Anniek Kool
Over de gefragmenteerde steden van Nigel Peake
Hoe uniek is een stad? Hoe uniek zijn de verschillende onderdelen die samen een stad vormen? Het is onwaarschijnlijk dat je zult denken dat je in Shanghai bent terwijl je je eigenlijk in New York, Antwerpen, Londen, Parijs, Oslo, Lausanne, Boedapest, Istanboel of San Francisco bevindt. Elke stad is weer anders. Maar steden bestaan uit herkenbare onderdelen. En dat blijkt, want de steden die de Ierse architect Nigel Peake in In the City beschrijft, voelen net zo vertrouwd als de stad waarin ik zelf woon.
In the City is een ontdekkingstocht door de stad. Peake laat ons zien wat steden gemeen hebben en breekt deze ‘universele’, grote, steeds veranderende stad op in kleine deeltjes. Dat opbreken is noodzakelijk om de stad en de tegenstrijdigheden die er dagelijks plaatsvinden te kunnen bevatten. Een stad is namelijk niet alleen haar districten, wijken en straten, maar ze is ook de onderdelen waaruit deze districten, wijken en straten bestaan: de gebouwen, de bomen, de mensen, de geluiden, de gebeurtenissen en de verstreken tijd. En uit de combinatie van dit veelvoud aan vergelijkbare onderdeeltjes worden unieke steden gevormd. De mogelijkheden zijn eindeloos.
Peakes boek gaat in principe over de tien eerder genoemde steden, die hij te voet doorkruiste en vervolgens met illustraties en tekst verbeeldde. Steden moet je lopend ontdekken, schrijft Peake, omdat het lopen je (letterlijk) de ruimte geeft om te kunnen observeren. Het ritme van dit lopen waar Peake het over heeft, klinkt door in de cadans van de tekst zelf.
Bij het lezen en bekijken van de kunstige verbeelding van ‘de stad’ waan ik me even in St. Petersburg, waar ik zelf onderdeel van de stad ben geweest. Van sommige straten ken ik alle scheve keien, bruggetjes en graffiti, van andere nog niets. De geschiedenis van een stad ligt gevangen in haar onderdelen. Gebeurtenissen en mensen hebben de stad gevormd en vervormd. Een stad is dynamisch. Ze beweegt. Als ik deze stad over één, twee of vijf jaar opnieuw bezoek zal ze ongetwijfeld anders zijn, maar ik kan zien wat ze heeft meegemaakt in de tijd dat ik weg was. Ik hoef haar alleen maar te bewandelen en te kijken, stil te staan en te luisteren. Ik hoef alleen maar de ene voet na de andere te zetten.
Auteursrechtelijk beschermd