Onze Taal. Jaargang 82

Gesignaleerd

Beademen
Rob Remmen - Utrecht

Een fraai voorbeeld van hypercorrect taalgebruik (waarbij iets wat correct is ook wordt toegepast waar het niet nodig is) hoorde ik enkele weken geleden bij een radioprogramma waarin een vrouw vertelde over de jarenlange correspondentie met haar vriend die als militair was uitgezonden naar Afghanistan. Over de treurige gebeurtenissen waarbij hij betrokken raakte, zei ze: ‘Het was natuurlijk heel droevig om dit te lezen. Ik heb dan ook menige traan gelaten bij deze brieven. Mijn moeder heeft het allemaal van nabij meegemaakt en zij zal dit zeker beademen.’

Als je het googelt, blijkt beademen zo nu en dan vaker op die manier gebruikt te worden:

-	Heel erge jeuk klinkt sowieso meer als een schimmelinfectie dan als een soa; een schimmelinfectie jeukt als een gek (iedereen die wel eens zwemmerseczeem gehad heeft kan dat beademen). (Sarah op een forum over soa's)
-	Dat Klink nou niet de beste minister is, kan ik beademen. (Nujij.nl)

Tot dan toe had ik alleen maar bedacht dat het woord beamen creatieve mogelijkheden biedt aan cryptogrammenmakers als je het in verband brengt met de moderne beamer (uitgesproken ‘biemer’).

De ter ziele editie
Emmy Van Stratum - Eindhoven

In een toelichting bij zijn feuilleton in de Volkskrant (19 januari 2013) schrijft Ronald Giphart: ‘(...) een verhaal in de inmiddels ter ziele Nederlandse editie van het blad Hide & Chic.’

Giphart gebruikt ter ziele hier als bijvoeglijk naamwoord, en dat vond ik wel origineel. Toch bleek het ook al iets vaker voor te komen, zo leerde een Google-actie:

-	De luchthaven was de thuisbasis van de ter ziele Samara Airlines.
-	De laatste radiocolumn van Stijn26 als onderdeel van het ter ziele www.studiobiltstraat.nl.
-	@BertramMourits, gitarist van de ter ziele Yearlings (...).

De uitgang -e voegt zich gemakkelijk in ons taalsysteem van bijvoeglijke naamwoorden. Ik vroeg me alleen af of de volgende stap zou zijn het aaneenschrijven tot terziele.

En wat doe je bij een onzijdig woord? Zeg je dan ‘een terziel maandblad’? Dat staat voorlopig toch een beetje gek, vind ik. Maar misschien biedt deze nieuwe constructie wel tal van mogelijkheden tot compact taalgebruik.

Papabel
Reggy Tan - Amsterdam

Vlak nadat de paus zijn aftreden bekend had gemaakt, hoorde ik het op de radio, en het leek me direct moeilijk te overtreffen als woord van het jaar: papabel, wat staat voor ‘kanshebber tot paus benoemd te worden’. De woorden papa (Latijn voor paus) en capabel komen er fraai in samen.