Tiecelijn. Jaargang 20

[p. 298]

■ Marcel Ryssen
Het begon in 1988

Voor mij ligt het eerste nummer van Tiecelijn, ‘groenig van coleur’ zou Bredero zeggen, erg dunnetjes maar met een flink uit de kluiten gewassen raaf van Ivo Dewulf op het titelblad. Een klein pienter vosje trekt gelaarsd en gespoord de lijn van zijn tocht aan, gezwind en vol overtuiging. De ‘Nieuwsbrief voor reynaerdofielen’ begint zijn tocht.

Ik herinner het mij als de dag van gisteren. Een bevlogen Rik van Daele aan de deur. ‘Willen we met een Reynaerttijdschrift beginnen,’ zei hij. Als zijn oud-leraar had ik hem de Reynaertdrug gedeald en nu was hij onherroepelijk verslaafd. Ja, zei ik, zonder nadenken. Hij haalde er nog een derde man bij: Herman Heyse, helaas ons al te vroeg ontvallen. Wij planden een eerste redactievergadering. Er moest een titel gevonden worden. In het Reynaertverhaal is Tiecelijn de boodschapper, zei ik en meteen was de titel er. De groene lenteaanhef van het epos deed ons voor een groen titelblad kiezen. ‘Niet te geweldig in het begin,’ opperde Herman, ook mateloos enthousiast, maar met de toom ietwat bezadigder in de hand. Ik hoor het hem nog zeggen: ‘zestien bladzijden, en als we het vijf jaar volhouden is het een geslaagde onderneming geweest.’ Het werden er twintig en het aantal bladzijden barst vandaag uit zijn voegen.

Maar dat eerste nummer. Ambachtelijk zou men het vandaag noemen. Met de hand getypt en geniet. Gedrukt bij ‘de broeders’ (Hiëronymieten te Sint-Niklaas), het ‘Malpertuus’ van Broeder Aloïs, een van de Reynaertpioniers in het Waasland. De eerste exemplaren werden fier genummerd, je weet maar nooit hoe gegeerd dat eerste Tiecelijnnummer zou worden bij de bibliofielen. We koesterden stoere dromen. Ik had de eer het allereerste artikel te mogen schrijven. Ik had het over zes nog niet verwaarloosde Reynaertbanken. Maar in de eerste plaats was Tiecelijn een echte nieuwsbrief (Reynaertgebeurtenissen, recensies, aankondigingen...) en dat zou het blad lange tijd blijven, Waas getint weliswaar, maar ook met een oplettend

[p. 299]

oog naar de sporen van ‘de fellen’, waar ook ter wereld. Het was een zalige oertijd, waarin met primitieve middelen gestaag een gewaardeerd Reynaerttijdschrift groeide, waarvan de grenzen steeds ruimer werden, de look steeds moderner en verfijnder, de verspreiding steeds internationaler, het volume steeds lijviger, de illustraties steeds kleurrijker en vooral van belang: waarin de inhoud steeds rijker, diepgaander en wetenschappelijker werd en de medewerkers tot de meest gezagvolle Reynaertspecialisten behoorden, zodat vandaag terecht mag gezegd: een literair tijdschrift dat in het Reynaertlandschap een eerste rol heeft gespeeld en baanbrekend, blijvend werk heeft verricht. Herman en Reynaert kunnen tevreden zijn. Wellicht oordelen jonge en vooral meer commercieel gerichte en postjesminnende zogezegde culturele roergangers daar anders over: te oubollig, te eenzijdig, te provincialistisch, mannen die vastgeroest zitten in middeleeuwse tijden waarmee je vandaag geen bal opschiet. Intussen leverden die middeleeuwen het beste wat onze literaire cultuur heeft voortgebracht, honderdmaal degelijker dan heel wat hedendaagse blotebillenliteratuur en gek gekluts met cryptisch gebral.

Maar daar is blijkbaar meer geld voor.

Met weemoed denk ik aan die voorbije twintig jaren, een stuk van mijn leven. De Tiecelijnvlek kan niet meer weggewist worden. Ik was nooit een specialist, miste daarvoor de wetenschappelijke opleiding. Ik was wat Anton van Wilderode een ‘amator’ noemde, een minnaar van een onzeglijk knap verhaal, het beste wat ooit in de Nederlanden verscheen. En daarvan heeft Tiecelijn ruimschoots getuigenis afgelegd. Ik ben fier dat ik daaraan een heel klein beetje heb mogen meewerken.

Sint-Niklaas, 14 augustus 2007

Pastoor Jozef de Wilde, nestor van de vossenjagers bij de voorstelling van Tiecelijn in 1988.