Terras. Jaargang 2018 (14-15)

[p. 70]

Jack Gilbert
Gedichten
Vertaling: Jur Koksma & Joep Stapel

Het vergeten dialect van het hart

Verbijsterend hoe taal bijna kan betekenen
en beangstigend dat ze het toch niet doet. Liefde, zeggen we,
God, zeggen we, Rome en Michiko schrijven we en de woorden
slaan de plank hopeloos mis. We zeggen brood en het betekent
naargelang het land. Frans heeft geen woord voor thuis
en Engels geen woord voor genot. Een volk
in het noorden van India sterft uit omdat hun oude taal
geen tedere woorden kent. Ik droom van verloren
woordenschatten die iets uitdrukken van wat
wij niet langer kunnen. Misschien dat de Etruskische teksten
eindelijk zouden vertellen waarom de paartjes op hun zerken
glimlachen. Misschien ook niet. Toen de duizenden
mysterieuze Sumerische kleitabletten waren vertaald,
leken het bedrijfsarchieven. Maar wat als het
gedichten of psalmen zijn? Mijn vreugde staat gelijk aan
twaalf Ethiopische geiten, stil in het ochtendlicht.
O Heer, Gij zijt zoutplaten en koperen gietelingen,
groots als rijpe gerst die wuift in de machtige wind.
Haar borsten zijn zes witte ossen beladen met rollen
langvezelig Egyptisch katoen. Mijn liefde is honderd
kruiken honing. Scheepsladingen thuya zijn wat
mijn lichaam tegen jouw lichaam wil zeggen. Giraffen zijn dit
smachten in het donker. Misschien is het Minoïsche spiraalschrift
geen taal maar een kaart. Onze diepste gevoelens hebben
geen naam behalve barnsteen, boogschutters, kaneel, paarden en vogels.

[p. 71]

Lopend naar huis over het eiland

Lopend naar huis over de vlakte in het donker.
En Linda die huilt. We zijn weer verzeild geraakt
op een plek waar ik tier en zij lijdt en de maan
komt niet op. We hebben alleen elkaar
maar ik sta te schreeuwen in de regen
en zij huilt als een gewond dier,
wetend dat ze geen kant op kan. Het is moeilijk
te begrijpen hoe we hier door liefde zijn beland.

[p. 72]

Iets vinden

Ik zeg maan is paarden in het halfduister,
want met paard kom ik het dichtst in de buurt.
Ik zit op het terras van deze verweerde villa
die de telegrafist van de koning bouwde op de berg
met uitzicht op een blauwe zee en het witte veerbootje
dat 's middags traag naar het volgende eiland vaart.
Michiko is stervende in het huis achter mij,
de hoge ramen geopend zodat ik het zwakke geluid
hoor dat ze maakt als ze een stuk watermeloen wil
om op te zuigen of wanneer ik haar moet helpen
in de hoek van de kamer met het hoge plafond
de emmer te bereiken die dienstdoet als po.
Wanneer ze zit zal ze tegen mijn been leunen,
te zwak om zelf rechtop te blijven.
Hoe bizar en mooi om er zo dichtbij te komen.
Haar voetbogen zijn als kinderstemmen
die opklinken uit de citroenboomgaard,
mijn hart zo hulpeloos als verpletterde vogels.

[p. 73]

Alleen

Ik dacht nooit dat Michiko zou terugkomen
na haar dood. Maar ik wist dat als ze kwam,
dan als dame in een lange witte jurk.
Het is apart dat ze is teruggekeerd
als iemands dalmatiër. Ik zie
de man die haar uitlaat
bijna iedere week. Hij zegt goedemorgen
en ik buk om haar te kalmeren. Zo doet ze
bij anderen nooit, zei hij een keer.
Soms loop ik langs en ligt ze
aan de lijn op hun gazon. Als er niemand is
ga ik op het gras zitten. Wanneer ze eindelijk
bedaart, legt ze haar kop op mijn schoot
en kijken we in elkaars ogen, terwijl ik
in haar zachte oren fluister. Het mysterie
laat haar koud. Het fijnst vindt ze het
als ik haar kop streel en keuvel
over mijn dagen en onze vrienden.
Daar wordt ze vrolijk van, net als vroeger.