Onze Taal. Jaargang 80

[p. 282]

Arjen van Veelen
Ingepakt
Pröduct van het Jaar^®!

De teksten op verpakkingsmaterialen moeten de consument informeren, maar bovenal moeten ze ons verleiden. Hoe gaat dat in zijn werk?

Begrijp me niet verkeerd, ik heb niets tegen knäckebröd, zolang je het geen godenspijs noemt. Knäckebröd is scheepsbeschuit: goedkoop, compact, lang houdbaar. Legervoedsel. Dat wisten de Vikingen duizend jaar geleden al.

In 1960 introduceerde Verkade knäckebröd ook in Nederland, mede omdat, aldus de bedrijfswebsite, ‘het thema “gezond eten” in die tijd populair begon te worden’. Vandaar ook de reclamecampagne van Verkade-Wasa voor ‘light’ knäckebröd, in de jaren tachtig, met de slogan ‘Pöndje lichter’. Prima. Want dat is inderdaad het voornaamste wat je van knäckebröd kunt zeggen: 't is gezond.

En een beetje kartonnerig soms. En een aanslag op je verhemelte. Als je er boter op smeert, breekt het. Zoals de naam al voorspelt: knäckebröd is Zweeds voor ‘knakbrood’, oftewel ‘breekbrood’. Maar ach, wie lijnen wil, moet lijden. Niet voor niets bestaat er een Zweeds synoniem voor knäckebröd: hårdbröd. Dat betekent: ‘hard brood’. Eerlijke naam.

■ Babbels

Ikea maakt het crackertje evenmin veel mooier dan het is. Dat bedrijf verkoopt, behalve hout en hardboard, ook hårdbröd. Je vindt het in de onlinecatalogus onder het kopje ‘Zweedse delicatessen’. Daar staat dit:

Productinformatie
KNÄCKEBRÖD FLERKORN. Knäckebröd meergranen
Verpakkingsmaat en gewicht: Pakketten: 1
Belangrijkste voordelen: Een meergranenknäckebröd. Serveren bij het ontbijt met beleg naar keuze of als tussendoortje.
Afmeting gemonteerd product: Nettogewicht: 250 g

Belangrijkste voordeel van meergranenknäckebröd? Dat het meergranenknäckebröd is. Dat is pas helder en zonder opsmuk communiceren. Wat zou het fijn zijn als alle crackers zo waren.

Maar nee. Het voormalige armenvoedsel heeft tegenwoordig babbels gekregen en valt je bij het ontbijt lastig met persoonlijke vragen. ‘Heb jij een actieve levensstijl?’, wil een doosje Wasa van me weten. En Vitalu vraagt: ‘Veel te doen en de hele dag lekker bezig zijn?’ En daarna: ‘Welke cracker past er bij jou?’

Laat me met rust, waar bemoeien jullie je mee.

■ Tiptop liefdesleven

Het brutaalst is Bolletje. ‘Knäckebröd, maar dan van bakkers van Bolletje! Is dat nu zo bijzonder?’ Neuh, nu je het zegt, inderdaad niet zo bijzonder. Bolletje: ‘Wij vinden van wel!’

Op het doosje staat ook een stempel met de tekst: ‘Product van het Jaar 2011^® - Als lekkerste beoordeeld’. Beoordeeld door wie? Door jou en mij. Op de website Productenvanhetjaar.nl staat dat duizenden consumenten is gevraagd wat zij in 2011 het meest ‘vernieuwende’ product vonden. Ze kozen knäckebröd.

Wat heeft hen bezield? De enquête bestond uit vragen als: ‘In welk opzicht vormt het product een verbetering in uw dagelijkse leven?’ En: ‘Hoe maakt het u het leven gemakkelijk of levert het de meerwaarde die u nodig heeft?’ Wat zeg je op zo'n vraag? Dat je sinds knäckebröd in je leven kwam weer dartel en vitaal rondhuppelt? Dat je liefdesleven weer tiptop is dankzij knäckebröd?

Mij hebben ze in elk geval niks gevraagd. Maar ik zou geantwoord hebben dat ik geen bezwaren heb tegen knäckebröd, zolang je het maar geen godenspijs noemt of zelfs ook maar Product van het Jaar^®.

Relativerende voetnoot: in 2011 werden er liefst 24 producten Product van het Jaar 2011^®. Behalve knäckebröd bijvoorbeeld ook Kauwgom Groene Thee, Luchtige Maïsborrelnoten Guacamole & Jalapeño en NESTLÉ PyjamaPapje^®. Dat was nog een bescheiden zelffelicitatiefestijn vergeleken met 2010, toen er 28 producten Product van het Jaar werden, waaronder ook een doosje crackers, ditmaal van Vitalu.

Welke cracker past bij u?