Tiecelijn. Jaarboek 3 (jaargang 23)

[p. 461]

In Memoriam

Wim Gielen
's-Hertogenbosch, 1935 - Hulst, 2010
Peter Everaers

De vossenjager, hij is niet meer...

In 1993-1994 werkten Wim Gielen en ik voor het eerst samen. Hij wilde een tentoonstelling over Goethe en Reineke Fuchs organiseren. Ik zou hem daarbij helpen en samen zouden we een catalogus voor die tentoonstelling maken. Ik deed onder andere de redactie en de lay-out. De meubelfirma Morres uit Hulst gaf de catalogus uit en zou zich ook over de uitvoering ervan ontfermen. Dat liep al snel op een ramp uit, maar Wim beet zich vast in zijn doel en maakte het de betrokkenen van de firma verdomd moeilijk. Door de ontstane problematiek kwam er een boek dat niet aan onze eisen en verwachtingen voldeed, maar we moesten het ermee doen. De tentoonstelling werd in ieder geval een succes.

In de daaropvolgende jaren liet Wim nog diverse malen van zich horen als het de Reynaert betrof; vaak hielp ik hem daarbij. Als hij eenmaal aan iets begon dan werd het ook uitgevoerd, al moest hij er 's nachts aan doorwerken. En dat terwijl hij overdag ook nog zijn drukke dokterspraktijk had. Wanneer ik hem iets vroeg, dan deed hij zijn uiterste best om mij van dienst te zijn. Dit was andersom uiteraard ook het geval. Hij vroeg echter zelden iets, misschien deed hij de zaken het liefst helemaal alleen. Had hij mijn ondersteuning nodig, dan speelde hij het zo dat ik het uiteindelijk zelf aanbood om hem te helpen.

Gedreven en enthousiast werkte hij, alleen of met anderen, aan geliefde onderwerpen: tentoonstellingen als Goethe - Reineke Fuchs in het stadhuis van Hulst met catalogus, Streuvels - Wierink in het streekmuseum De Vier Ambachten met boek, en een monografie over de negentiende-eeuwse kunstenaar Jan Haak. In jaarboeken en tijdschriften (o.a. in Tiecelijn over Robert van Genechten en twee artikelen over kunstenaar Guido de Graeve) verschenen bijdragen van zijn hand over Reynaert de vos. Voor zijn culturele inspanningen, maar vooral voor zijn activiteiten op het ‘Reynaertvlak’, werd hij in 1994 als ridder opgenomen in de Orde van de Vossenstaart.

Wim was een vaste klant in mijn antiquariaat Secundus en als ik iets had dat hem zou kunnen interesseren dan belde, of later mailde, ik hem. Dan kwam hij

[p. 462]

zo snel mogelijk. De antiquarenbeurzen in Mechelen in december sloegen hij en zijn echtgenote Trude nooit over. Dan was er immer tijd voor een koffie- of bierpauze in de kantine. Vaak liet hij me pas later zien wat hij bij een van mijn collega's had gekocht.

Toen hij gepensioneerd was, ontbrak hij op geen enkele Reynaertactiviteit. Je kon je geen trouwer aanhanger wensen. Ook werd hij lid van diverse verenigingen die wat met boeken van doen hadden: o.a. de Vlaamse Werkgroep Boekgeschiedenis, de Maatschappij der Antwerpse Bibliofielen, het Nederlands Genootschap van Bibliofielen enzovoort. Want het boek was toch zijn grote passie: het mooie, het bijzondere, het zeldzame, het interessante boek. Overal bij hem thuis kwam je boeken tegen en natuurlijk de meest uiteenlopende curiosa die in verband stonden met de Reynaert. Ook onze streek, het Land van Hulst, boeide hem zeer. Een aantal jaren was hij voorzitter van de Oudheidkundige Kring De Vier Ambachten en in die functie was hij een luis in de pels van de gemeente. Hij leverde een voortdurende strijd met de plaatselijke overheden om de vernietiging en verminking van het Zeeuws-Vlaamse erfgoed tegen te gaan. Toen er van alle kanten te veel druk op hem kwam te staan en er op de persoon werd gespeeld, zag hij zich gedwongen af te treden.

Als hij op een vrijdag weer eens een borrel kwam drinken, liet ik hem altijd een paar nieuwe aanwinsten zien. Daar werd dan enthousiast over van gedachten gewisseld. Hij was wat interessante uitgaven betreft de ideale gesprekspartner. Soms moest ik hem ook tegen zichzelf beschermen, want hij was geneigd tot aankoop van ieder mooi boek. Waarschijnlijk is zijn verzameling op het gebied van Reynaerdiana en fabels de grootste van Nederland en Vlaanderen. Zijn bibliotheek gaat haast integraal naar de Vlaamse Erfgoedbibliotheken en dan vooral naar de Antwerpse Stadsbibliotheek.

Zelfs toen Wim ernstig ziek was en wist dat hij niet lang meer te leven had, kon hij het niet laten begerenswaardige zaken te kopen. Hij weigerde de strijd tegen de dood op te geven en probeerde nog zoveel mogelijk van het leven te genieten. Uiteindelijk moest hij die strijd verliezen. Hij overleed thuis op woensdag 1 september 2010. Na een druk bezochte requiemmis met gregoriaanse zang in zijn geliefde Hulsterse Sint-Willibrordusbasiliek is hij bijgezet in het graf van zijn vader in 's-Hertogenbosch.

Met Wim Gielen is een groot collectioneur en kenner van de matière renardienne van ons heengegaan. Ik zal de gesprekken met Wim over de Reynaert of over om het even welk boek missen. Nooit meer zal ik hem door de jaarlijkse antiquarenbeurs in Mechelen zien struinen.

[p. 463]

[p. 464]

Ter herinnering aan

Wim N. Th.M.B. Gielen

^o 's-Hertogenbosch, 6 oktober 1935

† Hulst, 1 september 2010

Echtgenoot van Trude Nannes

Geboren op 6 oktober, de naamdag van de Heilige Bruno, gaf zijn moeder haar ‘Wimpie’ vijf voornamen i.p.v. de gebruikelijke vier: Wilhelmus Nicolaas Theresia Maria Bruno. Dat gaf hem een indrukwekkende initialenrij: W.N.Th.M.B. Wim groeide op met twee broers en twee zussen. Het gezin kreeg een zware klap toen in 1938 vader Wim Gielen overleed. Ma Enny stond er plots alleen voor. Kort daarna brak ook nog de Tweede Wereldoorlog uit. Ma voedde haar kinderen liefdevol op, maar het verlies van een papa woog toch op Wim.

Wim was een slim, ondernemend en soms ondeugend jongetje, maar de lieveling van zijn mama. Het gezin verhuisde van 's-Hertogenbosch naar Oss, waar Wim school liep en de mis diende bij de paters karmelieten. Na het gymnasium ging hij medicijnen studeren in Nijmegen, wat hij bekostigde met baantjes in de horeca en bij De Hartog in Oss.

Tijdens zijn studies leerde hij Trude Nannes kennen. Zij trouwden op 26 maart 1971 en gingen in Hulst wonen, waar Wim de praktijk van Dr. Van Lierop overnam. Zo begon het Hulsterse leven in het prachtige pand aan de Grote Markt. Wim kon zich in Hulst wijden aan verschillende hobby's: Reynaert de Vos, orgelmuziek, heemkunde en geschiedenis, en archeologie, waarvan een zelf gegraven put in de tuin vandaag nog getuigt. Hij had ook een fijne neus voor goede wijn. Hij en Trude kregen twee kinderen: Annemarie (^o1972) en Harrie (^o1974).

Wim was een ontdekker, gedreven door zijn nieuwsgierigheid. Samen met het gezin snoof hij geschiedenis en cultuur op in bijna alle landen van Europa. Ook tijdens die vakanties kwam ‘Reintje’ om de hoek: overal zocht hij naar uitgaven van of over Reynaert, aangevuld met fabels. Zo werd het huis stilaan gevuld met een rijke collectie, die nu, na zijn dood, voor velen een bron van studie en plezier mag worden.

Het pensioen in 2000 was voor Wim een moeilijk te nemen horde. Hij was huisarts in hart en ziel, stelde zich ten dienste van anderen, luisterde aandachtig naar de verhalen van de mensen, verdiepte zich in de geneeskunst. Het afscheid van de praktijk, van zijn patiënten, viel hem zwaar. Gelukkig had hij zijn vele hobby's en een steunende vrouw.

In 2006 kwam het eerste kleinkind. Helaas mocht Wim niet lang genieten van zijn kleinkinderen, want begin 2009 viel het verschrikkelijke verdict: hij had kanker. Samen met zijn vrouw en ondersteund door zijn kinderen vocht hij dapper en vastberaden tegen deze ziekte. Hij wilde nog zo graag van alles doen, en vooral ook bij zijn familie zijn.

Je hebt een rijk, actief en intens leven gehad, Wim. Dit alles loslaten was heel erg moeilijk. Ook jou loslaten is moeilijk. Wy zullen je heel erg missen.

* Tekst van het bidprentje