Tiecelijn. Jaargang 13

[p. 40]

kroniek

■ Reynaertspel in kasteeltuinen

Tussen 16 juni en 18 juli 1999 vonden in het Duitse Dreieich in de tuinen van het kasteel Hain de Burgfestspiele plaats. Bijna 20 keer bracht de cast de Reineke Fuchs van Goethe in een bewerking en een regie van Michael Bogdanov ten tonele. Deze voorstelling ging voor het eerst in première in het Deutsches Schauspielhaus te Hamburg in april 1987. Bij elke voorstelling was plaats voor circa 800 toeschouwers.

■ Bekroonde vossenpostzegel

De Gentse filatelistenbond koos op 6 december 1999 de mooiste Belgische postzegel van 1998-1999. De keuze was blijkbaar snel gemaakt en viel op een drieledige reeks dieren (rode vos, edelhert en ree), getekend door André Buzin en gepubliceerd in een serie over de natuur op 17 april 1998. De vulpes vulpes haalde het. De tweejaarlijkse postzegelprijs De Gentse Torenwachters werd aan de laureaat overhandigd op 18 februari 2000.

■ Reintje Vos 30 jaar

De volkskunstgroep Reintje Vos uit Reynaertdorp Kemzeke (nu een deelgemeente van Stekene) bestaat in 2000 precies 30 jaar. Op 23 januari 2000 werd dit gevierd in het ‘Vossenhol’, het lokaal van de vereniging. Tijdens de feestelijke zitting degusteerden de talrijke aanwezigen een glas Reinaertbier, met op het glas het fraai gestileerd vosje, dat internationaal bekend is als het logo van de vereniging. De sprekers werden aangekondigd door een robuuste Reynaert in het bekende Hulsterse Reynaertpak. De algemene voorzitter van de Vlaamse volkskunstgroepen sprak lovende woorden over de jarige, over de kwaliteit van de prestaties en de werkelijk internationale uitstraling. Na een pittige toespraak, met een spits vleugje humor van de Stekense burgemeester Herman Rollier, kon de receptie bijna beginnen. Eerst kwam er nog de opvoering van een korte sketch, een dialoog tussen een historisch Stekens schuttersgildelid en Reynaert. Schalks werd Reynaert opgevoerd als onverbeterlijk. Bij het vertrek kreeg iedere bezoeker het Reinaertglas mee als geschenk, een unieke herinnering aan een mooie zitting.

[p. 41]

■ Voorzitterswissel Intergemeentelijk Project Het Land van Reynaert

Op zaterdag 29 januari 2000 vond in het ontmoetingscentrum De Brouwerij te Kruibeke de overdracht plaats van het voorzitterschap van Het Land van Reynaert. Kruibeke betekent in Reynaertland een en ander omdat op het grondgebied van deze fusiegemeente ook de Reynaertdorpen Bazel en Rupelmonde liggen. Voor afscheidnemend voorzitter Sint-Niklaas verving volksvertegenwoordiger en schepen Jos de Meyer zijn collega van cultuur Lieven Dehandschutter. De Meyer mocht het voorzitterssymbool overhandigen aan Antoine Denert, burgemeester van Kruibeke. Denert is de eerste burgemeester die voorzitter van het intergemeentelijk en grensoverschrijdend project wordt. De gebaarde burgervader zette onmiddellijk de Reynaertbakens voor het voorzittersjaar uit. In 2000 zal de vos in Kruibeke de kinderharten veroveren. De zaal zat proppensvol met ruim 200 aanwezigen, de meesten kinderen met ouders en grootouders, die hadden deelgenomen aan de Reynaerttekenwedstrijd. Vijf prijswinnaars ontvingen de Reynaertbewerking van Henri van Daele. Op het podium werden Reynaertfragmenten voorgelezen, gespeeld en verteld (o.a. door de lokale jeugd en door Marcel Ryssen). De kinderen van de Reynaertschool lazen hun eigen Reynaertpoëzie voor en zongen liederen.

Burgemeester Denert liet ook al even in zijn kaarten kijken. Naast de traditionele zitting van de Orde van de Vossenstaart (evenwel een gesloten zitting, op pinkstermaandag 12 juni 2000) zijn er al concrete plannen. De burgemeester wil zoveel mogelijk inwoners, en vooral de kinderen laten kennismaken met de vossenverhalen. Er zijn al contacten gelegd met alle scholen en met de leerkrachten van de gemeentelijke tekenacademie.

Eveneens in Kruibeke vindt dit jaar de derde editie van de poëziewedstrijd van de Reynaertschool plaats.

■ Reynaert preekte in Destelbergen

Reynaertgemeente Destelbergen organiseerde op 11, 12 en 13 februari een voorbeeldig Reynaertweekend. Op vrijdagavond werd voor een volle zaal uit een academisch vaatje getapt. Rik van Daele en Marcel Ryssen leidden het verhaal met woord en woordkunst in. In aanwezigheid van de Destelbergense beeldhouwer Firmin de Vos en professor Derom (bewoner van het kasteel Notax), diverse leden van het schepencollege en de Oost-Vlaamse gedeputeerde Sander Vercamer werd nadien door schepen De Grootte de tentoonstelling Als de vos de passie preekt, aangevuld met Reynaertwerk van beeldhouwer en schilder Firmin de Vos en een uitgebreide Reynaertboekenstand uit de plaatselijke bibliotheek geopend. Op de receptie vloeide Reinaertbier, werd een Reynaertkaas geproefd en werden er strips aangeboden. Op zaterdag zat de lokale school stampvol voor een zeer gesmaakte voorstelling van de Utrechtse groep TiZ. Het jonge volkje zag in een poppenspel de vossenjongen in een zoektocht naar goed en kwaad. Tijdens de slotdag stond het kasteel Notax, door dr. Goossenaerts ooit aangewezen als het kasteel van Reynaert zelf, op het programma. De lokale heemkundige kring organiseerde rondleidingen in de kasteelkelder met in de ramen Reynaerttaferelen in glas in lood van kunstenaar De Graeve. Er vertrokken ook huifkarren vanuit het centrum naar de kasteelsite.

[p. 42]

Met deze fraaie Reynaertdriedaagse staat Destelbergen in elk geval weer prominent op de kaart van het Land van Reynaert. De inzet van velen werd massaal beantwoord.

■ Achtste Herman Heyse-lezing

Herman Heyse (^o1937) was medestichter van Tiecelijn en stichter van de heemkundige Kring d'Euzie. Hij overleed plots op 17 februari 1992. Om Herman passend te gedenken organiseren zijn vrienden van de beide verenigingen jaarlijks de Herman Heyse-lezing. Tweejaarlijks wordt een Reynaertlezing afgewisseld met een lezing over heemkundige, taalkundige of geschiedkundige onderwerpen. De achtste editie stond in het teken van de versterkte vestigen. Paul Stockman belichtte aan de hand van dia's onder andere de versterkte vestingen uit de 80-jarige Oorlog en de Franse en de Oostenrijkse successieoorlogen. Ook militaire strategieën (o.a. uit het Beleg van Hulst in 1645), wapens en wapenuitrustingen kwamen aan bod. P. Stockman is samen met Reynaertliefhebber en antiquaar Peter Everaers auteur van het boek Frontier Steden en Sterckten. Vestingwerken in Oost-Vlaanderen en Oost-Zeeuws-Vlaanderen 1584-1839. Ruim 70 deelnemers woonden deze lezing bij.

■ Nieuw beeldenproject van Chris Ferket

Reynaertbeeldhouwer Chris Ferket uit Deinze werkt aan twee nieuwe Reynaertprojecten. Hij voltooide zopas Reynaert leert Isengrijn klokken luiden. Het beeld bestaat uit vijf dragende zuilen in rode en groene graniet uit Indië. Aan de binnenzijde van elke zuil staan Reynaertfiguren uitgebeeld (Nobel, Bruun, Cuwaert, Tiecelijn en Reynaert). Het geheel wordt bekroond door een klokkentoren. Beneden zien we een levensgrote wolf als klokkenluider met een lijf gekapt uit een maansteenkei, voorzien van een hoofd, poten en een staart in brons. Het beeld staat in Ferkets atelier in Wortegem-Petegem en zal van april tot juni te zien zijn in een openluchttentoonstelling van monumentale beelden in Lovendegem.

Ferket bereidt momenteel een nog grootser project voor. Samen met de Hulsterse beeldhouwer Ronny Ivens werkt hij aan zes grote ‘zuil-beelden’. Ivens voltooide reeds Tiecelijn op de galg. Ferket is klaar met Cantecleer met familie en begint weldra aan een Tibeertzuil. De beeldhouwer wil deze zuilen in een leasingformule aan zes geïnteresseerde gemeenten aanbieden. Vanuit Hulst is er sterke interesse.

Ferket heeft de smaak te pakken, want hij denkt reeds aan de volgende beeldenreeks. Wordt vervolgd.

■ Reynaertpublicaties

Via het Internet (op de boeiende website van de universiteit van Utrecht) kan men vernemen dat André Bouwman en Bart Besamusca werken aan een Engelse vertaling van de Reynaert. Over de editie van Komrij, waarvoor de beide doctores een tijd geleden de inleiding voltooiden, is er intussen nog geen nieuws.

[p. 43]

Paul Wackers, Tiecelijnredacteur en secretaris van de Reynard Society, werkt momenteel aan een lang verwachte editie van de tweede Reynaert. Ongetwijfeld zal dit boek over Reynaerts historie de Reynaertstudie een nieuwe impuls geven. Het is sinds de editie van E. Martin in 1874 geleden dat de tekst nog met woordverklaring en een commentaar werd uitgegeven. Nadien verschenen enkel nog de diplomatische editie van W.Gs Hellinga, de juxta-editie Reynke de Vos - Nederlandse traditie van Jan Goossens en enkele vertalingen van de tekst, waarvan de editie van Arjaan van Nimwegen de bekendste is. Van deze editie in de Spectrumreeks verscheen in 1998 de zesde druk, voor het eerst op een groter formaat dan het gebruikelijke pocketformaat van de reeks (Over de vos Reinaert door Willem [die Madoc maakte] gevolgd door Reinaerts geschiedenis waarin zijn latere lotgevallen zijn opgetekend).

Tot slot willen wij nog verwijzen naar een Reynaertartikel van André Bouwman in de NLCM-bundel over epiek die onder de titel Op avontuur. Middeleeuwse epiek in de Lange Landen verscheen in een redactie van J.D. Janssens e.a.. In Taaldaden. Over intertekstualiteit in ‘Van den vos Reynaerde’ behandelt de auteur verbindingen tussen Van den vos Reynaerde en de ridderepiek en met andere dierenverhalen. Bouwman concludeert dat de ‘specifiek-intertekstuele verbindingen in de Reinaert zich lijken te beperken tot de dierenepiek’. De generische (betrekking hebbend op de conventies van het genre) intertekstualiteit richt zich naar het verraderscomplex binnen de ridderepiek. De studie i.v.m. de intertekstualiteit verleidt Bouwman ertoe om uitspraken te doen over het Reynaertpubliek, dat volgens de auteur van de studie tweetalig was. Hij verwijst hierbij naar de Gentse patriciërs, die eveneens toegang hadden tot de Franse hoofse literatuur.

■ Boeken- en kunstvossen

In Het Belang van Limburg konden we vorig jaar lezen dat in het Limburgse Genk een sluwe boekenvos woont. De ingeweken West-Vlaming Jan Feys baat er sinds een zestal jaar een zelfstandige literaire boekhandel uit met een literaire naam: Malpertuis. En wie zijn de vaste klanten: ‘dertigers en veertigers, vooral vrouwen’.

De Reynaert leverde ook inspiratie voor de naamgeving van een kunstzaak. In het Nederlandse Oss ligt in het midden van de stad een beeldentuin die wordt omschreven als een hemel op aarde. De Reinart Gallery bestaat sinds 1991. De verklaring van de naam van de galerie wordt duidelijk als we weten dat de galeriehouder naar de naam luistert van Ad Vos.

■ Jo van Eetvelde

In de tekst van het portret van Jo van Eetvelde in het vorige nummer verscheen een oud telefoonnummer. Wie de voordrachtskunstenaar telefonisch of per fax wil bereiken kan dit op het nummer 02/466.49.13.