Iktionaire
Hartelijks
Laatst. Vrienden over de vloer, leuk gesprek over van alles en nog wat, ongedwongen sfeer, niets aan de hand. Toen kwam het programma Boeken ter sprake, van Wim Brands, op zondagochtend. Terwijl de een de non-verbale signalen afgaf die doorgaans een waarderend oordeel aankondigen, zei de ander: ‘Verschrikkelijk!’
Oei. Een diametraal verschil van inzicht. Gelukkig hadden de sprekers het direct in de gaten en werd er snel bijgestuurd om de aanvaring af te wenden. De meest gehanteerde tactiek in zo'n geval is om het oordeel te versmallen. Dat ‘verschrikkelijk’ sloeg op één aspect van het programma, preciseerde de een; die waardering gold niet het programma als gehéél, stipuleerde de ander, enzovoort. Het bleek overigens meer dan een hoofse strijkage, zo oneens waren de sprekers het ook weer niet. Het zat hem meer in het vertrekpunt. Een voor 50% gevuld glas is half vol of half leeg. De een beschouwde het programma als geslaagde antitelevisie, terwijl de ander ervoor had gekozen het op te vatten als mislukte protelevisie. Tja.
Tijdens een diner zit iemand naast je die je niet kent maar met wie een leuk gesprek te voeren valt, die eerst hoffelijk de moeite neemt om haar waardering voor je werk te belijden om er tot slot nog een laatste schepje bovenop te doen door over Youp van 't Hek te beginnen, die ze ‘óók zo geestig’ vindt. In een film klinkt dan het geluid van een naald die in een plaat krast.
Ik zit op dit moment, maar dat begreep u al, met een soortgelijk dilemma. Op een gegeven moment ergens in de afgelopen twee, drie decennia, begonnen mensen hun brieven en mailtjes te ondertekenen met hartelijks, of vriendelijks. Of men nu genoeg had van die ‘groeten’, ik weet het niet, maar het greep om zich heen. Dan komt er onvermijdelijk een moment dat je denkt: moet ik dat ook doen? Nee, besloot ik. Dat -lijks-gedoe, het bevalt me niet. Hartelijks - waarméé precies afscheid wordt genomen blijft onduidelijk, maar het is hartelijk. Een niet nader gespecificeerde substantie van hartelijke aard. Broodkorsten, schuimvlokken, repen schuimrubber - anonieme dragers van hartelijkheid.
- En, hebben jullie nog lekkers gekregen?
- Nee, maar wel hartelijks.
Maar ja, steeds meer mensen doen het, en al roept het dan een zeker onbehagen op, een halsmisdrijf is het nu ook weer niet. Maar dan, op een dag, de -lijks-trend is al tijdenlang gaande, je bent eraan gewend, je denkt er nauwelijks nog over na, en dan - je beste vriend. Doet het ook ineens. ‘Hartelijks.’
Mooie boel.
Ik heb nu besloten de kwestie ‘hartelijks’ controversieel te verklaren. Wij zijn, ten aanzien van de kwestie ‘hartelijks’, demissionair. Het is gebeurd, schuldigen aanwijzen heeft geen zin meer, je draait het niet meer terug, het is zoals het is, vergeet het verder. De kwestie ‘hartelijks’ is uit de wereld. Ik wijd er nooit meer ook maar één gedachte aan. Sterker, ik ga het zelf ook doen. Ik ga symbolisch één mailtje met hartelijks beëindigen.
‘Pick your battles’, zei Sun Tzu.
Nou, deze dus móói niet.
Jan Kuitenbrouwer