Onze Taal. Jaargang 80

[p. 32]

Redactie Onze Taal
Tamtam

‘Bescherm Nederlands als wetenschapstaal’

Het Nederlands in het Vlaamse hoger onderwijs moet door de overheid worden beschermd met een zogeheten ‘moedertaalcharter’. Dat vindt de eerbiedwaardige Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL).

Dat charter moet een reeks maatregelen gaan bevatten om de toekomst van het Nederlands als taal van de wetenschap en het onderwijs veilig te stellen. Zo zullen wetenschappers gestimuleerd moeten worden om in het Nederlands te publiceren en moet gewaarborgd blijven dat er voor iedere discipline handboeken en terminologie in het Nederlands beschikbaar zijn.

De KANTL kwam tot dit dringende advies nadat de Vlaamse regering afgelopen zomer de taalwetgeving had versoepeld. Die wetswijziging verruimde de mogelijkheden om wetenschappelijke opleidingen geheel of gedeeltelijk in een andere taal dan het Nederlands te geven.

Trots op het Nederlands

Een overgrote meerderheid (88%) van de Nederlandstaligen is trots op hun moedertaal, zo blijkt uit een peiling die de Nederlandse Taalunie liet uitvoeren onder ruim duizend personen. Vijf jaar geleden was dat percentage nóg hoger: 92. Vooral bij de Nederlanders liep het enthousiasme wat terug; bij de Surinamers nam het juist iets toe, en de Vlamingen zijn nu even trots als toen.

Deze cijfers zijn te vinden in de eind november verschenen jaarlijkse Taalunie-krant Taalpeil, waarin nog meer van dit soort gegevens staan. Zo vindt 50% van de Nederlandssprekenden dat leenwoorden onze taal beter en mooier maken, onderschat 75% het buitenlandse enthousiasme voor het Nederlands en begrijpt 80% waarom zangers voor het Engels kiezen. Opvallend was verder dat 48% van de Nederlanders tijdens buitenlandse vakanties liever geen Nederlands hoort; voor de Vlamingen is dat percentage 27.

De jongste editie van Taalpeil werd gepresenteerd tijdens een feestweekend in Brugge ter ere van het dertigjarig bestaan van de Taalunie. De festiviteiten bestonden onder meer uit een taalfeest voor de jeugd, de lancering - door prinses Mathilde - van de jongerenwebsite De wereld van de Nederlandse taal (http://dwvdnt.org), en de presentatie van het met steun van de Taalunie tot stand gekomen boek Nederlandse woorden wereldwijd van Nicoline van der Sijs.

Woorden van 2010

Ook tegen het einde van het afgelopen jaar waren er weer allerlei woord-verkiezingen. Zo riepen de leden van Onze Taal gedoogsteun uit tot het Onze Taal-woord van 2010. Gedoogregering won bij de Woord van het jaar-verkiezing van Van Dale; in Vlaanderen werd het treinsletje.

Ook buiten onze grenzen werd er druk gekozen. Naast spillcam (‘camera die onder water lekkende olie in beeld brengt’), dat door the Global Language Monitor werd verkozen tot ‘Top Word of 2010’, waren er bijvoorbeeld Sarah Palins refudiate (een combinatie van refuse en repudiate - wat dus staat voor iets tussen ‘weigeren’ en ‘verwerpen’ in; gekozen door The New Oxford American Dictionary) en big society (het kernbegrip van de huidige Britse regering; winnaar van de Britse ‘Oxford Dictionaries phrase of the year’).

Change werd het meest opgezocht op Dictionary.com en werd daarom ‘2010 Word of the Year’. Verder koos de Duitse jeugd voor Niveaulimbo (‘het dalen van het niveau op feestjes en in gesprekken’) en kroonde Zwitserland Ausschaffung (‘uitzetting’) tot woord van het jaar. In Duitsland werd het Wutbürger.

Vrouwen spreken het duidelijkst

De vrouwelijke anatomie is optimaal toegerust om duidelijk te kunnen spreken. Dat concludeert Bart de Boer, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.

Met behulp van computermodellen van het menselijk gehoor onderzocht De Boer de invloed van de positie van het strottenhoofd op de duidelijkheid van spraak. Hij stelde vast dat het vrouwelijke strottenhoofd ideaal gepositioneerd is voor het produceren van duidelijke klanken. Ligt het strottenhoofd lager (zoals bij mannen) of hoger (zoals bij apen), dan wordt de articulatie onduidelijker.

Onderzoeker Bart de Boer
Foto: Egbert Boers

De Boer noemt de uitkomsten van zijn onderzoek opvallend; tot nu toe werd altijd aangenomen dat juist het mannelijke spraakkanaal beter op zijn taak berekend is.

En verder:

Overige verkiezingen De afgelopen weken werden niet alleen de wóórden van het jaar gekozen, maar ook de grootste taalergernis van het jaar (me moeder) en de onjuiste spatie van het jaar (Nijntje kussen). Lof was er intussen voor Piet de Nijs van de gemeente Breda; hij ontving de Gouden Veer voor de beste ambtenarenbrief.

Duits Na eerdere pogingen in 2006 en 2009 lijkt het er nu toch echt op dat ook de positie van het Duits wordt verankerd in de grondwet. Na een handtekeningenactie van het dagblad Bild en de Verein Deutsche Sprache is de meerderheid van het parlement ervoor om op die manier vast te leggen dat het Duits de officiële taal van het land is.

Spam Het Nederlands was in 2010 na het Engels wereldwijd de meestgebruikte taal in spamberichten, aldus de jaarrapportage van Message-Labs, een dochterbedrijf van virusscanner Symantec. 90% van alle spam is in het Engels, en 1,3% in het Nederlands. Het Frans en het Russisch komen met 1% en 0,9% op de derde en vierde plaats. Per dag worden er in de hele wereld ongeveer 250 miljard e-mails verstuurd; 90% daarvan is spam.

Voor meer informatie zie www.onzetaal.nl/tamtam/enverder.php.