Dit is die tafel vanden Groten Lancfranck

[XXI] Dat ander capittel is van wonden des ansicht

Wonden in dat aensichte jof si sint maket mit snidende wapene als zweerde jof steken wapen als glavien jof mit kniven. Ende ist dat die wonde is gemaket mit enen sweerde jof des geliken men sal subtilike de canten to samene nayen [We gewont is in sijn mont die spole fake des dages sijn mont mit wijn ende honich to samen ghesoden] ¹⁷⁷

177 De laatste regels [tussen haken] zijn iets kleiner geschreven in een rode cartouche, de tekst lijkt door te lopen met voorbijgaan van deze laatste regels.

[fol. 50r]

ende om dat voele lude legen vander wondede nose alse dat si seggen dat een persoen droech sijn nose of ghesneden in sijn hant ende daer na wert si weder gheset in sijn stede ende ghehelet, welke is een openbaer logen, want die levende gheest ende die berorende gheest verdervet to hants alst ho of is.

Hijr om sal ic ¹⁷⁸ beginnen van die ghewonde nose nochtan niet al of ghesneden. Somwilen is die wonde overlanx der nosen ende dan salmen de lippen to gadere luken ende nayen ende doen dan al dat voerseit ¹⁷⁹ is int capitelvan vleisk wonden. Ende ist dattet is overdwers gesneden totten oppersten lippen dan salment weder stellen in sijn proper stede ende stellen II clene weken van wasse in die noes gaten de gaen to te boven de wonden up datmen mach. Ende daer na an elke side der wonden een half vinger mael breet vanden einde salment nayen ende daer na boven de nose ende daerna tuschen dese III steken also voele steken alst noet is. Dan salmen daer up leggen dat pulver voerseit in vleisk wonden ende daer na up een cleet genet int wit vanden eye ende oli rosaet° een luttel to samen geslegen. Ende daer na salmen daer up leggen die cussinelen een onder ende an elke side een. Ende daer na salment bijnden mit II scroden, de ene sal die nose up houden dat het niet nederwert dale, dander wert geleit up die cussinele om to biwachten dat pulver ende dien nat de scrote uphoudende de nose wert vast gemaket. Ende upt voerhovet salmen leggen medicijn van bolo armenico° ende doen dat voerseit is in vleisk wonden.

Wonden vallende in anderen steden des aensichtes sal men nayen ende cureren alst voerseit is in vleisk wonden, mer die naet moet wesen subtijlre dan in ander steden des lichaems. Ende ist oec dat

178 Hierna staat (doorgehaald) ‘to hant’.

179 Emendatie: het handschrift heeft ‘voeseit’.

[fol. 50v]

de wonde niet groet is int aensichte, men mach vergaderen sonder naien aldus: nemet mastic° ende drakenbloet° ghepulvert ende getempert mitten witte vanden eye totte dattet dic is als zeem ende nette daer in II lange scroden na de lanchede der wonden ende legge an elke side der wonden een scrode ende latet drogen daer na vernyet bloet in de wonde ende vergadert de lippen der wonden te gadere ende naiet de II scroden to gadere. Ende up de lippen vergadert salmen stroien dat pulver voerseit in vleisk wonden. Ende up al salmen leggen een cleet ghenet in dat wit des eyes ende oli rosaet° ende dan salment bijnden ende curerent voert ghelijc wonden in anderen steden. Ende ist datter wonden sijn ghemaect mit een glavie jof mit een scutte ende die scutte is uut ghetogen ende openbaer, dan salment voert cureren als voerseit is in dat eerste tractaet, weder datter een zenuwe is gequetset jof en is. Mer ist dattet schutte so diep der in is dat ment niet en seen mach, dan salmen seen ho dat hi stoet do hi ghescoten wert ende van waen de scutte quam ende waer wert de bodeme der wonde gaet om dat to biseen in wat maneren datment mach uut trecken. Men sal die wonde fullen mit warm oli rosaet° ende daer up leggen de doderen van eyeren mit oli rosaet°. Ende latent also tot dat de natuur enich wech betoget. Men hevet somwilen lange tijt een schutte ghedragen dect in de steden twel de natuur overlanc uut stac jof enich wech daer to bireide. Oec moetmen wachten als een wonde nayt is int aensichte dat de mont niet en blivet crom sittende.