Jolise Volp
Van de kaart
Inleiding bij twee vertalingen uit Off the Map van Alastair Bonnett
Wat beweegt mensen ertoe om in de Malediven drijvende eilanden aan te leggen, waarom weren inwoners van een Russisch dorp waar vroeger kernwapens gemaakt werden nog steeds halsstarrig alle mensen van buitenaf en waarom mag geen enkele vrouw (mens of dier) het schiereiland Athos betreden maar zijn poezen daar wel toegestaan? In een tijdperk waarin je de planten op de vensterbank van een huis aan de andere kant van de wereld kunt bekijken via de Streetviewmodus van Google Maps en bijna iedere vierkante centimeter van het aardoppervlak vastgelegd kan worden door middel van cameradrones en satellieten, verkent Alastair Bonnett in Off the Map (2014) plekken op aarde die onbekend, onbereikbaar of vergeten zijn. Bonnett, professor sociale geografie aan de Universiteit van Newcastle en auteur van onder andere What is Geography (2008) en Left in the Past: Radicalism and the Politics of Nostalgia (2010), gaat daarbij in op de eeuwenoude zucht naar het onbekende. De menselijke drang om grenzen te stellen, op te zoeken en te overschrijden vormt een terugkerend thema in deze bundel.
Bonnett beschrijft in zijn zevenenveertig korte essays niet alleen wat een stad, (verkeers-) eiland of gebied zo bijzonder maakt, maar gaat ook in op het feit dat mensen een deel van hun identiteit ontlenen aan de plek waar ze vandaan komen of waar ze zich later vestigen. Zijn schrijfstijl is erg toegankelijk, wat maakt dat Off the Map hier en daar overkomt als sterk populair-wetenschappelijk. Desondanks weet Bonnett de lezer te boeien met zijn verhalen over plekken zoals Kamp Zeist (van 1992 tot 2002 was dit militaire terrein in Nederland Schots grondgebied voor de rechtszaak over de Lockerbie-aanslag), het Prinsdom Sealand (een voormalig marineplatform voor de kust van Engeland dat zichzelf uitriep tot micronatie maar door geen enkel land wordt erkend), New Moore of Zuid-Talpetti (een eiland dat in 1971 ontstond in de Golf van Bengalen en direct werd geclaimd door zowel India als Bangladesh en nog steeds niet definitief tot een van beide landen behoort, vandaar de dubbele naam) en Bright Light (de CIA-codenaam voor Strada Mures̗ 4 in Boekarest, een plek die officieel niet bestaat, maar waar tussen 2003 en 2006 terrorismeverdachten werden vastgehouden en gemarteld).
In de twee essays die hier in het Nederlands zijn vertaald, ‘Between Border Posts’ en ‘The Underground Cities of Cappadocia’, spelen grenzen een belangrijke rol. Het meest opvallend is dat wellicht in ‘Between Border Posts.’ Alastair Bonnett zocht naar
Auteursrechtelijk beschermd