Tiecelijn. Jaargang 19

28

Borgerhout, 14 september 1947

Gustaaf C. de Bruyne aan Camille Huysmans

Geachte Heer Huysmans,

Zoals ik gisteren schreef neem ik vandaag weer een velletje papier om naar U te zenden. Ik hoop U niet te storen hiermede. Ik koester deze vrees omdat ik zeer veel achting heb voor U en daarom niet graag stommiteiten zou begaan. Ik dacht dit reeds gedaan te hebben met mijn getekend briefken enkele maanden geleden toen ik uw voordracht van ‘den Haag’ terugzond.^1. Een Minister is in den grond eigenlijk wel een gewoon mens maar de vorm is heel wat anders, ik vrees zowat, met dat briefken U te veel als mens aangesproken te hebben en niet als Minister. Maar als U van mij wilt aanvaarden de grote eerbied die ik voor U heb, hoop ik wel dat U zeer breed tegenover mij zult zijn indien ik weer in deze zondige nalatigheid moest vervallen.

Ik maakte het schilderij over Reynaert de Vos, die nu juist af is. De grootste stamp onder mijn broek kreeg ik van U. Uw voordracht, Uw gesprek gaf mij de richtlijnen, ik gebruikte aldus de tekst van Jul. De Geyter^2. volgens de Reynaert van Willem van 1260. Ik nam niets dan dieren, de mensen leven aan de horizont dààr rijzen al de torens van Vlaanderen en van voor dekt Reynaert met een feloenigen blik de wereldbol waaronder een spreuk voorkomt ‘nil novi sub Sole’^3. Reynaert leeft er trouwens zelver en zal dus niet sterven zolang de mens blijft leven.

De foto hierbij is een klein fragment uit de rechter benedenhoek van het schilderij, de juiste proportie van dit stukje heb ik in potlood aangegeven op de rug van de foto. Het schilderij is 1,00 × 1,50. Mijn hele vacantie heb ik gewerkt aan het doek. Ik ben tevreden dat ik het maakte maar even tevreden dat het achter de rug is, het was een zwaar werk.

Om rechtvaardig te zijn tegenover de schuld aan de goede inspiratie van U bracht ik uw zinnebeeldige meeuw^4. op een poot als ‘donateur’ op de getormenteerde wilg. De Uil is de wijze Willem wiens werk ditmaal behandeld wordt door De Bruyne,

1. Wellicht gaat het om een Reynaertlezing (zie noot 2).

2. Julius de Geyter publiceerde zijn Reynaertbewerking in 1874 bij H.A.M. Roelants te Schiedam. Er verschenen herdrukken in 1885 (Schiedam) en 1907 (Antwerpen). De vierde druk werd in 1937 uitgegeven bij De Sikkel te Antwerpen met gravures van Joris Minne. In de periode 1936-1938 was Huysmans zeer actief op het Reynaertfront. Men dacht zelfs dat hij de Reynaertvoorstelling (die uiteindelijk van E. Veternam bleek te zijn) die in 1938 in de KNS te Antwerpen in première ging had geschreven. In 1936 had hij het boekje Quatres types uitgebracht met een boeiend Reynaertessay. De Gentse kunstenaar Oscar Bonnevalle deelde later mee dat Huysmans ook hem op het Reynaertpad had gebracht, waarna hij minstens twee Reynaertseries maakte, waaronder de sterk op Kaulbach geïnspireerde prentjes voor het Reynaert-Victoria-album, waarbij ook de tekst van De Geyter wordt afgedrukt. In deze tweetalige uitgave uit 1949 is een Franse vertaling van Van den vos Reynaerde opgenomen: wij vermoeden van de hand van C. Huysmans.

3. Niets nieuws onder de zon.

4. De meeuw op één poot verwijst naar de broosheid van Huysmans' regering, die in 1946-1947 in de Senaat over een meerderheid van slechts één zetel beschikte.

[p. 277]

waarin hij zit met zijn boek. De ram Belyn keert met het hoofd van Cuwaert koningswaarts, zijn pad is smal en kraaien rond hem zijn de sinistere boden van zijn lot.

Jammer, dat ik op 't ogenblik slechts de foto van een fragmentje kan opzenden, omdat het geheel mijns inziens zeker uw belangstelling zal opwekken, maar een foto is toch maar wit, grijs en zwart en het schilderij geeft de kleuren. Mag ik U vragen eens te komen zien? Ik zou zeer vereerd zijn uw bezoek te mogen ontvangen en buiten de eer zou het mij zoveel vreugde geven te weten dat deze picturale voorstelling van Willems werk voor U eens een variante zal wezen in de ketting der litteraire Reynaerden.

Ik zal in bange verwachting naar een telefoontje of een berichtje uitzien of U het wel of niet de moeite waard acht eens in de Groenstraat te stoppen.

Ik blijf inmiddels met de meeste eerbied en hoogachting

Uw

Gustaaf C. De Bruyne

Publicatie: D. de Weerdt & W. Geldolf, Camille Huysmans. Geschriften en documenten. VI.A. Camille Huysmans en de cultuur, (Standaard), Antwerpen/Amsterdam, 1979, p. 182-183, document 164. Archief CHA, map f/122/69.

Context: Na de Tweede Wereldoorlog raakte Camille Huysmans, op dat moment eerste minister, bevriend met de schilder Gustaaf de Bruyne. Huysmans’ kabinetschef te Antwerpen, Edgar Vande Casteele, had hem opmerkzaam gemaakt op een tentoonstelling van De Bruyne in een galerie op de Louisalaan te Brussel. Op de tentoonstelling kocht Huysmans een werk. Bovendien inspireerde hij De Bruyne tot het schilderen van een Reynaertschilderij. Het schilderij bevindt zich nu in het KMSKA en werd in zwartwit afgebeeld in J.D. Janssens en R. van Daele, Reinaerts streken. Van 2000 voor tot 2000 na Christus, Leuven, Davidsfonds/Literair, 2001, p. 236.