Elies Smeyers
Overvloed als gemeengoed
Antoine Dufeus (o1974) bundel Abonder (2010, uitgeverij Nous), waaruit het vertaalde fragment is geselecteerd, is tot nu toe zijn best ontvangen werk en kadert in een breder project van meerdere werken dat hij La diagonale du vide heeft gedoopt. Dufeu beschrijft zichzelf als ‘poète, théoricien et artiste’. Zijn dichterschap (en bij uitbreiding schrijverschap, want hij werkt ook aan romans en toneel) is met andere woorden slechts een deel van zijn artistiek project. Ook cinema, beeldende kunst en muziek interesseren hem en hij verwerkt dan ook af en toe elementen uit die andere kunstvormen in zijn literaire werk. In dit kader geeft hij regelmatig lezingen en performances, die hij als een integraal deel van zijn werk, zijn niet-afgebakend ‘project’ ziet.
Zijn poëzie is beïnvloed door zijn lectuur van denkers zoals Badiou en snijdt actuele thema's aan die vaak geworteld zijn in de economische en politieke vragen van onze tijd. Het is anders gezegd geen verrassing dat zijn stem vaak geëngageerd klinkt. Toch vindt de auteur dat literatuur niet noodzakelijk als wel of niet geëngageerd hoeft gezien te worden; ‘la littérature est ce qu'elle est’.Ga naar voetnoot1. Het is zijn interesse voor thema's als vrijheid en gelijkheid die maakt dat zijn werk zich als vanzelf inbedt in actuele politiek-economische kwesties die hij tegelijk kritisch en poëtisch ontleedt en bevraagt.
Abonder is een lang ‘gedicht’ dat zich uitstrekt over 264 bladzijden en acht hoofdstukken. Er komen meerdere stemmen in aan het woord, maar we horen vooral Arthur Gonzalès-Ojjeh, een soort alter ego van de dichter. De dichter - of zijn alter ego - spreekt als een ‘ik’ die geworteld is in de collectiviteit en wordt daarom herhaaldelijk een ‘wij’: ‘Désormais, je est aussi nous’ (p. 121). Het is dus allesbehalve een lyrisch ‘ik’. In plaats van een innerlijke monoloog of dialoog met zichzelf gaat de dichter hier de dialoog aan met de wereld, met zijn tijdgenoten, of zoals Dufeu het zelf verwoordt aan het begin van Abonder: ‘je veux à présent discuter avec le monde entier’ (p. 13).
Abonder betekent letterlijk ‘overvloedig zijn’, wat zowel een positieve als een negatieve bijklank kan hebben. Aan de ene kant heeft Dufeu het in het vertaalde fragment bijvoorbeeld over de liefde die overvloedig is (‘L'amour [...] abonde’, p. 127) en over de veelheid en variatie aan mensen, keuzes, culturen, werelden, ... Hij ervaart die overvloed als een verrijking, maar beseft dat die in werkelijkheid vaak met
Auteursrechtelijk beschermd