Onze Taal. Jaargang 82

[p. 171]

Guus Middag
Zong
Sukkel voor de liefde

Waarom zingt Eva de Roovere ‘Jij is lastig’ en ‘fantastig’? En de jongens van Opgezwolle ‘proef die woofer’? En hoe komt het dat dit zo bijzonder klinkt? In zijn rubriek ‘Zong’ staat Guus Middag stil bij de taal en de poëzie die te horen is in allerlei Nederlandstalige liedjes, oud en nieuw.

Het is zes uur in de morgen. De nacht is bijna voorbij. Aan het woord is Willy, een van de twee zangers van het duo The Opposites. Het uitgaansleven heeft hem niet gebracht wat hij zocht. Hij is alleen, en niet gelukkig. Wat nu? ‘Zes uur in de morgen, / stad uitgestorven, / bel voor een bootycall, / maar niemand wil het horen.’ Een bootycall is een belletje of een sms'je naar iemand met het verzoek meteen het bed te delen, zonder toekomstverwachtingen. Maar daar heeft op deze ochtend op dit uur kennelijk niemand van Willy's contacten zin in.

Dus gaat hij maar dwalen door de stad, en dan dient zich al gauw de ware oorzaak van zijn nanachtmelancholie aan: ‘Loop langs het huis van mijn ex, / het liefst ben ik met haar, / maar die gedachte maakt me gek.’ Hier is dus iemand het verdriet om zijn verbroken relatie aan het verwerken. Hij neemt een taxi naar huis, ziet zijn eenzaamheid onder ogen, en moet dan wel tot déze droevige conclusie komen, die aan het eind van elk couplet met veel gelatenheid wordt herhaald: ik ben een ‘sukkel voor de liefde, koning in de discotheek’. Zo heet ook dit lied: ‘Sukkel voor de liefde’.

In de discotheek gaat het altijd geweldig. Daar is hij, zoals het in het refrein heet, ‘omringd door chicks / die willen hangen voor de fame’. Hiphopjargon. De meisjes willen graag dicht bij hem in de buurt zijn, in de hoop dat iets van zijn beroemdheid op hen zal afstralen. Zulke straattaalzinnen met veel Engelse invloeden staan hier naast archaïsch klinkende regels. Op ‘hangen voor de fame’ rijmt hier ‘tranen rollen langs mijn hart zo naar benee’: ouderwetse tranen biggelen langs een ouderwets ontroerd hart naar ‘benee’, een ouderwets woord voor ‘beneden’. De zin die daarop volgt klinkt al even gedateerd: ‘Mijn pijn houd ik verborgen, daarom lach ik met ze mee.’

■ Smartlap-Nederlands

Er zijn twee werelden: de wereld van de discotheek, met de bijbehorende straattaalpraat, waarin Willy zich te midden van zijn chicks groot houdt en de koning uithangt, en de wereld van het eigen stille verdriet, met de bijbehorende sentimentele ontboezemingen in smartlap- Nederlands (‘pijn’, ‘hart’, ‘tranen’) waarin hij niet zo groot meer is - geen koning, maar, hij zegt het zelf, een sukkel. Hij is niet een sukkel ‘in’, maar een sukkel ‘voor’ de liefde. Daarin klinkt de Engelse uitdrukking sucker for love mee. Een sucker for love is iemand die wanhopig op zoek is naar liefde en aandacht.

Daarna is het de beurt aan Big2, de andere zanger van The Opposites. Ook hij vertelt over een verloren liefde en de treurnis als hij rondloopt in zijn lege huis. Er is niemand die hem aankijkt, ‘alleen een spiegel’, en dan vullen wij de rest vanzelf wel aan: daarin ziet hij alleen zichzelf, in al zijn eenzaamheid. Ook hier weer een mix van allerlei registers. Overspannen beeldspraak: één blik in die spiegel veroorzaakt een ‘zwart gat in mijn ziel die me leegzuigt’. Formele managerstaal: ‘elke stap vooruit is gerelateerd aan jou.’ En stoere straattaal: ‘Vergis je niet, ik heb wat bad bitches hiero.’ Maar daarna zingt ook hij het relativerende refrein over de rondhangende meisjes en de tranen die naar benee rollen, en besluit ook hij met dit ontwapenende zelfinzicht: ‘ik ben een sukkel voor de liefde, koning in de discotheek.’

■ Grafstem

In het derde en laatste deel krijgt gastzanger Dennis Princewell Stehr, beter bekend als Mr. Probz, de gelegenheid om zijn versie van de ongelukkige liefde te geven. Ook bij hem is de nacht bijna voorbij. ‘Nog even tot de zon opkomt.’ In het klassieke dageraadslied is dit het moment waarop de minnaar zijn geliefde moet verlaten, om niet door de wachters gezien te worden. Maar dat is hier niet aan de orde. Geen liefdesnacht die spijtig afloopt met een veel te vroeg vertrek, maar een drukke discotheeknacht die eindigt in eenzaamheid. ‘Weer hetzelfde liedje en ik hoor niks anders’, zingt Mr. Probz met gebroken stem. ‘Voel alles glippen uit mijn handen.’ En, met een grafstem: ‘De nachten worden langer.’

Hier geen klassieke troubadoursvreugde om de lente en het licht, het lengen van de dagen en een nieuwe verliefdheid. Dit lied is somber en blijft dat, tot en met de anticlimax. De zon komt op, ‘op mezelf in een ruimte vol mensen’, maar dat drukt de zanger nog meer met zijn neus op de feiten. Hij is alleen. Ook hij is een sukkel voor de liefde. En als je een sukkel voor de liefde bent, weet je wat Mr. Probz inmiddels ook weet: de nachten zijn lang - en ze worden alleen maar langer.