Onze Taal. Jaargang 82

[p. 236]

Het hoofd buigen voor Google?
Waarom zoekmachines soms dwingen tot slecht Nederlands
Marieke Kolkman

Wilt u dat uw website gevonden wordt? Dan loont het niet altijd om correct Nederlands te schrijven, want Google kan daar soms niet mee uit de voeten. Moeten we de taalregels dan maar negeren?

Illustratie: Hein de Kort

‘Moeten we ons nu aan de regels van het Nederlands houden, of ze af en toe overtreden om ervoor te zorgen dat onze website gevonden wordt?’, vroeg een bevriende redacteur bij de ANWB zich af. Zij en haar collega's waren bezig de webteksten voor zoekmachines te ‘optimaliseren’, zoals dat in jargon heet, en stuitten daarbij af en toe op een dilemma: óf laag terechtkomen in de trefferlijst van Google óf incorrect Nederlands schrijven.

Het voorbeeld dat ze gaf, ging over bed-and-breakfastaanbieding. Althans, dat is hoe het woord officieel geschreven moet worden, maar nu overwoog de webredactie daar bed & breakfast aanbieding van te maken, dus met spaties rond het &-teken en een spatie tussen breakfast en aanbieding. Waarom? Geen mens zoekt ooit op het woord breakfastaanbieding. Wel op bed en breakfast, eventueel in combinatie met het woord aanbieding. En de site waar keurig breakfastaanbieding op geschreven staat, komt bij dat soort zoektermen nooit boven in de lijst van een zoekmachine.

■ Geheimen prijsgeven

Is het dan echt zo belangrijk om helemaal bovenaan te staan bij Google? Ja, want 62 procent van de gebruikers van een zoekmachine kijkt niet verder dan de resultaten op de eerste pagina, zo ontdekte het adviesbureau voor digitale marketing iProspect - wat wordt ondersteund door soortgelijke resultaten uit wetenschappelijke studies.

Zoekmachinegebruikers gaan ook af op de volgorde binnen de trefferlijst, zo bleek uit datzelfde onderzoek. Staat een bedrijf bovenaan, dan behoort het vast tot de top in zijn segment, denkt meer dan eenderde van de zoekers. Vrijwel geen mens zal een website vinden die vermeld staat op de achtste plek op pagina twaalf, want slechts een op de tien mensen komt ooit verder dan de derde resultatenpagina.

Hoe hoog een webpagina in de resultatenlijst van Google terechtkomt, hangt af van meer dan tweehonderd criteria. Naar de precieze rangschikkingscriteria is het gissen, want het bedrijf geeft zijn geheimen niet prijs, maar er is wel het een en ander over te zeggen. De tekst die op een webpagina staat, wordt door zoekmachines doorzocht en ‘gewaardeerd’; door de goede zoekwoorden op de cruciale plekken te zetten, is te beïnvloeden hoe hoog een webpagina in de resultatenlijst van een zoekmachine terechtkomt. Een zoekmachine hecht bijvoorbeeld veel waarde aan de woorden in de titel van de pagina, die in de programmeercode van de pagina staat. Zo heeft de voorpagina van Onze Taal als titel ‘Beginpagina | Genootschap Onze Taal’ - de titel is ook de link waar de internetter op kan klikken in de resultatenlijst van Google.

Een andere factor die meespeelt voor de Google-score is de plek waar een woord staat. In het algemeen kun je zeggen: zet de belangrijkste zoekterm als eerste woord in de kop boven de webtekst, in een of een paar van de tussenkoppen en in de tekst zelf. Zo doet een architectuurfotograaf er goed aan om op zijn website in de kop van de hoofdpagina en in de eerste alinea bijvoorbeeld het woord gebouw te zetten, omdat iemand die een fotograaf zoekt om een nieuw gebouw in beeld te vangen, dat woord zal gebruiken. Zie voor meer tips het kader ‘Maak uw website Google-proof’.

■ Eensgezinswoning

Bovenstaande vuistregels helpen een webredacteur al een heel eind op weg met het optimaliseren van een webtekst voor Google. Maar soms zit de taal daar dus een beetje bij in de weg. Niet alleen samenstellingen als bed-and-breakfastaanbieding zijn onhandig voor Google, maar ook woorden die vaak verkeerd gespeld worden, zoals eensgezinswoning, met een s te veel dus tussen een en gezin. Wilt u uw eengezinswoning verkopen via internet, dan is het zeker het overwegen waard om het woord verkeerd te schrijven, omdat bekend is dat veel mensen het verkeerd spellen en er dus verkeerd op zullen zoeken. Of stel dat u een barbecue te koop hebt staan, dan kon het weleens een goed idee zijn om hem als barbeque aan te bieden. Als

[p. 237]

er een letterlijke overeenkomst is tussen het zoekwoord en het woord op een website, telt dat nou eenmaal zwaarder mee voor de resultatenlijst dan wanneer er een letter verschil is. Weliswaar toont Google bij fout geschreven woorden als barbeque de correcte spelling netjes boven aan de resultatenpagina: ‘bedoelde u: barbecue’, maar in de lijst eronder staan toch echt eerst alleen ‘barbeques’. Voor eensgezinswoningen en andere fout gespelde woorden werkt dat ook zo.

Nog een lastig punt: synoniemen. Een website met adviezen voor hardlopers is bijvoorbeeld ook interessant voor bezoekers die zoeken op de woorden rennen of joggen. Al die synoniemen kunnen dus het best in de titel, de kop en de eerste alinea van de pagina staan. Maar met een rij synoniemen achter elkaar kunnen de grammaticaregels in de knel komen. Daarvan getuigt een website over warmtekussens met veen als verwarmingsmateriaal. Een van de pagina's staat bol van alle mogelijke combinaties van zoekwoorden: ‘Dit veenkussen, veen rugkussen, veenpakking (kompres) is ideaal voor thuisgebruik en therapeutisch gebruik. Dit veen rugkussen rugkompres geeft intensieve en aangename warmte en als koude kompres rustgevende koude.’

De schrijver van deze webtekst smijt met woorden als veen, kussen en kompres. Hij weet kennelijk dat Google ook het aantal voorkomens van een woord meeweegt (dat is de zogenoemde ‘zoekwoorddichtheidsfactor’). Om aan Google te laten weten dat bepaalde woorden of woordcombinaties belangrijk zijn, kunnen ze het best meerdere keren in de tekst staan, maar een webpagina vol herhalingen stuit tegelijkertijd elke lezer tegen de borst. Wat heb je uiteindelijk aan een pagina die mensen wel kunnen vinden, maar nauwelijks kunnen lezen?

■ Misbruik

Een webschrijver moet zich dus nogal eens afvragen of hij trouw blijft aan het Nederlands en een prettige schrijfstijl of aan Google. Het zoekmachinebedrijf zelf, en ook vele websites met tips over ‘zoekmachinevriendelijk’ schrijven, moedigen mensen aan om vooral correcte taal te gebruiken op hun website. Websites die misbruik maken van de eerdergenoemde zoekwoorddichtheidsfactor door telkens dezelfde woorden te herhalen, worden zelfs afgestraft en uit de resultatenlijsten gebannen. Een webredacteur kan zichzelf op die manier dus in de vingers snijden. Twee jaar geleden vulde Google zijn zoekmachine aan met een rangschikkingsfactor die de kwaliteit van een webpagina meeweegt, door te kijken naar correcte spelling, grammatica en stijl. Momenteel eindigt een webpagina waarop eensgezinswoning staat nog hoog in de trefferlijst, maar wie weet gaat correcte spelling in de toekomst zwaarder meewegen. Tot die tijd is er altijd nog de gulden middenweg, die de ANWB ook opzocht. De webredactie liet de samenstelling bedand- breakfastaanbiedingen achterwege en koos uiteindelijk voor ‘aanbiedingen voor bed & breakfasts’.

Met medewerking van Geert Poort, trainer en adviseur online communicatie

Maak uw website Google-proof

Vanwege het belang van zoekmachines voor internetgebruikers strijden websites met elkaar om de hoogste notering in de zoekresultaten. Hoe kunt u ervoor zorgen dat uw website zo hoog mogelijk komt?

1.	Maak een lijst van zoektermen waar u op gevonden wilt worden en waarvan u denkt dat de doelgroep ze gebruikt.
2.	Bedenk per webpagina wat de belangrijkste woorden zijn.
3.	Verwerk de belangrijkste zoekwoorden in de titel van de pagina (in de programmeercode), de kop van de tekst, het begin van de tekst, een tussenkop en ook elders hier en daar in de tekst.
4.	Maak zoekwoorden in de tekst vet.
5.	Zet zoekwoorden die bij elkaar horen bij elkaar in de tekst.
6.	Wees terughoudend met officieuze spelling en gebruik correcte Nederlandse woorden.
7.	Zet belangrijke zoekwoorden zowel in enkelvoud als in meervoud in de tekst.
8.	Laat het belangrijkste zoekwoord terugkomen in het internetadres.
9.	Zorg ervoor dat andere pagina's verwijzen naar uw website. De hoeveelheid verwijzingen vindt Google misschien nog wel het allerbelangrijkst bij het samenstellen van de ranglijst.