Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 11

[p. 213]

Collatie van de Limburgsche Aiolfragmenten.

Dr. Verdam heeft in zijn laatste uitgave van de Middelnederlandsche fragmenten van den Aiol (Leiden, 1883; uit Tijdschrift II, blz. 209 vlgg.) duidelijk aangetoond (blz. 2 vlgg.) dat er in 't Dietsch tenminste twee bewerkingen van dien roman hebben bestaan. Met de fragmenten der vroegst bekende bewerking, ontstaan in Limburg, willen we ons hier bezighouden.

De beste uitgave hiervan wat den tekst betreft, is die van bovengenoemden geleerde in Dr. Wendelin Förster's Aiol et Mirabel u.s.w.; Heilbronn 1876-1882, s. 522 ff.¹⁾ De latere, boven vermelde, editie is voor taalkundig onderzoek niet te gebruiken, aangezien de uitgever de spelling van 't handschrift willekeurig heeft veranderd en eenige foutjes in den tekst zijn geslopen. De veranderingen zijn wel meestal vermeld, maar het is toch uit de uitgave niet altijd te zien welke lezing 't handschrift heeft.

Dit had mij, voordat ik de vroegere editie had gezien, aangespoord tot een volledige vergelijking van den gedrukten tekst met de in de Leidsche Universiteitsbibliotheek aanwezige fragmenten en doen besluiten tot de uitgave mijner collatie. Later veranderde ik mijn plan en besloot de collatie op de eerste uitgave te baseeren. Voor 't gemak zijn beneden álle verschillen tusschen 't handschrift en den in Förster's Aiol gedrukten tekst opgegeven, tenzij in den laatste door cursieve letters duidelijk blijkt dat de uitgever iets heeft bijgevoegd. Cursieve letters wijzen beneden aan dat de lezing onzeker is; onder aan de bladzijden vindt men dan nadere bijzonderheden.: beteekent een onleesbare of weggesneden letter. Natuurlijk is 't aantal

1) Ook afzonderlijk verschenen als J. Verdam, Die Fragmente des mittelniederländischen Aiol; Altenburg 1881.

[p. 214]

afgesneden letters meestal niet precies te bepalen. Indien een geheel onbekend aantal weg is, duid ik dat aan met..... Een liggende streep - wil zeggen dat tusschen twee woorden een paar andere zijn weggelaten die bij Förster goed staan. De nommers der regels verwijzen naar de versregels aldaar. In de noten is ook Verdam's latere uitgave in aanmerking genomen. De fragmenten III, IV en VIIab zijn geheel afgedrukt, ter wille der duidelijkheid.

In 't handschrift worden geen hoofdletters gebruikt, behalve in Gi r. 100, Geraimes r. 213, Aiol r. 391, en aan 't begin eener alinea, in 't laatste geval een groote, in roode verf. De afkortingen, die bijzonder zeldzaam zijn, heb ik opgelost. Tusschen lange en korte s is door mij geen onderscheid gemaakt. 't Handschrift heeft zonder uitzondering na elken versregel een punt. Een heel enkelen keer staat ook elders een punt; de gevallen zijn hier opgegeven.

Men beschouwe deze collatie als een poging om de uitgave van Dr. Verdam, welke zoo verdienstelijk is door de bepaling der verhouding van den Nederlandschen tot den Franschen tekst, nog bruikbaarder te maken. In een latere aflevering hoop ik de taal der fragmenten te bespreken.

Fragment I (Förster, s. 526 ff.)

Blad 1. Hier is 't voorste deel afgesneden en wel zóó dat aan elken regel ongeveer 12 letters ontbreken (r^o. vooraan, v^o. achteraan).

f. 1r.

^1. ..... n dor^3. ..... eide hort 5. ..... n feien^6. wemet^7. ..... ecgen 8. iunchere^9. ..... i des - uragen. 11. ..... we gegaderet 14. em un-❘ 15. .....

1. Van de n of m is alleen de laatste neerhaal en een deel der vorige over.

3. eide. Eerste e onzeker, bijna geheel weg, evenzoo de e in pie r. 42.

6. so wemet. D.i. so weme-et (cuicunque id).

7. ecgen. Eerste e half over, maar zeker. Zoo ook: w r. 11, h in here r. 15, r r. 31, 36, d r. 39, de eerste o r. 48, de laatste h r. 52, g r. 60, d in god r. 75, c r. 77, de laatste e r. 79.

9. i. i of u (één neerhaal), zeker geen e.

[p. 215]

f. 1r.	here^16. uan al ❘ ::::::::::::ne. 18. ..... minsten uellet. 20. ..... 1 is - ú^23. do-❘ 24. ..... uůrwar 26. die - ú 29. ..... t began te uarne. 30. gere-❘ 31. ..... r hi - uleischouwer 32. end ❘ :::::::::::: lach. 34. iungen. 35. aio-❘ 36. ..... růgen 38. uort
f. 1v.	^39. ..... dar - hienc. 40. dar hi die ‖ 1 v. ‖ wurpe met untfienc. 42. geuader pie .....^44. wi .....^45. sijn cutel. 48. so ::::::::::: solde 49. uůrne
	^50. Gi - bliuen. 51. b::::::::::::❘uen.^52. ú uleisch - h ..... 53. ouerlopet. 56. tehant 58. uan danne rie..... 59. uol. 60. sine g:::::::::::: 63. geuader. 66. die he:::::::::::: ❘ walde. 68. ic :::::::::::: ❘růne. 71. iet uers:::: 72. :::::::: ende urie.^73. ú - stou ..... 74. uerslaen. 75. is god ..... 77. lelic ..... 78. ❘ bet uenine 79. die .....^81, 91. hine w. ::::::::::::
	Blad 2. Dit sluit onmiddellijk aan bij 't vorige. Regel 81-93 ontbreken in 't hs. telkens op zijn hoogst vijf letters.
f. 2 r.	81. ..... nt. 82. ú uader. 84. uan úwer^85. noch:::::: omplie
	^86. :ů reit - uort - unuerre.^87. des herte rouwech ❘ was end erre. 88. uolgeden^89. geli-❘ :::(::)e men dien sotte. 90. uolc 91. ..... n bůke^92. uiel - trip❘ :::(::)e. 93. wiue uiere.

16. ne. Van de n één haal over. Evenzoo van m r. 18.

23. do- is de eerste lettergreep van een woord en mag dus niet met Verdam in dat worden veranderd.

39. Lees misschien: sijn scilt dar entgegen hienc. 41. Deze regel vervalt.

44. De letter na i (of 't begin van u?) was geen a (Verdam).

45. cutel. Zeker. Men schrappe dus 't artikel cittel in 't Mndl. Wdb.

50. Nieuwe alinea in 't hs.

52. Lees: hopet.

73. Van u in stou is alleen de eerste haal over.

81, 91. Van n alleen de laatste haal over.

85. Eerste o half weggesneden, maar zeker. Evenzoo tweede w r. 87, laatste e r. 92, eerste a r. 104, d r. 107, k r. 109.

86. Nieuwe alinea. - ů of u. Alleen de laatste haal der u is zichtbaar.

87. De plaats vóór was werd in 't hs. ingenomen door de hoofdletter der nieuwe alinea.

89. Voor gelikerwise (Verdam) is geen plaats, bovendien komt alleen gelikerwis voor. Misschien: gelike dede (opt. pt.) men dien sotte.

92. vlg. Verdam: - tripiere, Ende enz. Ende is overbodig.

[p. 216]

	Regel 94-119 ontbreekt ten hoogste één letter, aangezien een bijbehoorend strookje de overige bevat.
f. 2r.	94. haeste ❘ :uam. 97. :et torne 99. uassael^100. Gi - uorwert ❘ meer uan^101. u^102. ❘ umbe - ú 103. geuen 104. andolihe uan^105. uor ú^106. iseren uan úwen 107. dat is 108. uorwert meer 109. be❘kennen 110. sůlt ❘ :in wesen. 111. uortmeer. - uan^112. e❘:el^113. aln 114. uro❘we^116. ú^118. sinne. 119. u - uligen
	Regel 120-135 ontbreken weer ten hoogste vijfletters.
f. 2v.	120. ú - uersta. 121. rote uolgen
	^122, 142. Uan - uerbolgen. 123. uierhundert - uolgen. 124. uele 127. so w ::::: ❘ hene 131. uele. 132. ú - uergeu ::::: 133. nesal.^134. uorwert - u
	Van r. 136 tot 158 ontbreekt omstreeks één letter.
	^136. wach arme seit hi :::: ❘ uader. 137. allet gader.^138. ande: ❘ land 141. untfarmenesse sent.
	142. Nu - uort^143. sun❘der uorte. 145. ter ander of : : ❘ wesen solde.^147. hine - uerdrunken^148. uant - stá:❘ 149. uan^150. wagde :: ❘ sach 151. up genomen.^152. gi su:: ❘ seit 153. uassael ic geue ú mi geu:: 155. uan e:: ❘ uernam. 156. urient 157. bliuen d:: ❘ u got^159. d: .....

100. meer. Zichtbaar is: neer.

101. u. Of ú?

102. De eerste haal der eerste u is weggesneden. - ú. 't Accent onzeker.

105. ú. De eerste haal der u weg, maar 't accent is zichtbaar.

106. iseren. Zoo terecht 't hs.

112. Lees: edel.

113. aln. Sic.

116. Boven u schijnt een accent te staan, maar de twee onderste regels zijn zeer verbleekt. Boven u in r. 119 is niets te zien.

118. Er kan ook sinnē hebben gestaan.

122, 142. Nieuwe alinea.

134. u als in regel 119.

136. Na hi twee of drie letters onleesbaar. (sie?)

138. e bijna weg.

143. sunder. Van de n alleen nog de eerste haal. uorte staat niet voor mndl. vorste (Verdam) - dat zou verste zijn - maar voor vorgte, vrees. Vgl. uorten (metuebant) 366, uoerten (metu) 500, uorte (metum) 530, uoerte (metus) 565; bedorten 365 uit bedorften. Zie verder mijn Limb. Serm., Inleiding § 88 en 103.

147. hine. e half weg. - uerdrunken. Door Verdam terecht vertaald met ‘besoffen’, ‘smoordronken’. Ik geloof echter niet dat men er dezelfde beteekenis aan mag toekennen in gevallen als verdronken in sonden (Ruusbroec e.a.): daar beduidt 't woord eenvoudig: submersus, verzonken.

148. Lees: stán.

150. Misschien heeft er gestaan wagde ům, misschien ook alleen wagde (praeteritum van wagten).

152. su of sů; 't schrift is wat uitgevlakt.

159. Na d een i of 't begin eener u.

[p. 217]

Fragment II (Förster, s. 530 ff.).

Aan 't begin ontbreekt recto gewoonlijk één letter, aan 't einde verso twee letters, in 't midden zijn aan weerszijden gapingen.

r.	160. ichte - uerclagen.^161. slůgen dů :: g::::^162. die uiere - uader. 164. uader^165. mordenere 166. gedra❘gen. 167. geliic 168. a❘: ol 169. tehant. 170. ❘ sine^172. secgen :::h. 173. die ::::: ❘ :::: si dů geuiengen. 174. bet haesten :::::::::::::❘::: 175. :: g:der^176. ůn 177. al❘:e^179. hús - was uerwůstet 182. had❘:en 183. uan - hús - aue ❘ :amen 185. bóm ❘ ::::::: bunden. 186. enbouen
v.	^189. dat si die dilde mordenere.^190. ni(::)❘wet
	^191. Die burchgreue tehant begunde. 192. a:: ❘ hi wale. cunde. 193. uernemet - iunchere. 194. ic bi :(:) ❘ dur ú 195. ú uragen 196. d:: ❘ secget 197. ú - benedi(::)❘en.^199. uppe ::❘:(::) die daet. 201. dar ::: ❘ :::::::::::arheit af. 202. d:(:) ❘ gaf.^203. suldi - uerdragen. 204. ine sa::::::: ❘ dar 205. urům: ❘ 206. ér 207. coning: ❘ uercunde.^209. ú uorwaer gelouen. 210. wůnet - en❘bouen.^212. m: ❘ haten 213. Geraimes - leuen. 214. ine (::) ❘ sal ú - begeuen. 215. tůrl ......

161. slůgen dů of slugen du. 't Bovenste is afgesneden. Van de volgende g ziet men 't onderste; daarvóór misschien tu of tå of al (niet: te).

162. Eerste d half weg, maar zeker. Evenzoo tweede g in gedragen r. 166, s r. 170, l r. 215.

165. De twee laatste halen der m nog over.

172. Vóór h drie letters uitgevlakt.

176. ůn of un. 't Bovenste is afgesneden.

179. De eerste w is grootendeels weggesneden.

189. De cursieve letters zijn bijna geheel weggesneden, maar er is genoeg over om te zien 1^o. dat de drie eerste woorden waren: dat si (niet: se) die, 2^o. dat van 't vierde woord de eerste en de vierde letter d's waren, zoodat zoowel oude, of liever alde, als felle (Verdam) onmogelijk zijn. Voor dilde vergelijke men r. 600.

190. Waarschijnlijk stond er: ni-❘wet.

191. Nieuwe alinea.

199. die of de. Alleen 't bovenste van de d en e is zichtbaar.

203. suldi of sůldi. 't Bovenste is weggesneden. - uerdragen. Sic, maar d onduidelijk.

209. uorwaer. o niet geheel zeker, door een gat

212. De twee eerste halen der m zijn over.

[p. 218]

Fragment III (Förster, s. 532).

Er ontbreken aan elken regel ongeveer 25 letters. Ik druk 't fragment af zooals het in 't hs. staat. Niet de onderhelft (Verdam, Tijdschr.) maar de bovenhelft is afgesneden.

r.	216 vlg.	uernam. dat hi t.....
	218.	secgen wat hi ded.....
	219.	ant heilich cruce.....
	220 vlg.	hi gebat. aiol sijn.....
	222.	minnentlike grů .....
	223 vlg.	sůte sůn. gi hebbet.....
	224 vlg.	ere. gelouet si got.....^225.
	226 vlg.	wieder důt. mijn .....^227.
	228.	hi seide sůte here....
v.	^231.	..... rouweden so men
	^232.	..... ten coninc mere.
	233.	..... siekerheit die
	234 vlg.	..... en untuaen. die
	236.	..... nc seide sem mijn
	238 vlg.	..... edan. si quamen al-
	240 vlg.	.....heit tehant. also
	241 vlg.	..... coninc. eer hi dan-
	^243. vlg.	..... e liede. die barune

225. Vul aan: gelouet si got die here.

227. mijn. Van n alleen de laatste haal zichtbaar.

231. r onzeker.

232. t niet geheel zeker.

243. Vóór de eerste e misschien een g.

Fragment IV (Förster, s. 532 f.)

Ook dit fragment druk ik geheel af. Er ontbreken telkens omstreeks 21 letters.

r.	245 vlg.	ane. die was makaris.....
	247 vlg.	ter erden lach. des was .....^248.

248. Laatste s niet geheel zeker.

[p. 219]

	249.	stolte brůder manasi.....
	^251.	hi seide wilt hi mijn u.....
	252 vlg.	hene scheiden. hi slůch.....
	254.	riet hi steken iocerant.....
	255 vlg.	end dore. dat spere qu.....
	257.	derhalf uan blůde roe .....
	^258.	Manasier slůch echt.....
	259.	ende harde toren......
	260 vlg.	uerlois. dar riet hi sta .....
	262.	die wapen niene doch.....
r.	264.	..... die rike coninc uan
	265 vlg.	..... ant karlun. hi stac ůden
	267 (vlg.)	..... en schilt dien hi dar
	269 vlg.	..... uůch. dat em dat spere
	271 vlg.	.....it mochte langen. dur
	273.	.....end dur dien lijf alto
	274 vlg.	..... am geulogen. doet uter
	276.	..... rt harde gram garijn.
	^277. vlg.	.....sijn. sijn ors hi dů bet spo-
	^279. vlg.	..... n quam. sijn spere uůr
	^281. vlg.	..... uppen schilt. sijn halsberg
	283.	..... dar up wieder stůt.

251. Van de u alleen de eerste haal over, dus misschien i.

258. Nieuwe alinea. 261. Laatste a onzeker, evenzoo eerste r r. 276.

277. Eerste s bijna geheel weg, maar zeker.

279. Eerste n zeker, dus Verdam's aanvulling ten coninc onmogelijk; misschien gereden?

281. Van de u alleen de laatste haal over. 263a. dat of dar. 263b. dat onzeker. Evenzoo d r. 263h, n. r. 283a.

Fragment IVa.

Zoo noem ik 't door Verdam bij Förster, s. 533, onderaan medegedeelde stukje. Er ontbreken ongeveer 19 letters. Ik geef de afwijkingen van 't hs.

r.	263a. dat 263b. ❘ greue uan senlijs. dat edel ..... 263f. hijn - war 263h. hant. d.....

[p. 220]

v.	283a. ..... wan. da: :: die appel wa' ❘ 283b. ..... m weren 283c. sinen 283d. dót ❘ 283f. alshi 283h. ors ❘

Fragment V.

De afwijkingen van 't handschrift zijn deze:

f. 1r.	285. ouel 286. ungeual tů sende. 288. hůde
^289, 335, 377. Hellewijn - uersach. 292. ungeual 295. uernam 296. tů sprac 297. ia. 298. hellewijn - uan 299. slůch. 300. ungeůug. 301. uan 304. uleisch uan 305. uan 307. geuaen.^308. haen. 309. alte 313. uor - lijf uan 314. sijn euenwech 315. du tehant. 316. út 317. untuiengen 319. schacht - sijn croken. ‖
f. 1v.	320. ‖ menegen - dur gebroken. 324. uergaderde rikelike. 325. út uermeten.^328. uermetenlike. 330. uan 334. uan
	335. Bertram 337. sijn 339. uan 340. důre brac. 342. altůder 344. ane sach. 347. uan plasence 348. schilt -
f. 2r.	a diuise. 355. got - uermaledien. 356. sůken ‖ 2r. ‖ dar 357. die was uient an dien doet. 358. elie 361. schilde^365. bedorten. 366. si sich - uorten. 368. vp - enbouen 369. dat ům - geuallen. 373. uleisch - uan 375. ulo 376. terdoet.
	377. Makaris ulo 379. uluen burgunihůne. 380. důne. 383. uelde 386. uiere. 387. dúrde uijf iaer 391. Aiol 392.
f. 2v.	die ‖ 2v. ‖ sich geurouwen 394. iamer 396. winach 397. urouwe 398. uan - steruen 400. mijn - alte 401.

289, 335, 377. Nieuwe alinea. 303. Daar de lippen uit twee gelijke helften bestaan, dunkt mij die winster lippe voor ‘'t linker deel der lip(pen)’ niet zoo heel vreemd. Vgl. bovendien 't Fransch, r. 9015: Son doit li a fichie en son destre grenon, waar van een ‘rechterbaard’ sprake is. Met luchter vingher Alex. X, 1424 schijnt de ringvinger der linkerhand te zijn bedoeld.

308. De koning zond Gwineot naar Soissons om gehangen te worden.

328. Lees: uermetenlike, 329. Lees: riden. 362. Is tů der hant hier niet: tot aan de hand?

365. bedorten. Sic. f. 2r. Onderaan: Altare SS. Mariae et Nicolai N^ro 15to en rechts hiervan: Register van den altaer tot Boukum 1580. 395. wan eer so beteekent m.i. ‘quandocunque’; vgl. wie so of so wie en dgl.

[p. 221]

f. 2v.	urie. 402. urowe 404. uernoiet 405. ungeual 406. dusentuolt.
	^407, 425, 439, 475. Mirabel - urouwe 408. uan 409. uerre 410. beuaen. 411. urouwe. 412. driuen 414. uromen. 415. út - uader. 417. uan urancrike. 419. uan 420. alt went - uerradenere. 421. geuaen
	425. Mirabel 426. tegane. 428. te- ‖
f. 3r.	429. ‖ dat houet 430. ungeuůch. 431. urouwen^433. dat si si ůme nien untsachten. 435. uůden. 436. urůmen 437. urouwen 438. uan - alten uůten
	439. Die urouwen 445. urouwe 446. lijf. 448. makaris - sijn 451. hús 452. ůr (beide keeren) 453. coulten - uan 456. auunt 459. uant. 460. tehant. 461. uan 463. under ❘ der
f. 3v.	der brucgen 464. dien ic genůmen ‖ 3v. ‖ wale can. 465. uisched 467. ulieten 468. uůr 472. uůr 473. uernam. 474. uan
	475. Tierri 479. urouwe 480. urou - uan 483. uergaen tenacht. 484. uische 485. laet di 487. uische 488. geuůch. 489. uan 491. gelouen 493. tehant. 495. uůte 496. urouwe 497. erueret - uan 498. ne❘dorste 499. uiel 500. uan uoerten 501. bi des godes
	Op blad 4 ontbreken telkens ongeveer 27 letters. De afwijkingen zijn:
f. 4r.	504. ❘ uorwaer^505. sand..... 506. tehant...... 507. duuel ..... 509. mag ..... 511. ❘ geuen. 514. uerstaet. g ..... 515. in i ..... 516. harde red ..... 517. aio ..... 518. tierri hi s..... 519. ❘ urancrike. 521. ❘uen. 523. ❘be lange
f. 4v.	525. kers-❘ 526. ..... t lant. al tů ❘ 527...... an turnebrie. ❘ 529. kin-❘ 530. uorte

407, 425, 439, 475. Nieuwe alinea.

433. De regel is volmaakt in orde en beteekent: dat zij haar hem niet (voor goed) ontnamen. Voor de beteekenis ‘ontnemen’ vgl. men mhd. entsagen. De 3. sg. opt. pt. van untfechten zou zijn: untfochte. 477. te gegen. Eerste g dadelijk uit i.f. 3v. Onderaan: Register van t' benefitie Tot Boukhout (volgens Verdam hand der 18e eeuw).

505. d half weg, maar zeker. Zoo ook laatste g r. 509, g 514, laatste d 516, s 518, a 527, eerste s 532, eerste e 540, 541, 542.

[p. 222]

^531. .....mbe ❘ 532. ..... s - ne- 533. geurůme.

❘ 534. .....prac - wi-❘ 535. ..... di ne geine 536. ..... rauen.^539.......at. - uijf-❘ 540. .....eder uaren. 541. .....er wi 542. ..... ere. uan 544. ..... urouwe^545. u wal. want it ‖

531. Nieuwe alinea. Van de m alleen de laatste haal over.

539. uijf-. De volgende regel begon waarschijnlijk met talf of zoo; vgl. 't Fransch v. 9277: .IIII. mars et demi.

545. De laatste haal der u over.

Fragment VI (Förster, s. 540 f.)

In Verdam's eerste uitgave is de titel ‘Fragment VI’ bij ongeluk vergeten. 't Onderste van 't blad is over. De afwijkingen zijn:

r.	^546. g:❘daen 547. altehant. 550. eren si beste 551. coninc❘inne. 552. urientscap^553. hůuen - fiere. 556. al❘
v.	558. aue. 559. uerlorn. 560. uijfiaer - teuorn. 561. gehalden. loe❘wijs. 562. uan 563. wán. 564. geuaen. 565. uoerte 566. uan - uolc

546. 't Onderste der g zichtbaar; één of twee letters vroeger: h; ongeveer zes letters hiervóór: g.

553. fiere. Misschien: siere.

Fragment VII (Förster, s. 541.)

r.	^569. riet also 570. uerwůdet 572. geuienc. 574. můder sůn uerradenere. 576. uollencomen. 577. uan^578. duuel 580. heuet ‖
v.	^581. ..... gewalt lei❘den die urouwe. 587. urilike 588. uor 589. uan 590. ane beden

569. vlg. 't Bovenste weggesneden. - riet of liet. - uerwůdet, uerwudet of uerwudet. Waarschijnlijk 't eerste: vgl. 't Fransch v. 9687: a poi d'ire ne derue.

578. De duivel hielp u aan zulk een geluk! heel voor heil.

581. De cursieve letters grootendeels weg en onzeker.

Fragment VIIa (Förster, s. 542).

Dr. Verdam heeft de regels van dit fragmentje, dat uit twee stukjes bestaat, in verkeerde volgorde geplaatst. Dit blijkt daaruit dat 't bovenste van eenige letters van 't eene stukje past aan 't onderste van eenige van 't andere. De

[p. 223]

beide stukken zijn tegenwoordig dan ook in de goede volgorde aan elkaar geplakt. Wien de eer van de ontdekking der juiste opeenvolging toekomt, kan ik niet zeggen. Ik druk 't geheele fragment af. Aan elken regel ontbreken 15 tot 20 letters (tezamen voor- en achteraan), 't meeste aan den derden regel.

r.	^602.	.....crachte uaren int pungiant......
	603 vlgg.	..... ke. siet edel coninc ende rike. w .....
	592.	.....dit is ein wiederloen dar a .....
	^593. vlg.	.....er die dieue. dur dat so geuic u .....
	595 vlg.	.....uan salanice. nu seide gratien .....
v.	^606. vlg.	..... e wilde swijn. nase ende mu .....
	608 vlg.	..... n gesune si tereten. sent was sij .....
	597.	..... crechtich dů sijn got uerge .....
	598 vlg.	.....uernomen. hi was na út dien .....
	600 vlg.	.....t hi scalc dilde frantsois. eer w .....

Deze schikking komt ook geheel uit met 't Fransch. In 602 leze men: bet crachte. In 603 zal hebben gestaan: Aiol zeide vriendelijk, of zoo iets (Aiols l'en apela par mout grans amisties 10076). 605 ging waarschijnlijk uit op gaf: wat uw hand mij gaf, of iets dergelijks (De chou que m'acatastes 10078). 't Rijmwoord in 607 (of 609?) zal gespleten zijn geweest. 598 moet ongeveer dezen inhoud hebben gehad: toen de heiden dat merkte (heft uernomen): Quant l'entent li paiens 10095. 599 luidde vrij zeker: hi was na út dien sinnen comen: Fransch le sens quide cangier 10095.

602. c nagenoeg geheel weg. 605. w half weggesneden.

593. Eerste e bijna geheel weg, maar zeker 594. Van de laatste u alleen de eerste haal over.

606. Eerste e onzeker. 607. Daar 't bovenste weg is gesneden, kan de laatste letter ook ů zijn geweest. 609. j onzeker; evenzoo laatste e r. 597. 598. Alleen een stukje der eerste u over.

Fragment VIIb (Förster, s. 542,).

Er ontbreken telkens ± 32 letters.

r.	❘ uan ura ..... ❘ cůninc l ..... ❘ sinen la ..... ❘ ic

[p. 224]

	wan ..... ❘ uan si ..... ❘ uiere g ..... ❘ ioiant ..... ❘ de bra ..... ❘ den. t ..... ❘ eren s ..... ❘ in un .....❘ wal b ..... ❘ wal .....
v.	..... is mijn ❘ ..... doet. mi ❘ ..... eftůde ❘ ..... en co-❘ ..... můt uns ❘ ..... en uaen ❘ ..... chter ❘ ..... uwer ❘ ..... bet dien. ❘ ..... aren ❘ ..... e. wel ❘ ..... hafte-❘..... r inne ❘.

De cursieve letters zijn gedeeltelijk weggesneden of althans onzeker.

Een paar andere strookjes, wier regels op zijn hoogst vier letters bevatten, zijn in geen enkel opzicht 't meedeelen waard.

Leiden.

j.h. kern.