Tiecelijn. Jaargang 15

[p. 107]

verslag

Twee nieuwe vossenstaarten

Alle evenwichten werden bij het uitreiken van de jaarlijkse vossenstaarten in het toeristisch drukke Bazel op 20 mei 2002 perfect geëerbiedigd. De orde van de Vossenstaart, een ‘bijzondere Reynaerdiaanse adel’, huldigde een man en een vrouw, een Nederlander en een Belg(ische), maar beiden geïnteresseerde Reynaerdianen en relatief jong. De nieuwe ridders zijn de Sint-Niklase voordrachtkunstenares Marcella Piessens en de Hulsterse cultuurwethouder Paul Weemaes.

Paul Weemaes is sinds 1986 wethouder van Cultuur te Hulst. Hij lag samen met burgemeester Antoine Kessen aan de basis van het Intergemeentelijk Project Het Land van Reynaert. Op initiatief van Hulst werd dit project in de loop van 1996 voorbereid en op 7 november 1996 in het Hulsterse stadskantoor boven de doopvont gehouden. Hulst was de eerste voorzitter van het project in 1996 en 1997. Ook tot op de dag van vandaag speelt Weemaes een prominente rol binnen het grensoverschrijdend samenwerkingsverband. Weemaes heeft een sterk grensoverschrijdende reflex, wat ook in andere dossiers tot uiting kwam.

Tijdens het mandaat van Weemaes vonden te Hulst diverse groot- en kleinschalige Reynaertmanifestaties plaats die in een ruime regio weerklank vonden (o.a. de Reinaerts Historische Week, de metamorfose van het zwembadcomplex De Driehoek tot Reynaertland, de plaatsing van diverse Reynaertmonumenten en banken en de tentoonstellingen rond Goethe en Streuvels en Reinaerts streken). Op het gebied van presentaties van publicaties waren er o.a. Dansen met een vos, een dichtbundel van Emma Crebolder, het Suske en Wiske-verhaal De Rebelse Reinaert, het Reynaertstripverhaal van Kris de Roover en Marcel Ryssen en Reynaert in tweevoud van André Bouwman, Bart Besamusca en Paul Wackers. Weemaes slaagde erin de rol van Hulst als Reynaertstad verder te onderstrepen met de ondersteuning van een project als Hulst Reynaertstad. Reynaert is voor hem een van de belangrijkste ambassadeurs van zijn gemeente. Om dit duidelijk te maken heeft Weemaes voorwaardenscheppend meegewerkt en creatief meegedacht. Dat Hulst op dit Reynaertpad verder wil gaan, bewijzen de plannen rond citymanagement, de mogelijke organisatie van een Reynaertbeeldenwedstrijd en de aankoop van een historische pand tegenover het museum De Vier Ambachten, waar de vos wellicht ook een stek krijgt. Weemaes werd ingeleid door Wim Gielen en geridderd door burgemeester Antoine Denert van Kruibeke, die aankondigde dat in zijn gemeente de bushokjes voortaan in het teken van Reynaert zullen staan.

De tweede laureate, Marcella Piessens, is voordrachtkunstenares, Waasland- (en Reynaert-)gids en ‘declamerend lid’ van het muzikale Trio Courante, waarvan ook vossenstaartridder en haar inleider Marc Moorthamer deel uitmaakt. Legendarisch is haar vertolking van de De vos en de raaf van Jef Burm in het ‘Sinnekloases’. De vos zat ook in diverse van haar voordrachtprogramma's, met name in haar Boonprogramma met fragmenten uit Wapenbroeders en De Kapellekensbaan, twee van haar favoriete boeken. De vossenstaart zet haar misschien aan ooit eens een volledig Reynaertprogramma te creëren. Toerisme, cultuur, Boon en Reynaert zijn ook interessepunten van haar echtgenoot, Lucien Bats, die met deze onderscheiding van zijn Hermeline eveneens in de belangstelling stond. Marcella Piessens is na Joke van den Brandt pas de tweede vrouw die deze gegeerde Reynaertonderscheiding ontvangt.

[p. 108]

Reynaertbranche
Hofdag Sinxen - 2002
Wim de Cock

't Was rond de Sinxendagen, vorig jaar
Dat op de weg van Temst naar Rupelmonde,
De Vos, door een verdwaalde wandelaar,
Bij toeval, in een greppel werd gevonden,

Besmeurd, beslijkt en met gebroken blik,
Verkrampt en roerloos op de rug gelegen.
Het leek of hij zijn allerlaatste kik
En allerlaatste geest reeds had gegeven.

Nieuwsgierig was hierbij een bonte schaar
Van dieren, groot en klein, tesaam gelopen.
De enen vonden hem een martelaar
En and'ren wilden zelfs zijn pels verkopen.

Tot Tiecelijn, als kritisch journalist
Spontaan de mening heeft naar voor geschoven,
Dat hij veel eerder aan een vossenlist
Dan aan een overlijden moest geloven,

Toen iedereen dit sluw bedrog doorzag,
En het tot onze Vos was doorgedrongen
dat hij hier vruchteloos op sterven lag,
Toen is hij, levend, weer in 't veld gesprongen!

MORAAL

Gij, die verlangend uitziet naar de dag
Dat onze Vos de laatste geest zal geven,
Spaar, voor een and're keer, uw wilde lach.
Hij zal u zonder moeite overleven!

[p. 109]

[p. 110]

De ridders kwamen naar jaarlijkse gewoonte in kasteel Wissekerke in het centrum van Bazel samen, getooid mét staart. Na een kort in memoriam voor Bert van Woensel werden de beide gelauwerden voorgesteld, waarna zij de vossenstaart op de linkerschouder gespeld kregen. Beiden ontvingen een prachtige oorkonde van het kunstenaarsechtpaar Joke van den Brandt-Frank-Ivo van Damme.

Tijdens de zitting vond een merkwaardige wissel plaats. Na tien jaar voorzitterschap gaf oud-scheepswerfdirecteur en retorisch talent Freddy van Bogget de scepter door aan Marcel Ryssen, die deze (een vossenstaart aan de galg) met genoegen aannam.

Na het academische gedeelte volgde het gezelschap gastheer ridder Antoine Denert naar de middeleeuwse kelder voor een informeel gedeelte met Reynaertbier, kip, appelmoes en rijstpap. Meer dan een dozijn tussenkomsten volgden elkaar in een snel tempo op. Opmerkelijk waren de voordracht van Marcella Piessens in het Sint-Niklase dialect, een uiterst boeiende nieuwe ‘Reynaertbranche’ over de recente NMBS-vaudeville door Marcel Ryssen en een uiterst amusante verklaring van de term Madoc door Peter de Vos. Marc Moorthamer schetste de Europese omzwervingen van het GeoArt-project Reynaert in de kunst. Enkele aanwezigen hadden een presentje voor de afscheidnemende voorzitter. Maar ook de andere ridders werden verwend met fraaie iconografische hoogstandjes van Frank-Ivo van Damme, Joke van den Brandt, Gerard Gaudaen, Wim de Cock en Antoon Vermeylen. Vermeylen ontwierp een nieuw ex-libris voor verzamelaar Willy Feliers en leidde de vossenridders in met kunstige limericks. De Cock memoreerde de hofdag 2001 waarop gesproken werd over het opheffen van de vereniging. Gaudaen graveerde een variant op de geschiedenis van Paris en Helena met de kippen van Cantecleer in de hoofdrol (zie afb.). Joke van den Brandt gaf toelichting bij de verrassende vondst van een negende-eeuws Keltisch Reynaertverhaal.

Rik van Daele