|
| |
| |
| |
Mededeelingen over bibliotheken
Amsterdam. Vondel-Museum. -
De heer en mevrouw S.A. Vening Meinesz - Den Tex hebben aan het Vondel-Museum (dat, zooals men weet, in een paar zalen van de Universiteitsbibliotheek te Amsterdam is geplaatst) in bruikleen afgestaan twee handschriften van Joost van den Vondel: 1o een gedicht van Constantijn Huygens, eigenhandig door Vondel afgeschreven; 2o een opdracht van een boekwerk door Vondel aan Michael Hinlopen, benevens een portret van Vondel.
| Universiteitsbibliolheek. 1901. |
|
| Aantal bezoekers: |
|
| Bureau en leeszaal |
12.956 |
| Studiezaal |
14.227 |
| Bibliotheca Rosenthaliana |
607 |
| Des avonds |
864 |
| Totaal |
28.654 |
| Maximum per dag |
157 |
| Geraadpleegde boeken |
50.301 |
| Geraadpleegde handschriften |
617 |
| Uitgeleende boeken |
15.454 |
| Uitgeleende handschriften |
258 |
| Uitgeleende kaarten |
325 |
| (Statistisch zakboekje voor Amsterdam 1903, blz. 45). |
|
Het Maandbericht van het Bureau van Statistiek der gemeente Amsterdam, 8e jaargang, nr 11, November 1902, blz. 20, brengt een statistiek voor de 11 eerste maanden van het afgeloopen jaar. Wij deelen de laatste cijfers mee voor de maand November 1902:
| Aantal bezoeken: |
|
| Bureau en leeszaal |
2.004 |
| Studiezaal |
1.570 |
| Bibliotheca Rosenthaliana |
62 |
| Des avonds |
414 |
| Totaal |
4.050 |
| Hoogste cijfer per dag |
215 |
| Vondel-Museum |
26 |
| Aantal geraadpleegde boeken: |
|
| Bureau en leeszaal |
1.429 |
| Studiezaal |
4.551 |
| Bibliotheca Rosenthaliana |
114 |
| Totaal |
6.094 |
| Hoogste cijfer per dag |
289 |
| Aantal uitgeleende boeken: |
|
| Binnen de stad |
1.665 |
| Buiten de stad |
204 |
| Bibliotheca Rosenthaliana |
58 |
| Totaal |
1.927 |
| Hoogste cijfer per dag |
120 |
| Aantal handschriften: |
|
| Geraadpleegd |
37 |
| Uitgeleend 54 |
54 |
| |
Antwerpen. Stadsbibliotheek. -
In het jaar 1901 werd de leeszaal bezocht door 7.830 personen, waarvan 6.943 aldaar 7.544 werken in 22.588 deelen raadpleegden; aan de 887 andere werden 1.210 werken in 1.535 deelen uitgeleend. Te zamen 8.754 werken in 24.127 deelen. Van 830 personen, wien het bijzondere voorrecht om boeken te ontleenen vergund is, hebben 169 hiervan gebruik gemaakt.
Op 't einde van dit jaar werd door het schepencollege bepaald: ‘De toelating om boeken ten huize te lezen, toegestaan aan personen die sedert de laatste twee jaren geen gebruik meer gemaakt hebben van die gunst, is vervallen. In het vervolg zullen soortgelijke toelatingen slechts voor twee jaar geldig zijn. De toelating zal kunnen vernieuwd worden naar gelang der omstandigheden’.
De gelezen werken laten zich als volgt verdeelen:
| a. Letterkundige geschiedenis, levenbeschrijvingen, verhandelingen van academies en geleerde genootschappen |
1.070 |
| b. Boekenkunde, tijdschriften, dagbladen |
1.148 |
| |
| |
| c. Taalkunde en fraaie letteren |
1.422 |
| d. Wijsbegeerte |
436 |
| e. Rechtsgeleerdheid |
494 |
| f. Godgeleerdheid |
393 |
| g. Wiskunde en natuurlijke geschiedenis |
606 |
| h. Kunsten en ambachten |
581 |
| j. Geneeskunde |
553 |
| k. Geschiedenis, aardrijkskunde, geslachtkunde, oudheden |
2.051 |
| |
8.754 |
De Lijst der aanwinsten gedurende het jaar 1901 maakt een boekje van 26 bladzijden uit, en bevat de beknopte titels van 406 werken in 438 deelen, alphabetisch gerangschikt.
Het Verslag over het Bestuur en den zakentoestand der stad Antwerpen. Dienstjaar 1901. Antw., 1902 (zie blz. 435-438) vermeldt een dertigtal van de voornaamste dezer aanwinsten, en deelt verder de tamelijk uitgebreide naamlijst der schenkers - niet minder dan 68 - mede.
Er wordt aan herinnerd, dat sinds 1898 de Stadsboekerij ook des avonds opengesteld is, van 15 October tot 15 April, de vijf eerste dagen der week, van 8 tot 10 uren. De sindsdien toegepaste electrische verlichting blijkt steeds een uitmuntende maatregel te zijn.
Bij dag is de Boekerij, als steeds, van 9 tot 4 toegankelijk.
| |
Boston. (Vereenigde Staten van Amerika.)
I. Central Library, Copley Square.
Op verzoek van stadsregeering en beheerraad der Openbare Bibliotheek, werd in 1880 door den Staat een stuk grond afgestaan aan den zuidwestelijken hoek der Boylston en Dartmouth streets, 33.000 vierkante voet groot. Als voorwaarde werd daarbij gesteld, dat binnen de drie jaar met het opbouwen van een bibliotheek zou begonnen worden en dat al de burgers van den Staat bestendig en kosteloos toegang zouden hebben tot het lokaal. In 1883 werd de bepaalde tijd met een nieuw termijn van drie jaren verlengd. Daar de uitgestrektheid van het terrein ontoereikend bleek, vergunde de stadsraad den aankoop van een stuk grond in St. James avenue, nu Blagden street, zoodat de geheele plaatsruimte nagenoeg een vierkant vormde, waarvoor eerst de doorgang aan de zuidzijde van het oorspronkelijke terrein moest afgesloten worden. De onderhandelingen tot aankoop dezer gronden mislukten bij de eigenaars, zoodat de Regeering een besluit moest uitvaardigen, waarbij deze publiek domein werden verklaard, op 21 April 1883. Net vóor de tijd door den Staat bepaald verstreken was, begon het leggen der fundeeringen, in 1886. Daar de beheerraad der bibliotheek en de stadsbouwmeester het niet eens konden worden omtrent den aanleg van het gebouw, stelde de Regeering in 1897 de geheele controle over ontwerpen en aanbouw in handen van den beheerraad. Deze droeg dan het werk op aan de bouwmeesters Mckim, Mead en White, te New-York. Onmiddellijk, na inlevering der volledige plannen, werd in het voorjaar 1888 het werk begonnen. Op 28 November van hetzelfde jaar was het werk zoo ver gevorderd, dat de mayor O'Brien,vergezeld van den Stadsraad, met de noodige plechtigheid den eersten steen leggen kon. Het gebouw was gereed en open voor 't publiek op 11 Maart 1895.
Het is opgetrokken in massieven granietsteen, hebbende 225 voet langs de Dartmouth street en 228 langs de Boylston en Blagden street. De opene plaats welke het omsluit heeft een ruimte van 12.075 vierk. voet. Van de straat tot den top der kroonlijst is de hoogte 68 voet, van de kroonlijst tot de nok nog eens 22,9 voet. De open plaats afgerekend, bedraagt de kubieke inhoud van het gebouw ongeveer 3.315.689 kubieke voet, terwijl de oppervlakte 144.753 vierk. voet is. Afbeeldingen van het gebouw en plans van de verschillende verdiepingen zijn te vinden in het Library Department Report, 1897, achter het titelblad.
| Voor aankoop van den grond werd uitgegeven |
$ 204.000,00 |
| Voor oprichten van het gebouw |
$ 2.373.569,38 |
| Voor stoffeering |
$ 28.269,99 |
| Totaal |
$ 2.605.765,37 |
| |
II. West End Branch Library.
In 1894 kocht de stad de Old West Church aan, met het doel er een sectie- | |
| |
boekerij in te richten. In 1895 was het lokaal verbouwd en tot bibliotheek ingericht.
Volgens contrakt moest het nieuwe lokaal opgeleverd worden op 1 November 1895, maar daar een deel van het gebouw was gebleken niet stevig genoeg te zijn, kon de opening voor het publiek eerst op 3 Februari 1896 plaats hebben. Afbeeldingen van het uit- en van het inwendige des gebouws staan in bovengemeld verslag, 1897, tegenover blz. 51 en 52.
De uitgaven bedroegen:
| Aankoop van Old West Church |
$ 55.000,00 |
| Verbouwing en stoffeering |
$ 30.000,00 |
| Diverse onkosten |
$ 846,36 |
| Totaal |
$ 85.846,36 |
| |
III. Branch Library. Broadway Extension. In 1897 werd de bestaande wijkafdeeling naar een ruimer lokaal overgebracht en van het noodige materiaal voorzien, waarvoor van 1893-98 $ 1.01,88 uitgegeven werd.
Het gezamenlijke bedrag der uitgaven voor het bibliotheekwezen te Boston gedurende de vijf jaar 1893-94 tot 1897-98 was $ 941.186,92.
(City of Boston. Statistics Department. Special publication. No 6 Extaordinary Receipts and Expenditures. 1893-1897. Boston Municipal printing office, 1900. Blz. 118-121.)
| |
Brugge. Stadsbibliotheek. -
Uitgeleend werden gedurende het dienstjaar Sept. 1901 - Sept. 1902: 1360 werken, geraadpleegd 1.033 werken.
De 20e lijst der aanwinsten bevat werken over de volgende vakken: geschiedenis der letteren, boekenkunde, taalkunde en staathuishoudkunde, godgeleerdheid, natuurkundige wetenschappen, schoone kunsten, geneeskunde, geschiedenis. Samen 98 werken.
(Stad Brugge. Verslag over 1901. Blz. 110-120.)
| |
Chicago. Public Library.
Statistiek over 1901.
De bibliotheek werd met 20.739 boekdeelen verrijkt. 40.304 kaarten geldig voor twee jaar werden verleend aan uitleeners. Aan huis werden gelezen 1.751.498 boekdeelen, en 1.161.577 in 68 ‘delivery stations’. De Reference Room werd bezocht door 121.239 bezoekers, die 333.194 boekdeelen raadpleegden, ongerekend de werken die vrij ter beschikking staan op de open rekken.
In de zaal der werken over kunst (Room for Art Books) kwamen 9.041 bezoekers, die 29.890 boekdeelen raadpleegden. De zaal der ‘Patents and public documents’ kreeg 21.839 lezers voor 100.827 boekdeelen. 2.961 personen raadpleegden 4.355 gebonden nieuwsbladen. Het getal der gebruikte speciale werken voor blinden, beliep 1.132 deelen. In de leeszaal werden 94.147 tijdschriften ter lezing gegeven, gemiddeld aan 191 personen per uur. In de ‘branch reading rooms’ (wijkafdeelingen) werden door 203.870 personen 261.925 deelen gelezen.
Zoo ooit, dan mag hier wel gezegd worden dat zulke cijfers ‘speak volumes’!
| |
Newberry Library.
In 1901 werden 25.377 nieuwe boekdeelen aangekocht. De bibliotheek werd bezocht door 78.483 personen die 123.484 deelen raadpleegden.
| |
John Crerar Library.
In 1901 werden 10.787 nieuwe boekdeelen aangekocht; 54.828 lezers bezochten de bibliotheek en raadpleegden er 42.032 boekdeelen.
(City of Chicago Statistics. 1902).
| |
Dendermonde. Stedelijke boekzaal. -
De bibliotheek is, sedert het laatste verslag, met een groot aantal werken, waaronder verscheidene geschenken, verrijkt. De catalogus is geheel ‘opgemaakt’ en ligt thans ten dienste der bezoekers in de bibliotheek. Nieuwe rekken werden onlangs in de voorzaal bijgeplaatst, zoodat men de boeken nu behoorlijk heeft kunnen rangschikken. Eene bijzondere kast onder slot is bestemd voor de handschriften. In 1901 werden 328 werken in lezing gegeven.
(Naar het Verslag der stad Dendermonde, blz. 92).
| |
| |
| |
Detroit. -
De openbare bibliotheek van Detroit (Mich. U.S.A.) gaf in 1901 een vlugschrift van 29 blz. uit onder den titel: Netherlands: books and articles in the Detroit public Library.
| |
Gent. Universiteitsbibliotheek. -
Wij ontleenen aan het Verslag over het bestuur en den toestand der stad Gent in 1901 het volgende (blz. 530-552):
De verzameling groeide in 1901 aan met 8.085 boekdeelen, verdeeld als volgt:
| door aankoop |
2.299 |
| door geschenken |
1.906 |
| Dissertaties en andere academische uitgaven |
3.880 |
| Samen |
8.085 |
Het aantal boeken in de leeszaal ter lezing gegeven en per bulletijn aangevraagd, beloopt 15.410.
| Godgeleerdheid |
451 |
| Wijsbegeerte |
625 |
| Letterkunde en klassieke werken. |
3.438 |
| Natuur- en wiskundige wetenschappen |
1.212 |
| Natuurlijke geschiedenis |
647 |
| Schoone kunsten |
486 |
| Geneeskunde |
1.478 |
| Geschiedenis |
2.958 |
| Rechtsgeleerdheid |
4.11 |
| Totaal |
15.410 |
Daarbij moeten gevoegd worden de werken over rechtsgeleerdheid en geneeskunde, de verzamelingen, dagbladen en tijdschriften die in de cataloguszaal, alsook de boeken welke in de school voor bruggen en wegen berusten.
Daarenboven werden een zeker aantal werken van zeer gewoon gebruik dikwijls alleen op mondelinge aanvraag medegedeeld.
Het getal lezers welke geteekend hebben op het register in het ingangsbureel beliep 12.740.
Voor Gent en den vreemde werden 5.463 werken in leening aan huis gegeven In dit getal zijn begrepen de werken die aan vreemde boekerijen geleend worden. Inderdaad, de dienst van onderlinge leening tusschen boekerijen is regelmatig in werking gebleven, tot groot nut van leeraars en studiemannen. 354 werken, handschriften of drukwerken werden in bruikleen ontvangen, voortkomende uit de boekerijen van Amsterdam, Antwerpen (Stad en Museum Plantin), Oudenaarde, Bazel, Berlijn, Bonn, Breslau, Brussel (Koninklijke Boekerij en Hoogeschool), Cambridge, Keulen, Kopenhagen, Krakau, Darmstadt, Dowaai, Dresden, Erlangen, Frankfort, Freiburg in Brisgau. Greifswald, Halle, Hamburg, Heidelberg. Karlsruhe, Königsberg, Den Haag,Leeuwarden, Leiden, Luik, Rijsel (Stad en Hoogeschool), Marburg, Metz, Bergen, Munchen, Munster, Nantes, Parijs (Bibl. Nationale en Mazarine), Pau, Praag, Rome (Casanatense en Victor-Emmanuel), Rostock, Rotterdam, St. Petersburg, Stockholm, Straatsburg, Doornik, Tubingen, Upsala, Utrecht, Venetië, Wolfenbüttel en Würzburg.
Volgen de namen der schenkers, die haast vijf bladzijden beslaan: uit Gent zelf niet minder dan 102; uit verschillende plaatsen in Zuid-Nederland, 86; uit het buitenland, niet minder dan 128. Een lijstje waarop de Gentsche Boekerij met recht fier mag zijn!
Verder vermeldt het verslag de voornaamste aanwinsten aan gedrukte boeken, handschriften, kaarten, enz.
| |
Iperen. Stadsbibliotheek. -
De openbare bibliotheek werd in den loop van 1901 met 171 boekdeelen verrijkt, wat het getal gecatalogiseerde deelen op 11.749 brengt. De leeszaal werd door 1.825 personen bezocht; aan 701 (625 mannen, 76 vrouwen) werden boeken uitgeleend.
De uitgeleende werken werden als volgt verdeeld:
| Handel en nijverheid |
38 |
| Geschiedenis en aardrijkskunde |
253 |
| Romans en letterkunde |
734 |
| Zedelijke, staatkundige en bestuurlijke wetenschappen |
174 |
| Natuurwetenschappen, wiskunde en physica |
86 |
| Verschillende |
166 |
| Samen |
1.451 |
Als belangrijke aankoop wordt vermeld de Nouveau Larousse illustré; de boekbewaarder stelt voor moderne werken
| |
| |
te koopen op elk gebied ‘afin de suppléer à l'inutilité de la plupart des ouvrages anciens qui encombrent les rayons’ (wij halen den Franschen tekst aan, omdat er - vreemd genoeg - geen Nederlandschen bestaat). Verder wordt gewezen op het nut om affiches-verzamelingen aan te leggen, bijzonder met het oog op de moderne toegepaste kunst.
De bibliothecaris stelt met spijt vast, dat uit de door hem opgegen cijfers een tamelijk sterken achteruitgang van den intellectueelen invloed der instelling blijkt, en maant tot ondersteuning en belangstelling. (Rapport de la ville d'Ypres, 1901, blz 98-101).
| |
Keulen.
In 1902 heeft de stadsbibliotheek te Keulen haar driehonderdjarig bestaan gevierd. Naar aanleiding daarvan heeft de tegenwoordige bestuurder, Dr. Adolf Keysser, een klein boekje uitgegeven: Mittheilungen über die Stadtbibliothek in Coeln, 1602-1902, waarin de geschiedenis, bestemming en inrichting der hem toevertrouwde instelling worden uiteengezet.
| |
Leiden. Bibliotheca Thysiana. -
‘Het huis Rapenburg hoek Groenhazengracht, te Leiden, waar, sedert 1655, de Bibliotheca Thysiana gevestigd is, werd schoongemaakt: de zandsteen aan den gevel werd afgeloogd en de letters der inscriptie op de gevelsteenen opnieuw verguld. Het geheel maakt nu op de stille, deftige gracht een allerprettigsten indruk.’
Het Bulletin uitgegeven door den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond (4e jaarg.,nr 1, blz. 32) geeft een afbeelding van het sierlijke echt oud-Hollandsche gebouwtje, en deelt nog het volgende mede omtrent het interieur:
‘Treedt men het huisje binnen, dan komt men în een kleine voorhal, van waar een eiken trap naar de bibliotheekkamer op de eerste verdieping voert. De hal is later ingekort door het er afnemen van een kamertje voor den bewaarder.
‘De bovenzaal is eenvoudig, doch interessant als eene vrijwel onveranderde bibliotheekinrichting uit het midden der 17de eeuw. De ruimte voor de bezoekers is van de kasten gescheiden door een laag hekje, hetwelk thans vrijwel schuil gaat achter de hiertegenaan geplaatste nieuwe kastenrij. Op een kast in het midden van den langen wand is het wapen van Thysius geschilderd met het jaartal 1657.
‘Na den rijken inhoud van boeken en handschriften is wel het belangrijkst een draaibare eikenhouten lezenaar, die voor korten tijd op zolder werd teruggevonden. Door een verborgen stel kamraderen, worden de vier boekenplanken, die aan twee ronde schijven bevestigd zijn en naar believen naar voren gedraaid kunnen worden, steeds in den gewenschten stand gehouden.’
| |
Oxford. -
De Bodleian Library te Oxford vierde op 8 October 1.1. (eigenlijk een maand te vroeg) haar 300n verjaardag.
Men wil dat de oorsprong der bibliotheek dagteekent uit de 13de eeuw, toen Roger de Lisle ter beschikking van de studenten eenige handschriften van den Bijbel stelde, die in de kasten der H. Mariakerk bewaard werden. Door de zorgen van Thomas Gobham, bischop van Worcester, werden deze boeken naar een ander lokaal overgebracht. Omstreeks hetzelfde tijdstip kreeg Durham College (thans Trinity College) bij erfgift van Philip of Bury een prachtige verzameling in haar bezit.
In 1426 bouwde de Hoogeschool, ondersteund door Humphrey van Glocester, een school voor godgeleerdheid, waarbij een zaal gevoegd werd om 600 hss. te plaatsen, voortkomende van denzelfden schenker. Daarvan zijn nu nog maar drie werken overgebleven.
In 1550, onder Edward VI, werden bij koninklijk edict, alle werken waarin de Roomsche leer verklaard werd, de missaalboeken, enz. aangeslagen, verspreid of vernietigd.
Thomas Bodley werd de herinrichter der boekerij: in 1563 doceerde hij Grieksch in Merton College, van 1587 tot 1597 verbleef hij als gezant in Den Haag. Later wijdde hij geheel zijn leven aan de herstelling der Oxfordsche bibliotheek. In 1600 kondigde Bodley aan dat hij geschenken zou aanvaarden, welke
| |
| |
dan ook toestroomden, zoodat bij de plechtige opening op 8 November 1602 er reeds 2 000 deelen aanwezig waren. Van 1604 af wordt de bibliotheek naar den naam van den stichter genoemd. Sedertdien is de boekenschat voortdurend aangegroeid.
De voornaamste begunstigers in den loop der tijden waren: Robert Cotton die in 1603 11 hss. schonk, waaronder een gehouden wordt voor de italieke vertaling door Gregorius den Groote aan den H. Augustinus gezonden; de aartsbisschop Laud, wien men den Codex Laudianus, kopie uit de 7e eeuw van de Handelingen der Apostelen, en een kopie van de Angelsaksische kroniek dankt, Milton die zijn Poems both English and Latin, en Seldon die zijn rijke verzameling Oostersche en Grieksche hss. en zijn rabbijnsche en Talmudische literatuur naliet.
In de 18de eeuw waren het Dr Richard Rawlinson (hss. en boeken van allen aard), Richard Gough (3.700 deelen over geschiedenis en aardrijkskunde) en Dr Masin die £ 36.000 legateerde.
In de 19de eeuw schonk Francis Douce 393 hss., 98 charters en meer dan 19.000 boekdeelen, buiten de teekeningen en schilderijen.
In 1860 liet Dr Radcliffe een fraai gebouw oprichten, bekend onder den naam van Camera Racliviana, reading room welke tot 10 uren voor de studenten toegankelijk is, terwijl de Bodleian 's winters om 3 en 's zomers om 4 uur gesloten wordt.
De Bodleian, die met 2.000 boekdeelen begon, bezit er thans 600.000. Na het British Museum is zij de grootste bibliotheek van Engeland. Haar verzameling Orientalia wordt door geen andere in de wereld overtroffen. Dank zij een bepaling der Copyright-Act, ontvangt de Bodleian, evenals de Universiteitsbibliotheek te Cambridge en het British Museum, een exemplaar van alle werken die in het Vereenigd Koninkrijk verschijnen.
| |
Parijs. -
De Bibliothèque Nationale te Parijs werd in 1902 bezocht door 155.533 personen, die 540.416 boeken leenden, d.i. 6.320 lezers en 62.500 boeken meer dan het vorig jaar.
| |
Rio de Janeiro. -
In de Bibliotheca nacional is een bestendige tentoonstelling der kostbaarheden toehoorende aan de boekerij ingericht, waar ook Nederlandsche uitgaven te prijk liggen. De catalogus vermeldt voor Amsterdam de Mémoires de Sully (1638, chez Aletinosgraphe de Clereatimelee, eigenlijk een Antwerpsch drukker); Corpus juris civilis, bewerkt door Dionysius Gothofredus, Anselmo en Simon van Leeuwen, uitgegeven bij Joan Blaeu, gedrukt door Lud. en Dan. Elsevier te Amsterdam in 1663; verder twee Portgeesch-Hebreeuwsche werken, het eerste verkocht bij David de Castro in 5430 (= 1670), het tweede gedrukt voor denzelfde, door Semuel Teyxeyra, 5449 (1689.)
Voor Leiden: Johannes Neanders Tabacologia, Isaac Elsevier, 1626; Respublica Regni Galliae, offic. Elzeviriana, 1636; Senecae Opera, apud Elzevirios, 1640; Historia natvralis Brasiliae, Fr. Hackius & L. Elzevirius, 1648.
Voor Antwerpen: de 8 folianten van Plantijns veeltaligen Bijbel (1569-72); de Descriptio in adventu Principis Ernesti Archiducis Austriae, offic. Plantin., 1595; en het groote werk van Max Rooses: Christophe Plantin, imprimeur anversois. Anvers, J. Maes, 1882.
Bij elk nummer van den catalogus worden uitvoerige aanteekeningen gegeven.
Onder de ‘autographen’ worden ook Nederlandsche landkaarten opgegeven o.a. eene van Jan de Laet, gedateerd uit Leiden 8 Juli 1629.
| |
Washington. -
Bij de inwijding der openbare bibliotheek aan de Mount Vernon Square, te Washington, op 7 Januari 1.1., waarvoor Andrew Carnegie 350.000 dollars heeft geschonken, werden redevoeringen uitgesproken door president Roosevelt en door Carnegie zelf.
Geen middel, sprak de president, is voor de volksontwikkeling, na den grondslag door de volksschool gelegd, vruchtbaarder dan openbare, voor het geheele
| |
| |
volk toegankelijke bibliotheken met leeszalen. Immers het volk moet zich zelf opvoeden. Noch de heer Carnegie noch iemand anders kan een mensch wijzer en beter maken, als hij zelf niet meewerkt. Wat men alleen doen kan is: de gelegenheid geven aan al wie wil, om zijn kennis en ontwikkeling te vermeerderen.
De heer Carnegie zeide o.a. het volgende:
De openbare bibliotheken, door het volk voor het geheele volk gesticht en onderhouden, kennen binnen hunne muren geen enkel onderscheid van rang of stand. Zelfs de president der republiek heeft binnen deze republiek geen enkel voorrecht dat niet is toegekend aan den armsten en geringsten burger. Daarom zijn deze openbare bibliotheken de baker mat der democratie. Hoe meer dergelijke bibliotheken tot stand komen, hoe meer de gezonde denkbeelden omtrent gelijkheid van alle burgers, de waarde van alle menschen en andere demokratische ideeën zullen worden versterkt en verbreid.
Daarna vertelde Carnegie, dat hij voor de oprichting van 730 openbare bibliotheken met leeszalen, die in de laatste twee jaren in Amerika tot stand zijn gekomen, voor een zeer groot deel de geldmiddelen had gegeven. ‘Zoo ben ik - sprak hij o.a. - eenvoudig deelgenoot in de zaak van openbare bibliotheken en ik hoop, dat mijn volk mij zal toestaan al mijn tijd aan dit belangrijk werk te geven, totdat het volbracht is. Dit is een werk van liefdadigheid, van philanthropie: het geldt hier, het volk te leeren zichzelf te helpen.’
Hadden wij in 't oude Europa maar eenige Carnegie's! Wij hebben er niet minder behoefte aan dan de Amerikanen!
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd