Onze Taal. Jaargang 80

[p. 241]

Arjen van Veelen
Ingepakt
Doodskøpjes zijn switi. Capiche!?

De teksten op verpakkingsmaterialen moeten de consument informeren, maar bovenal moeten ze ons verleiden. Hoe gaat dat in zijn werk?

Ze zeggen dat ons land een land is van dropliefhebbers. Maar in de supermarkt of op het pompstation kun je nauwelijks een simpel zakje drop kopen. Wel vind je er een steeds wisselende sortering van Sleutels, Munten, Biggen, Apen, Riksen, Spaarpotjes, Steekpenningen, Bankkluizen, Zakgeld, Zoete Sprookjes, Waterwerken, Sneeker Zoethoudertjes, Briljanten, Tikkels, Jubes, Apekoppen, Gapertjes, Bielzen, Trampolientjes, Ontdekkingsreizen, Gelukzoekers, Paardenkoppen, Stenguns, Honingraatjes, Pittige Tankwagens, Zilte Centen, Piramides, Hollandse Kastelen, Grachtenpandjes, Meeuwenflatsen, Russische Briketten en Bosvruchtrode Cadillacs. Waarom niet gewoon: ‘drop’? Waarom die uit de klauwen gelopen nomenclatuur?

■ Katjes

Drop - etymologisch verwant aan de druppel - is an sich saai snoepgoed: zetmeel en wat zoethout. Zonder de glans van olie of bijenwas zou het dofzwart ogen. Ter compensatie van die dufheid krijgt drop spannendere namen. Dat enorme dropassortiment is het gevolg van een wanhopige vechtmarkt.

Een helder overzicht vind je op Nederdropje.blogspot.com, geschreven door een anonieme recensent, een soort Johannes van Dam van de drop. ‘Een niet eens vervelend bittertje in de wegsliksabbel’, lees je er. En: ‘matzwarte dropschijven met elk een opstaande rand bovenlangs en een centrale letter F in reliëfopdruk’. Van elk dropje wordt de ‘tandenplakfactor’ bepaald.

Als je al die variaties bij elkaar ziet, valt je iets op. Je hebt enerzijds de min of meer logische namen, die gebaseerd zijn op associaties met de kleur of smaak van de ingrediënten. Zoals Haringdrop. Een haring zwemt in zee, de zee is zout, en deze drop is zout - vandaar de vorm en dus de naam. Of Katjesdrop: katten zijn zwart, soms.

Ook begrijpelijk zijn de dropjes die flirten met nationalisme en nostalgie - twee zaken die het immers goed doen, tegenwoordig. Zo heb je de Dropglorielijn van Venco, met ‘remakes’ van antieke dropjes. Of de quasi-historische oprichtersverhalen rond Jochum Douwenga en Johannes Coenradus Klene.

Foto: Onze Taal

Maar daarnaast heb je een namencluster dat niet eenvoudig te begrijpen valt: automobielen, criminaliteit, gevaar, dood.

■ Verboden

Autodrop bestaat sinds 1965. Aanvankelijk was het een logisch dropje. De dropjes hadden de vorm en kleur van autobanden. Dus: autodrop. Maar later kreeg je ook, bijvoorbeeld, Gestrande Verstappertjes, vernoemd naar de onfortuinlijke Formule 1-coureur Jos Verstappen. En Parkeerwachters. Speelt hier een vorm van voodoo mee? Is het fijn om zo'n vervelende wielklemzetter in de mond te stoppen?

De bekende slogan van Autodrop (‘Zo lekker, 't zou verboden moeten worden!’) wijst op risico en criminaliteit. Datzelfde thema zie je bij de Zakkenrollers van Klene (een ‘gevaarlijke lekkere mix’), bij de lugubere Doodskøpjes (in de vorm van schedels) en bij de Macho Maffiosi-serie van Italiano uit Raamsdonksveer (eveneens ‘Gevaarlijk lekker!’). Op de verpakking: ‘Kijk als een macho, praat als een macho, vecht als een macho, vrij als een macho. Eet drop... Capiche!?’

Ik snap het niet. Is drop inderdaad een versnapering voor de macho? Masculien troostsnoep?

Dit jaar kwam Autodrop met Zoete Waggies. Deze groene en rode snoepjes hebben de vorm van Thaise tuktuks. Waggie is dan weer Surinaams voor ‘auto’. In een reclamefilmpje zie je hoe de Surinaamse zanger Damaru - bekend van mierzoete hits als ‘Mi rowsu (Tuintje in mijn hart)’ - op het vliegveld van Paramaribo de bolletjesscan in moet. De douane ontdekt in zijn maag een lading Zoete Waggies. ‘Switi man!’, zegt Damaru, ‘Lekker man!’

Is dit nostalgie naar een koloniaal verleden? Eten zwarte mensen eigenlijk drop? Wat heeft drop met cocaïne? En wat doen tuktuks in Suriname? Ik ben een man, maar ik snap het niet meer.