Redactie Onze Taal
Gaten in de taal
Een vroegere geliefde
Is er een woord voor het geluid van schaatsen op natuurijs? En zou er een treffende term te bedenken zijn voor het half afgescheiden restaurantzitje dat de Engelsen ‘booth’ noemen? Denk mee en vul de gaten in de taal.
Het gevoel dat je koestert voor een vroegere geliefde - het is iets waarbij u, lezers van Onze Taal, zich kennelijk wel iets kunt voorstellen. Maar liefst 96 verschillende suggesties ontvingen we als reactie op onze oproep in het februari/maartnummer om een woord te verzinnen om dat speciale gevoel mee aan te duiden. Ze variëren van wetenschappelijk aandoend (anteforie, erostalgie) tot gezellig-luchtig (kroelzwijm, vroegervlammetje), en van woordspelerig (overliefdheid, exgenote) tot warm-romantisch (nostallamour, memorance). Ook de meer expliciete oplossingen werden niet geschuwd (retroseksualiteit, toenzoengevoel), en soms leek de inspiratie zelfs bij de taalkunde te zijn gehaald - wíj́ althans moeten bij retrogadisch gevoel vooral denken aan een woordenboek (een retrograde woordenboek, achterwaarts gealfabetiseerd), en niet zozeer aan een vroegere geliefde.
Of het iets zegt over de toestand van het huidige liefdesleven van de inzenders weten we natuurlijk niet, maar uit opvallend veel aangedragen alternatieven spreekt een zekere weemoed, en soms zelfs een regelrecht terugverlangen naar de vroegere geliefde. Viermaal komt bijvoorbeeld het woord melancholiefde voor (waarvan één keer met het woordje go erin verwerkt: melangoliefde), en ook werd er veel gevarieerd op nostalgie. Behalve tot het al genoemde nostallamour leidde dat tot nostalgiefde, nostalgielief, nostalgieliefde, nostaliefde, nostallamore, nostallief en nostalliefde.
Foto's: Irina Werning
Hoe noem je het nadoen van een jeugdfoto?
Heimwee is een ander woord dat bij veel inzenders opkwam, vandaar hartsheimwee, hartswee, heimerig, heimering, heimliefde, heimweeliefde, heimweevlam en hunkerheimwee. En natuurlijk: weemoed, in bijvoorbeeld liefdesweemoed en weemoedliefde. Maar liefst acht inzenders kozen voor liefwee.
Tegenover al die hunkering staat eigenlijk maar één voorbeeld van het tegenovergestelde: het aan duidelijkheid weinig te wensen overlatende nooitmeerwillenziengevoel.
Maar eigenlijk waren we toch vooral op zoek naar een neutrale aanduiding. Het gevoel, daar ging het ons om, ongeacht of dat nu positief of negatief is. In die neutrale categorie komen woorden voor als expassie, herinnerliefde, navlam en verledenliefde, maar tegen elk daarvan viel uiteindelijk toch wel iets in te brengen - bijvoorbeeld dat het te veel doet denken aan een bestaand woord of dat het te weinig specifiek is. Deze nadelen kleven wat ons betreft niet aan het woord dat we uiteindelijk als winnaar kozen: retroliefde, een kloeke, heldere, makkelijk bruikbare en moeilijk mis te verstane aanduiding, die vier keer werd ingestuurd - het eerst door Elisabeth Foeken. Zij ontvangt de boekenbon van €25,-.
Alle inzenders: veel dank.
Auteursrechtelijk beschermd