Terras. Jaargang 2013 (04-05)

[p. 182]

Michèle Métail
Selectie uit de reeks: de stad, van de stad (kadastrale kaart)¹
Vertaling: Kiki Coumans

Michèle Métail (1950) is geboren in Parijs, en studeerde Duits en Chinees. Ze sloot zich midden jaren '70 aan bij de OuLiPo-groep, die bij het schrijven van literatuur uitgaat van formele beperkingen. De voordracht van teksten is voor haar een onderdeel van het literaire werk. Tijdens een verblijf van een jaar in Berlijn, in 2001, liep ze zo'n drieduizend kilometer door die stad, een ervaring die ze vastlegde in een reeks ‘De stad, van de stad’, gedichten met 10 regels van 15 letters (gebaseerd op het fotoformaat 10 × 15). Van deze gedichten wordt in dit nummer een selectie gepubliceerd. Het levert zinnen op die net zo hoekig en onverwacht zijn als de verkende stad: robuust, brokkelig en ongrammaticaal. Tegelijkertijd doen de teksten denken aan de impressionistische beschrijvingskunst in klassieke Chinese poëzie, en aan haiku's, die ook een weerslag van indrukken van de omgeving zijn in een vast aantal lettergrepen. Métails gedichten zijn een fascinerende wandeltocht door een stad en door de taal, waarin Oost en West in meerdere opzichten samenkomen. (KC)

1 uit het boek: Toponyme: Berlin. Dédale, Cadastre, Jumelage, Panorama. Tarabuste, 2002.

[p. 183]

 

winterontbladerd

 

verheft hij zich daar

 

tussen drie hoeken

 

schaduw op muren

 

waar middenhouts

 

trapsgewijze takken

 

als aan de toppen

 

een knop gespleten

 

dag, volgende dag

 

ontluikt het ontluiken

12 april 2000: kastanjeboom op de binnenplaats

met muurklap, ommuurd
windt zich de wingerd
maagdelijk op latwerk
ter bedekking, veranda
waar een halfverlaten
leunstoel strak naar
het straatbeeld gericht
verbrokkeld, het beeld
van slijtage zo echt
en volledig versleten

9 mei 2000: Potsdam. Villa te koop

[p. 184]

 

motief van symmetrie

 

in de vergezichten

 

stedelijke doorbraak

 

monumentaal al

 

as en rechtlijnig

 

geruit keurslijf van de

 

parade, stucwerken

 

allee met onverwacht

 

zoet de triomf van

 

lindebloesemgeur

18 juni 2000: Karl Marx Allee

hoog in de chaos
fel opspattend water
een neerstromen in
schuim druipend
van rotswanden
bij de hellende brug
een mist van miezer
verdampend vocht
snikhete lucht boven
zonovergoten straat

3 juli 2000: de waterval in Viktoriapark

[p. 185]

 

bogen en roosvensters

 

een zuilengang, leeg

 

achtergelaten ruïne

 

op een duif na, drek

 

de verwitte lijnen

 

van de bestemming

 

op een dood spoor

 

uitgerangeerd het

 

gevloerde station

 

vergeefs eindpunt

13 augustus 2000: Portikus Anhalter Bahnhof

Zuilengang van het voormalige Anhalter Bahnhof

breekbaar in dit licht
waar loodgrijs slinkt
eentonig wegebbend
grijs van na regen
op oneffen klinkers
de herinnerde straat
van onlangse zomer
het melkachtig licht
afwezig opgedroogd
niets, geen contrast

28 oktober 2000: in de straten van Charlottenburg

[p. 186]

 

niet zo seizoenlijke

 

kersenbomen gezien

 

in rijen naast elkaar

 

als brugleuningen

 

in bloei, bloesems

 

te vroeg naar buiten

 

bevroren gestokt

 

behalve de vlokken

 

grens zonder graden

 

nul verwelkt van kou

16 december 2000: 79 bloeiende kersenbomen

onder de Bösebrücke. Norwegerstraße

laat, uit het oosten
sneeuw bedekt de
getrokken lijnen van
te volgen rijstroken
straten onzichtbaar
geworden borden
waar te keren, uren
uit de klok gegleden
vrij noch verboden
te denken aan zomer

25 mei 2001: Overgang naar zomertijd.

Sneeuwstorm. Rathenauerplatz