Dit is die tafel vanden Groten Lancfranck

[fol. 103r]

[LII] Dat vijftiende capittel is van bocium ende van slecken. Nota

Bocium is een aposteume comende van vervulde humoren ende meest van vervulde fleuma. Ende somwile cometter of hete aposteume ende alse ghecorrumpeert (dats vervulet) ende niet ondaen, mer die vervulde materie blijft in die stede vanden welken als die dy meest is verteert, dan verherdet datter blijft ende blivet lange tijt. Somwile by een reuma daelt vanden hovede totter kelen om die grove watere diemen drinket ende waer by het vermenget in vele landen als in Duella ende in Canescio ende in Boregia in Alpien ende in Lomberdien. Ende desse aposteume heft diverse materie: som is verclontert, som is ghelijc modere, som schelachtich, some ghelijc caes, some ghelijc drose van olie als die materie in sijn corrupcie ontfange forme ende verwe.

Desse aposteumen salmen cureren mit drogende medicinen ende verterende de men neemt ten monde ende buter daer op ³⁷⁹ legget. Den monde gheeft men medicinen purgeren den fleuma ende daerna medicien die vertiert die overblivende materie: neemt enen clenen noetboem ontwortelt uutter eerden mit sinen wortelen ende stampet mit peper granen so datter sy vanden noetboom ghestamp IIII onsen vanden peper een onse. Dese salmen seden in een vierendel wijns totter helften ende dan salment coleren ende elkis dagis sal die zieke drincken II onsen vander coleringe ende hets een gheprovede medicien. Verterende plaesteren sijn die plaesteren

379 Er stond ‘of’ maar dat is doorgestreept en in superscript is ‘op’ toegevoegd met een verwijsteken op de regel.

[fol. 103v]

daer mede dat aposteem van fleuma ende van water sijn mede verteert. Ist dat men wil cureren mit snidenne dan moetmen besien weder die materie is binnen dun of hert. Ist hert of ist zeer verwerret in zenuwen, aderen ende arterien, dan salment mit ghene wapene ghenaken. Ende ist dat de materie is dun ³⁸⁰ so salment sniden in de neder hangende stede ende dan salment zuveren ende helen lijc anderen apostemen. Is de materie hert ende niet verwarret in zenuwen, in aderen ende in arterien, dan salmen die huut sniden overlanx dat lit ende wachten datmen die vellekijn niet en snijt daert in is gewonden ende men salt omme uut halen ende treckent al uut mit sinen vellekine ende blivet der ieet in dat salmen uut doen mit pulver van affodillen° ende mitter groenre salve ende dan salment helen ende huden.

380 Hiervoor (doorgestreept) ‘dum’.