Toen in... december 1989
Minister Ritzen
Redactie Onze Taal
Nog geen maand was Jo Ritzen minister van Onderwijs of hij had zijn eerste relletje al achter de rug. In de allerlaatste maand van de jaren tachtig, nu 22 jaar geleden dus, suggereerde de kersverse minister in het tv-programma Concept dat hij het Engels als instructietaal zou willen invoeren in het hoger onderwijs.
Direct na de uitzending barstte er een stormpje van protest los. De Kamer riep hem op het matje, en ook in Onze Taal kreeg hij ervanlangs. Van Arno Schrauwers bijvoorbeeld, de strijder tegen Engelse invloeden die later de stichting Nederlands zou oprichten: ‘Het lijkt erop dat Ritzen niet langer dan vijf minuten over zijn plannetje heeft nagedacht. Als hij dat wel heeft gedaan, dan is hij óf boosaardig óf dom.’
Maar zo hier en daar klonken er ook gematigde, zelfs instemmende, geluiden - in de redactionele commentaren van de Volkskrant en NRC Handelsblad bijvoorbeeld. Bovendien stonden veel universiteiten opvallend genoeg niet al te afwijzend tegenover het idee. Meer Engels betekende voor hen tenslotte meer internationale studenten. Nadat Ritzen zijn balletje had opgegooid, werden dan ook gaandeweg meer en meer colleges in het Engels gegeven. En zelfs in het voortgezet en het basisonderwijs is Engels buiten de Engelse les inmiddels allang geen taboe meer.
Ritzen verklaarde al vrij snel na de bewuste tv-uitzending dat het - zoals Schrauwers al hoopte - een misschien wat al te impulsieve actie van hem was geweest, en dat hij het allemaal niet zo ongenuanceerd bedoeld had. Het Nederlands mocht gerust óók de voertaal blijven. Maar na zijn uiteindelijk toch nog jarenlange carrière als minister bleef hij trouw aan zijn ideeën van toen. Van 2003 tot dit jaar was hij bestuursvoorzitter van Maastricht University. Inderdaad: 100% Engelstalig.