Terras. Jaargang 2016 (10-11)

[p. 98]

Eva Wissenburg
Voor 100% eens met het gevoel
Inleiding bij Laura Vazquez, ‘Alles is langzaam aan het vallen’ en ‘Goed zwarte handen’

In een poëtisch essay (of een essayistisch gedicht) over wat schrijven vandaag de dag is, stelt Laura Lisa Vazquez (1986) dat ze er misselijk van wordt als iemand haar een dichteres noemt. Zodra ze denkt dat ze aan het schrijven is, is ze eigenlijk al niet meer aan het schrijven. De gedichten komen soms, en soms ook niet. Ze schrijft niet veel, want slijtage en erosie liggen op de loer. Ze hoeft niet zo nodig slimme gedichten te schrijven, ze is het voor ‘100% eens met het gevoel.’ (En die ‘gevoelens bestaan voor 99,99% uit water van een onbekende bron.’) Als je haar wilt martelen, moet je haar ‘opsluiten in een kamer, [haar] ogen openhouden met haaknaalden en alle teksten die [ze] ooit [heeft] geschreven op een beeldscherm voorbij laten komen.’ De confrontatie met haar eigen teksten is een hel, maar het schrijven is essentieel. Nieuwe teksten doen haar goed, ze brengen leven en ontdooien haar.^1.

Vazquez ontving in 2014 de Prix de la vocation en poésie en ze publiceerde vijf dichtbundels bij verschillende uitgeverijen. In juli 2016 verscheen de bundel Oui. bij uitgeverij Plaine Page. Behalve op papier publiceert Vazquez veel werk op internet. Ze houdt een blog bij en plaatst iedere maand een poème du mois online^2.: elke dag van de maand krijgt een woord en elke dag maakt Vazquez een filmpje van zichzelf van nog geen seconde, waarin ze het woord van die dag inspreekt. Aan het eind van de maand monteert ze de filmpjes aan elkaar en ontstaat er een gedicht dat precies zoveel woorden telt als de maand aan dagen heeft.

Het gedicht ‘Tout tombe lentement’ (‘Alles is langzaam aan het vallen’) is afkomstig uit Vazquez' laatste bundel, Oui. Het maakt deel uit van de serie ‘Cerveau’ (hersenen) en het laat goed zien, of liever horen, hoe belangrijk klank en ritme zijn in Vazquez' poëzie. Het is niet voor niets dat de auteur haar gedichten vaak live ten gehore brengt, soms onder begeleiding van muzikante Clara de Asís. Op Vazquez' YouTube-kanaal zijn veel opnamen te vinden van haar voordrachten. Wanneer ze ‘Tout tombe lentement’ leest, klinkt het als een muziekstuk, met het steeds terugkerende ‘lentement’ (langzaam) als solide baslijn.

1. Laura Vazquez, ‘Mort + vie du jeune Pavel Kashin’, diacritik.com, 17 februari 2016.

2. Zie voor alle gedichten van de maand tapin2.org/le-poeme-du-mois

[p. 99]

‘Tout tombe lentement’ is een gedicht met een hypnotiserend karakter en een duizelingwekkend effect. Het brengt een welhaast fysiek gevoel van wankeling teweeg. Ook in die zin is het kenmerkend voor Vazquez' werk, waarin de fysieke ervaring van gevoelens centraal staat. Of misschien moet je zeggen dat bij Vazquez gevoelens fysieke ervaringen zíjn. Vazquez maakt geen onderscheid tussen gedachte, gevoel en lichaam. Een emotie wordt volledig ondergaan, ze kruipt in iedere vezel van het lijf en dat maakt Vazquez' gedichten opmerkelijk intens.

Vaak is er bovendien geen onderscheid tussen binnen en buiten het lichaam, gevoelens worden niet alleen ervaren door mensen, maar kruipen ook in de wereld om de mensen heen. Dat gebeurt in ‘Tout tombe lentement’, waar de val van alles en iedereen binnen en buiten het lichaam een alomvattend verdriet weergeeft en oproept, maar ook in ‘Les mains bien noires’ (‘Goed zwarte handen’). In dit gedicht, dat in juni 2014 door Vazquez op haar blog is gezet, vervaagt de grens tussen geest en lichaam, lichaam en buitenwereld. Alles raakt van gevoel doordrongen. Wanhoop maakt zich meester van de buik, de handen, de ogen, de sleutels, en ook de woorden worden meegesleurd en lijken niet meer allemaal op hun plek te staan.

‘Tout tombe lentement’ en ‘Les mains bien noires’ laten zien wat Vazquez bedoelt als ze zegt dat ze het voor 100% eens is met het gevoel. Vazquez is niet bang voor gevoelens, ze laat zich erdoor overweldigen en ervaart wat komt met haar hoofd, met haar ogen en met de muren om haar heen.