Onze Taal. Jaargang 80

[p. 100]

Arjen van Veelen
Ingepakt
Een kieteltje

De teksten op verpakkingsmaterialen moeten de consument informeren, maar bovenal moeten ze ons verleiden. Hoe gaat dat in zijn werk?

‘Toiletpapier, bijzonder breed, superzacht en absorberend PREMIUM QUALITY met een 100% fijne celstofstructuur. Met 4 lagen, bijzonder wollig, zacht, verzorgend en daardoor ideaal voor de gevoelige huid. Door de meerlagige structuur buitengewoon comfortabel, zeker, scheurvast en hygiënisch. Door de breedte, sterkte, zachtheid en het absorptievermogen van het papier is het een zuinig, gunstig en luxueus toiletpapier. Ideaal voor de dagelijkse intieme hygiëne.’

Deze royale omschrijving komt van een pak Floralys-toiletpapier, te koop bij de Lidl. Onze Taal-lezer Marieke van Kessel, die de tekst instuurde, vermoedt dat de tekstschrijver per woord werd betaald. En inderdaad: alles wat er over toiletpapier te zeggen valt, is in deze tekst uitputtend behandeld.

■ Niet goed snik

Aan welke teksten stoort u zich? Met die vraag eindigde de vorige aflevering van ‘Ingepakt’, naar aanleiding van pseudowijze en pseudotoepasselijke spreuken op verpakkingen van Conimex. Een tiental lezers reageerde. De meeste bijdragen getuigen van een opvallende mildheid. Echt kwaad worden Onze Taal-lezers zelden - als die conclusie tenminste getrokken mag worden op grond van zo'n kleine selectie.

En als zij boos worden, dan is het door teksten die hen aanspreken alsof ze niet goed snik zijn. Joop van Diepen schrijft bijvoorbeeld dat hij zich stoort aan de aanspreekvorm op een flesje frisdrank dat hij kocht bij de Albert Heijn. Hij werd daar consequent met je aangesproken, in plaats van met de beleefdheidsvorm u. ‘En dan ging het niet om de betekenis van “men”.’ Van Diepen belde het informatienummer dat op de verpakking stond vermeld. ‘De telefoniste kon zich vinden in mijn bezwaar en voegde eraan toe dat binnen het bedrijf deze benadering ook een heikel punt was. Het reclamebureau had het zo geadviseerd.’

Wiebe Arts ergert zich aan het flauwe, fictieve plattelandstaaltje op de verpakkingen van het bedrijf Zuivelhoeve (en overigens ook aan ‘het gebruik van “deze deksel” in plaats van “dit deksel” bij hun lopende actie’). Robert Jan van Wijk kan zich weer storen aan het zuivelmerk Groene Koe. ‘Nu maakt de gedachte aan een groengekleurde koe de melk voor mij al minder aantrekkelijk. Maar storend vind ik vooral het motto dat eronder staat: “Je bent wat je kiest”.’ Weer een andere lezer noemt de klassieker ‘Verbeterde houdbaarheidsdatum’ en noteert: ‘Dus de houdbaarheid van de melk is niet verbeterd, maar de datum wel.’ Het is dezelfde categorie als ‘langere houdbaarheidsdatum’.

■ Appeltjesmoes

Een andere irritatiecategorie: verpakkingen die meer beloven dan ze waarmaken. Ingrid van Garderen merkt op dat Honig Boerengroentesoep weliswaar ‘extra krachtig van smaak’ is, maar dan alleen als de koper er nog iets extra's bij koopt (‘Zelf toevoegen: 150 g boerensoepgroenten’) en vraagt zich af: ‘Wat zit er dan in vredesnaam in dat pakje?’

Een 89-jarige lezeres vindt het merkwaardig dat op een potje AH-jam zesmaal met duidelijke letters staat dat het potje ‘boordevol fruit’ zit, maar in de kleine lettertjes (‘niet of nauwelijks te lezen voor mensen van mijn leeftijd’) wordt vermeld dat het wel meevalt met dat fruit (soms maar 25 procent).

Linda Jolink kent een paar producten die zij nooit zou kopen ‘puur vanwege de naam’. Het gaat bijvoorbeeld om appelmoes van HAK die geen appelmoes heet, maar ‘Appeltjesmoes’. Hetzelfde storende verkleinwoordje duikt op bij de babyvoedingen van Nestlé, ‘met walgelijke namen, zoals Buikjespap’. Jolink: ‘Dat roept echt visioenen bij me op van ranzige uitstekende babynavels met weeïge klontenpap erop.’

Foto: www.taalkliniek.nl

Foto: Onze Taal

Volgens Liesje Mulder zijn er twee productcategorieën ‘waarbij het onmogelijk is een echt leuke tekst te bedenken’, namelijk wasmiddelen en menstruatie-artikelen. Als voorbeeld citeert ze een zin van een o.b.-verpakking: ‘o.b. tampons combineren de gebogen groeven-technologie voor betrouwbare bescherming met het unieke SilkTouch™ omhulsel voor het gemakkelijk inbrengen en verwijderen van een o.b.^®’ Maar, suggereert Mulder, soms zijn merken expres irritant. ‘Een goede irriterende tekst moet niet gelijk zum Kotzen zijn, maar na het lezen ervan ergens in een gedeelte van je hersenen een kieteltje achterlaten’, schrijft ze. ‘Als een verpakkingstekst je irriteert, blijft de merknaam goed hangen. Daarbij moet je natuurlijk uitkijken dat je geen grens over gaat, zoals kennelijk bij die Conimexspreuken.’