Jean-Marie Gleize
Het boek van de hutten
Vertaling: Bart Vonck
3. De geschiedenis van het stof
‘een totale lichtklem’
Hier om te ontwerpen (verbinden) wat deel uitmaakt (van opbouw) van die beweging
of van ontbinding in
(de fragmenten zelf ontbonden in)
Men zal het met me eens zijn dat die beweging onwaarneembaar is
Er is dus een ervaring (geformuleerd als ‘de omkering van de beelden’) maar die
veronderstelt het afstellen (geslaagd, gevoelig, opgevat als sprongsgewijze veran-
dering met de stroom mee, afname en toename, houvasten en verrassingen, flarden),
langzaam (reële tijd, nog te preciseren), van een apparaat dat wel en niet hetzelfde is
als mijn eigen lichaam (mijn lichaam)
(dat die bewegingen schijnbaar onbeweeglijk zijn)
Daarna lijkt zich iets op te bouwen en uiteen te vallen in de tijd een ding onzichtbaar
onzichtbaar is het voorwerp van die ervaring
plat op de buik gelegen op de brug of op een laken de druk handhavend
in afwachting van wat
dat mechanisme voor inbezitneming
[pagina 125]
[p. 125]
Zondag vertelt mij een vriend dat hij sinds enkele dagen het licht in een van zijn ogen
verliest, troebel ziet, trillerig. Hij deelt mij ook mee dat hij, vanaf zijn geboorte, aan
het andere oog blind is.
Op de bodem van die kubus (dertiende eeuw) brandt iets. De drie deuren zijn open,
ingetrapt. De middelste is donker, de gordijnen zijn dichtgetrokken. Ze rot langzaam
weg, het lijkt of ze wegzakt.
Onzichtbare beelden. Die van de bodem van de rivier. Ik lig op de brug en kijk tussen
de planken door. Ik wilde het geluid van het water zien.
Stekende pijn diep in mijn oog.
[pagina 126]
[p. 126]
Onderin de doos is het houten huis hoe langer hoe meer gebroken, vernield. De cen-
trale holte is zwaar beschadigd, het gordijn vol gaten wappert nog vochtig. Ik ben
binnengegaan met mijn handen voor mij uitgestoken. Met toegeknepen ogen heb ik
de vorm van de wasbak en het gat gezien.
Die kubus, of doos, was een apparaat, een soort wasbak, ja, een wasbak.
(Hier dwarrelde, als stof.)
Soms stroomde er bloed op de grond, maakte de houten ramen nat verdroogde tegen
de tralies.
Onzichtbare beelden. Gewoon gemurmeld, tussen de planken, tussen de latten, in
de barsten.
Een water van geheugen.
Onverhoeds in de stal binnengegaan word ik verblind door de geur van het stro.
Mineraal te ver
Animaal te dicht.
Vegetaal komt binnen.
Dan komt vegetaal binnen en als nogal traag.
[pagina 127]
[p. 127]
Niets tegen de snelheid
tenzij niet en nooit ‘vlug’
(het geluid van het water volkomen egaal en neutraal als een glimp in het raam).
Het vertraagde is
alles reëel vertraagd zoals het is
is de reële tijd.
Alles ‘in de stijl van het wachten’.
Die doos is ook mijn aangezicht en wat het omgeeft. ik houd met twee handen mijn
hoofd vast en druk,
ik duw naar binnen toe, ik wilde wel dat mijn handen elkaar raakten en dat zo het
beeld platgedrukt werd als zwartebessenfruit in de holte van mijn handpalmen.
Nu strekt het zich uit in mijn binnenste, het maakt de randen nat, ik kan het niet zien
maar ik voel hoe het zich uitstrekt in mijn binnenste.
Niets tegen de snelheid tenzij niet meetbaar en overal
de ladder staat in de doos met de bloedplassen
een spiegel aan diggelen
het vertraagde is de reële tijd
[pagina 128]
[p. 128]
(iets als een plukje watten doordrenkt van ether of alcohol)
[pagina 129]
[p. 129]
Hij is een van die doden. Een van hen die dood voor me zijn en van wie de naam in de stenen is gedrongen, hij zit, hij wacht.
Het is de vader van de onbekende met het beenderhoofd. Hij weet het niet meer. Hij is niemands vader. Hij is blijven zitten. Hij strekt zijn spierwitte handen uit. De tuin ligt rechts van hem. Hij heeft zojuist de rijst gegeten. Hij heeft het schoteltje en het glas weggeduwd. Hij wacht de eerste maten af. Hij doet zijn ogen dicht. De gordijnen zijn dichtgetrokken. Hij raakt zijn grijze sjerp aan. Hij volgt met zijn rechterhand de trekken van zijn gezicht, glijdt langs zijn wangen, laat zijn hand weer neervallen en loopt rondjes in zichzelf. Nu stapt hij in het donker. Hij is volkomen onbeweeglijk. Hij drinkt de rum van de varens, hij herkent die boom, zegt zijn naam, praat ermee. Hij wordt onzichtbaar. Hij is naakt. Hij zegt dat hij terugkomt maar dat hij het niet weet. Hij loopt rondjes in zichzelf. Jeff Wall stelt in 1978 zijn eerste foto tentoon. Ze heeft als titel The Destroyed Room.
[pagina 130]
[p. 130]
Zo is het vertrek nu leeg. Er is een muur bijgekomen. Een andere muur. De woorden zijn één voor één gevallen, druppel na druppel, en hebben zich met het stof vermengd. Ze zijn overal kapot, verhakkeld, verbrijzeld, met de grond vermengd, met het fijne laagje stof, met het stof dat in de houten vloer is geperst, gedrukt.
Uit: Jean-Marie Gleize, Le livre des cabanes, Seuil, coll. Fiction et Cie 2015.
Auteursrechtelijk beschermd