriften worden de woorden debet en credit gebezigd tot uitdrukking van gedachten op een wijze die niet in overeenstemming is met het gebruik, dat er in het handelsleven van gemaakt wordt. De verklaring ligt m.i. hierin, dat men te veel let op de oorspronkelijke beteekenis der Latijnsche woorden debeo en credo, en uit het oog verliest, dat men met technische termen te doen heeft, die technisch juist moeten worden toegepast.

Bij het boekhouden stelt men zich op het standpunt van dengene, voor wien dit geschiedt en debetposten komen daardoor als activa op de linkerzijde, creditposten als passiva op de rechterzijde. Een groot debet in de boeken te hebben zal dus zoo op zich zelf beschouwd een gunstig verschijnsel mogen heeten, terwijl het bedenkelijk is, als de creditposten in verhouding tot het debet te hoog dreigen te worden.

De niet deskundige heeft echter juist neiging om het credit als een actief te beschouwen, terwijl debetposten voor hem de minder aangename beteekenis van schulden hebben. Maar het zijn schuldvorderingen.

Een drietal voorbeelden van recenten datum mogen dit staven.

In een wetenschappelijk tijdschrift lazen we dit:

Evenals alle zuchten of hartstochten betaalt de eerzucht haar voldoening met een tekort in duurzaam levensgeluk; want nagenoeg alle zuchten brengen een hooger cijfer op de debetzijde van onze gelukbalans dan op de creditzijde.

De bedoeling is: alle zuchten brengen een hooger cijfer aan passiva op onze gelukbalans dan aan activa. Feitelijk had er

[p. 123]

dus moeten staan: een hooger cijfer op de creditzijde dan op de debetzijde.

Mogelijk zou dit niet duidelijker geweest zijn en juist aanleiding hebben kunnen geven tot misverstand, maar technisch zou het zuiverder geweest zijn. Beter nog ware 't wellicht hier van passiefzijde en actiefzijde te spreken, omdat de balans wordt genoemd. De balans plaatst activa tegenover passiva. Niet gebruikelijk is het hierbij van debet en credit te spreken.

In een boekje over reklame kwamen we verder deze zinsnede tegen:

De Reklame evenwel, die de artikelen van den fabrikant heeft bekend gemaakt tot in de verste hoeken der wereld, die hem koopers zal toevoeren, ook als die Reklame allang zou zijn opgehouden, heeft de waarde zijner zaak verhoogd. Ze is omgezet in een soort goodwill, die hij op zijn credit kan boeken.

In een feuilleton in de Nieuwe Rotterdamsche Courant lazen we:

Voor het ‘spontane’ zal plaats moeten worden gelaten. Maar ongetwijfeld zal dit spontane, waar het bij den mensch immers van binnen uit pleegt te komen, juist aan de richting, welke van modernen kant wordt aangegeven, kunnen ten goede komen, zoodat ook deze memorie-post zeker wel aan de creditzijde der moderne Richting zal mogen worden geboekt.

De schrijvers zullen niet vermoeden, dat zij juist het tegendeel schreven van wat zij bedoelden. En toch is het zoo. Een waarschuwing weer om met vaktermen voorzichtig om te gaan.

Uithuizen.

h. hooghiemster.