Onze Taal. Jaargang 80

[p. 292]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Taalniveau in basisonderwijs gestegen

Het taalniveau in groep 4 en groep 8 van het basisonderwijs is gestegen. Dat meldde het Cito op grond van zijn jaarlijkse peilingsonderzoek, uitgevoerd in 2010 (en niet te verwarren met de Cito-toets).

De resultaten van het onderzoek in groep 8 zijn gebaseerd op de onderdelen begrijpend lezen, spelling en woordenschat. De relatief grootste vooruitgang is te zien bij de woordenschat, waar ook sprake is van een trendbreuk: meisjes presteren op dit onderdeel nu even goed als jongens; in voorgaande jaren deden de meisjes in groep 8 het minder goed.

Ook in groep 4 waren de prestaties beter dan in 2009.

In 2010 was het de derde keer dat het Cito onderzoek deed naar het niveau van leerlingresultaten in het basisonderwijs; daarbij gaat het behalve om taal ook om rekenen. Jan van Weerden, hoofd Research bij Cito: ‘Omdat we elk jaar opnieuw meten, kunnen we vaststellen of de extra aandacht voor deze vakken resultaat oplevert. We zijn blij dat we nu over de hele breedte een positieve trend zien.’

Meerderheid wil ‘mobiele etiquette’

Maar liefst 63% van de Nederlanders is voorstander van gedragsregels voor het gebruik van mobiele apparaten in het openbaar. Een kwart is er zelfs voor om het gebruik van zulke apparaten op sommige openbare plekken helemaal te verbieden. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek van chipfabrikant Intel. In zestien landen werd gekeken naar de sociale aspecten van het gebruik van mobiele telefoons, laptops en tablets.

Wat stoort ons dan zo aan ons mobiele gedrag? De grootste irritatie is luid telefoneren in het openbaar; daaraan ergert 79% van de Nederlanders zich. Dat is niet heel verrassend. Wél opmerkelijk is dat slechts 3% toegeeft zich daar zelf weleens aan te bezondigen. En zo was er meer opvallends. Ruim de helft (54%) van de Nederlanders meent dat ze zelf goede tot uitstekende manieren hebben bij hun omgang met de moderne communicatiemiddelen, maar tegelijk vindt maar 4% dat anderen het net zo goed doen.

De meningen blijken overigens nauw samen te hangen met de leeftijd van de ondervraagden. Onder 18- tot 24-jarigen is bijvoorbeeld niemand voor een verbod op mobiel gebruik in het openbaar; bij de categorie 45-plus is dit 55%.

En hoe valt de vergelijking met het buitenland uit? Er zijn maar liefst negen landen waar méér voorstanders zijn van mobiele etiquette, met als uitschieters Turkije (81%) en Zuid-Afrika (77%). Maar Nederland staat bovenaan als het gaat om ergernis over mobiel bellen, op de voet gevolgd door Turkije (75%) en Engeland en Italië (73%).

Chinees een-na-belangrijkste zakentaal

Het Chinees is na het Engels de belangrijkste taal van de internationale handel. Dat leert een onlangs verschenen ‘ranking’ van het financiële dienstverleningsbedrijf Bloomberg. Die ranglijst wordt bepaald aan de hand van een aantal criteria, zoals het aantal sprekers, de financiële macht van het land, en het opleidings- en alfabetiseringsniveau.

Op de tweede en derde plaats van de top-elf van niet-Engelse zakentalen staan achtereenvolgens Frans en Arabisch, en pas dan, op de vierde plaats, het Spaans - toch de taal van bijna een heel continent. Daarna volgen Russisch, Portugees, Japans, Duits, Italiaans, Koreaans en Turks.

Nieuwe rage: scrabble op de smartphone

De nieuwste rage op spelletjesgebied is scrabble, maar dan niet op een bord en met losse steentjes, maar op de smartphone. En het heet dan ook niet scrabble, maar Wordfeud (letterlijk ‘woordenstrijd’). Verder gaat het net zo als bij het ouderwetse scrabble: je hebt een aantal letters waarmee je woorden moet maken, waarmee je tegenstander dan weer nieuwe woorden moet maken, enz.

Wordfeud is ruim een half jaar na de introductie inmiddels een van de meest gedownloade apps. Twitterend Nederland raakt er niet over uitgepraat, en ook in de trein, op straat en op de werkvloer is Wordfeud alomtegenwoordig. En zoals het een echte rage betaamt, zijn er inmiddels ook al varianten opgedoken, bijvoorbeeld Word Chat.

En verder:

Alfabetiseringsprijzen Tijdens de Week van de Alfabetisering, begin september, zijn de jaarlijkse Nationale Alfabetiseringsprijzen uitgereikt. Bekroond werden het project ‘Laaggeletterdheid opsporen in de uitzendbranche’ van de stichting STOOF, de pr-campagne ‘Doe weer mee!’ en de bibliotheek van SCHUNCK*, een multidisciplinaire culturele instelling.

Spelling Nedersaksisch Er is een nieuwe (onofficiële) spelling voor het Nedersaksisch: de ‘Algemene Nedersaksiese Schriefwieze’ (ANS), ontwikkeld door medewerkers van de ‘Wikipedie’ (Nedersaksisch voor Wikipedia). Nedersaksisch wordt gesproken in delen van Noord- en Oost-Nederland.

Troonrede Onlangs heeft het Genootschap Onze Taal voor de 25ste achtereenvolgende keer de Troonrede vooraf gecorrigeerd op spel-, grammatica- en andere fouten, en geadviseerd over stijlkwesties. ‘Het is ieder jaar weer een eervolle klus’, aldus Onze Taal-directeur Peter Smulders in het Brabants Dagblad.

Voor meer informatie zie www.onzetaal.nl/tamtam.