Een fragment van Seghers Parlement van Troyen, volgens een Utrechtsch Handschrift.

In een zeer fraai handschrift met wapens rijk versierd, toebehoorende aan Prof. B.J. Lintelo Baron de Geer van Jutphaas te Utrecht, vindt men in de eerste plaats de kroniek, door Blommaert in zijne Oud-Vlaemsche Gedichten uitgegeven; deze kroniek wordt ook aangetroffen in het Wapenboeck van den wapenherout Gelre, onlangs door M. Victor Bouton te Parijs uitgegeven. In dit werk wordt echter het slot niet gevonden van Nu hebdi gehoirt ende vernomen ❘ Van wat beghinne dat siin comen ❘ Die edele prinsen van Brabant enz., evenmin als de hier voorkomende tijdsopgave:

Bij Blommaert komen deze regels wel voor, tot zelfs de fout in den voorlaatsten regel, waar XXVII voor XXXVII staat. Even te voren toch, en hiermede eindigt de kroniek in het Wapenboeck, staat er te lezen:

Na eene recapitulatie over de ‘Kairlinge’ en het geslacht van ‘Godevaert van Bulyoen’ volgt eene geslachtslijst der Trojanen,

wederom eene der Karolingen, en daarna eene der koningen uit het huis van Capet. De kroniek der Hollandsche graven, hierop volgende, komt overeen met die, welke op blz. 21 in het Wapenboeck is afgedrukt; zij loopt echter verder, want ook Willem en Ruwaerd Albrecht staan nog beschreven. Het laatste jaar dat hierin genoemd wordt is: doe men screef dusent CCCC ende vier. De volgende stukken over de graven van Vlaanderen loopen tot het einde der 13^e eeuw; evenmin als de kroniek van Holland geven zij veel nieuws, daar zij dikwijls overeenkomen met de Brabantsche Yeesten en de kroniek over Holland gedeeltelijk met Melis Stoke. Na een Latijnsch opstel over de Trojanen, Brutus en Ulysses in Brittannia en een commentaar op het Paternoster, volgt van dezelfde hand, die het voorgaande schreef, een fragment Dits 't parlement van Troyen. Hoewel het in hoofdzaken overeenkomt met de lezing der fragmenten, door Blommaert (Oud-Vl. Gedichten I, 11) en Verdam (Maerlant's Historie van Troyen) medegedeeld, biedt het op sommige plaatsen zeer merkwaardige afwijkingen, terwijl het slot, of eigenlijk de laatste verzen van dit Hs. (want waarschijnlijk ontbreken hier die vellen, waarop het slot te lezen stond), bij geen van beiden worden aangetroffen. Wellicht hebben wij hier te doen met ingeschoven verzen van een bewerker, die ook de voorgaande kronieken vervaardigde.

Voor de critiek van den tekst is dit fragment echter niet zonder belang. De hier geboden lezing toch stemt meermalen met Verdam overeen, waar hij eene andere lezing dan die van het Wissensche handschrift heeft voorgeslagen. Dit blijkt o.a. bij de versregels 3826, 3834, 3838 en de noot op vs. 3900; het woord ontterfenisse in dezen tekst toch bevestigt de meening van Verdam, dat op die plaats in het Wissensche handschrift ontderfenesse de voorkeur verdient boven In strijden enz.

Wat de inlassching na vs. 3927 betreft, komt dit hs. met dat van Blommaert overeen; niet echter bij vs. 3898, waar het overeenstemt met het hs. van Wissen; beide hebben hier Nu lies, waar Verdam met Blommaert Du lies voor in plaats stelt.

Ook in de volgorde der regels van vs. 3879 e.v. stemmen zij overeen. De rangschikking der versregels 3943, 44 wordt hier gevonden, zooals Verdam ze heeft voorgeslagen, terwijl het wederom niet heeft de bij vs. 3789 door Verdam voorgestelde omzetting, die wel in het hs. van Blommaert wordt aangetroffen. Hier en daar heeft de afschrijver niet juist gelezen, b.v. in vs. 4004, waar hij van ‘wine selen se an horen danc’ maakt ‘wi sullen se winnen a.h.d.’, en vs. 4009, waarin ‘tot onsen vromen’ voor ‘tonser onvromen’ staat. De zin van vs. 4002 is hier even onduidelijk als in het hs. van Wissen en zeker bedorven. In grammatische vormen en spelling wijkt dit hs. nog al eens af van de beide andere. Niet al deze kleine afwijkingen zijn in de varianten opgeteekend.

j.h. gallée.