Onze Taal. Jaargang 78

[p. 210]

‘O, nee! Dumpen die boy!’
De taal van meidenglossy's
Ilse Ruijters
(29 jaar) - communicatiewetenschap, universiteit van Amsterdam

Meidenglossy's herken je al van ver, ook door het opvallende taalgebruik. Hoe die taal eruitziet? ‘Alsof ze is opgemaakt met mascara en lipgloss.’ Aldus Ilse Ruijters, die met haar artikel een eervolle vermelding krijgt in de Onze Taal-studentenprijs.

Foto: Onze Taal

Zaterdagochtend, half tien, gooit een waanzinnige ‘hunk’ van een jaar of zestien met nonchalante ‘hairdo’, de Fancy door de brievenbus. De ‘girl’ die in dit huis woont, herkent de plof op de kokosmat ‘instantly’. Met drie passen tegelijk dendert ze de trap af. Nog in de gang rukt ze het blad uit het cellofaan, slechts een hink-stapsprong verwijderd van haar ‘comfy couch’, waar ze zich komend uur nestelt. Een uurtje voor haarzelf. Een uurtje jongens, sterren en fashion.

Zo moet het wekelijks in heel wat huizen gaan. Zelf heb ik de stapel meidenbladen die nu op mijn bureau ligt, in de winkel gekocht. Wat direct opvalt is dat die bladen ‘übergirly’ zijn. De kleuren die alle covers domineren zijn roze, paars en rood. Modellen lachen je lief toe en onderwerpen als ‘lovely liefdesbrieven (misschien wel voor jou!)’ en ‘Boost je vriendschap tot 4-ever’ moeten de ‘girls’ overhalen de bladen open te slaan (of als ze nog in de winkel staan: te kopen).

Het is allemaal duidelijk voor meiden, maar dan wel voor hippe meiden. Verdwenen is het dunne scheurpapier waar de bladen vroeger op werden gedrukt. Hier ligt een berg glimmende glossy's. In felle kleurtjes worden op de omslag de prikkelende artikelen onder de aandacht gebracht, die ook duidelijk niet voor brave, saaie meisjes zijn: ‘129 It-girl musthaves: coole clutches, metallic jurkjes, grote sieraden’. En: ‘Jij & hij over de eerste keer: hij floepte er telkens uit’.

■ Beschuitje eten

Alle onderwerpen die voor meiden tussen de 13 en 18 jaar interessant zijn, komen aan bod: waargebeurde verhalen (‘Heftig. Tessa werd ontvoerd door haar vader’), meningen (‘Handboeken voor

[p. 211]

meiden zijn een waanzinnige hit. Wij plukten de leukste exemplaren eruit’), sterren (‘Met welke ster wil jij wel een beschuitje eten?’), jongens (‘Help! HIJ wordt een MAN’) en mode en beauty (‘Beautilicious. Wist je dat je het binnenste laagje van een kokosnoot op je gezicht kunt smeren voor een superzachte huid?’). In de magazines kunnen de meiden zich bovendien regelmatig testen op van alles en nog wat:

-	Doe de test: ben jij een aso?
-	Welke hottie past bij jou?
-	Wat is jouw datingstijl?

Uitgeverijen zien brood in de doelgroep en bedienen de meiden gretig. Zo geeft uitgeverij Audax inmiddels zeven jaar Girlz! uit, Sanoma al veertien jaar Fancy, en bestaat de Cosmo Girl! alweer vijf jaar (eerst werd het uitgegeven door de Telegraaf Tijdschriften Groep; sinds 1 april door Pelican Magazines Hearst). Tot en met december 2008 lag ook Elle Girl van Hachette Fillapachi nog in de schappen, maar dat is na vijfenhalf jaar op papier gestopt; het bestaat alleen nog online, maar voor dit artikel heb ik nog wat exemplaren kunnen inzien.

Volgens HOI, een onafhankelijk media-instituut dat elk kwartaal oplagecijfers publiceert, waren deze vier bladen in 2008 goed voor een oplage van bijna 400.000 per kwartaal. Een grote markt dus - een markt bestaande uit lezeressen die geen kind meer zijn, maar ook nog geen volwassene. En dat zie je terug in de taal.

Girlz!-stijlboek

Er is de laatste tijd veel te doen over de taalvaardigheid van jongeren. Die zou volgens veel mensen onder de maat zijn. Wat is de rol van meidenglossy's daarin?

Robert van der Sanden, hoofdredacteur van Girlz!: ‘We hebben een stijlboek waar we ons aan houden. Sms-taal zul je bijvoorbeeld in ons blad niet vinden. Wel veel alliteraties, afkortingen en woorden als ultra, en in mindere mate gebruiken we Engels, maar dan wel altijd correct geschreven. We weten dat onze lezeressen slecht zijn in spelling en grammatica. We zijn het hun verplicht geen fouten in het blad te maken, om het goede voorbeeld te geven.’

‘Bovendien reageren meiden verrassenderwijs massaal als er per ongeluk toch een keer een schrijffout in het blad terechtkomt. Zelf schrijven ze dus absoluut niet foutloos, maar een fout van ons valt ze zeker op.’

■ Onbehouwen holbewoner

In meidenbladen is een jongen bijna nooit gewoon een ‘jongen’. Nee, hij is ‘een hunk’, ‘o zo hippe boy’, ‘dude’, ‘hottie’, ‘droomprins’ of ‘lekker ding’. Je vriendje (zelden ‘vriend’ genoemd) is een ‘lover’, ‘man’, ‘onbehouwen holbewoner’ of ‘vent’.

Ook zijn de bladenmakers dol op verkleinwoordjes: ‘Sienna Miller rockt haar stijltje zo, dat ze haar plek in de style Queen lijst eerlijk veroverd heeft.’ Over rapster Kid Sister: ‘Mocht je niet zo into rap zijn, hou dan in ieder geval haar outfitjes ter inspiratie in de gaten.’ En wat te denken van deze eigenschap van een ‘style queen’: ‘lak aan trendjes (of je moet ze zelf starten)’.

En dan zijn er de vele alliteraties. Zo schrijven de medewerkers van Elle Girl over hun ‘meest memorabele filmmomenten’, kun je in datzelfde blad testen of je een ‘bekrompen boerin’, ‘bewuste bonnie’ of ‘begripvolle bea’ bent, lezen we dat Kelly ‘een heerlijk hectische secretaresse is’, meldt een roze kop ‘Jim kikkert kinderen op’ en kunnen we pagina's lang ‘lovely liefdesbrieven lezen’. Dan zijn er ook nog combinaties die alleen maar líj́ken te allitereren totdat je ze uitspreekt: ‘gigakritische girl’.

■ Ultra-glamoureus

De taal in meidenglossy's is kortom ‘ultra-crea-bea’. Maar is het taalgebruik in dat opzicht wezenlijk anders dan dat in bijvoorbeeld de Tina, een tijdschrift dat zich op jongere meisjes richt? Nee, niet echt eigenlijk. Ook in de Tina staan veel alliteraties (zo treedt iedere Tina-lezeres toe tot de club van ‘Mazzelmeiden’) en verkleinwoorden (‘Met je profiel kun je vriendinnetjes toevoegen en een echt vriendinnenboekje maken’).

En zo zijn er nóg wat van die overeenkomsten. Zowel in de Tina als de glossy's beginnen veel zinnen met kreetjes die een emotie uitdrukken. De volgende zin stond bijvoorbeeld in de Girlz! Xtra: ‘Getsie, een jongen die naar zweet stinkt hoef ik echt niet als toekomstig vriendje.’ In de Girlz! lazen we: ‘Joehoe, het is bijna voorjaar!’ En in de Cosmo Girl!: ‘Ai, hier vist Christina Aguilera modisch gezien toch écht achter het (haar)net.’ En het wemelt er van de accent aigu's om woorden als én, héél, véél, néé en metéén nadruk te geven: ‘De slappe lach (en úúúren buikpijn) na het lezen van de boys bloopers’ (uit de Cosmo Girl!).

Voorvoegsels met een Griekse of Latijnse afkomst zijn ook ultrahip in glossy's en Tina. Woorden als super en mega worden ‘hyperveel’ gebruikt. Zo kun je in de Girlz! testen of je al dan niet ‘superbegripvol’ bent, heeft Fenna een ‘megatalentvol vriendinnetje’ en lezen we in de Elle Girl: ‘De ultra-glamoureuze paillettenjurk (of broek!) is terug van weggeweest.’ Wederom niet zo'n groot verschil dus met de Tina, die het heeft over ‘gigapakketten’ en ‘supermoeders’.

Tot slot lezen zowel de Tina als de meidenglossy's alsof je zit te kletsen met een vriendin. Het klinkt gezellig, knus en informeel, zoals de eerste zinnen uit de ‘editorial’ uit Girlz! X-tra: ‘Vind jij dit ook het ideale seizoen om veel te lezen? Lekker met een kop thee op een kussen voor de verwarming in je kamer, of misschien gezellig beneden bij de open haard.’

Bladenmakers zijn dol op verkleinwoordjes: ‘Mocht je niet zo into rap zijn, hou dan in ieder geval haar outfitjes in de gaten.’

■ Niet té meisjesachtig

Maar in een glossy moet het allemaal niet té meisjesachtig worden, want de glossylezeres voelt zichzelf natuurlijk al erg volwassen. Vergeleken met de Tina zijn de onderwerpen van de meidenglossy dan ook minder kinderlijk (seks!), er staan nauwelijks (vervolg)-stripverhalen in, de modellen zijn duidelijk kind-af en het papier glimt uitbundiger. Maar ook de taal kan zich in verschillende opzichten spiegelen aan de volwassenenglossy's.

Zo grossieren de glossy's voor oud én jong in afkortingen. Vier voorbeelden: celeb, abo, glam en BFF. (Weet jij wat die betekenen? Test nu je kennis van meidenbladen! De uitslag vind je onder aan dit stuk, op de volgende bladzijde!)

[p. 212]

Maar als je de glossy's van volwassenen en die van jongeren naast elkaar legt, springt één overeenkomst direct in het oog: de Engelse termen. We kunnen met een gerust hart vaststellen dat die ‘hot’ zijn.

Neem nu deze lead in de Fancy over make-up: ‘De beautytrends van dit seizoen? Nude, pastel en fel. Kortom, een colorful mix! Lezeres Erica laat zien hoe je jezelf omtovert tot een beautiful babe. Kies jouw favo look!’ En zo zijn de artikelen in de Cosmo Girl! opgedeeld in de volgende rubrieken: ‘Op de cover’, ‘CG! Hot now’, ‘CG! Fun’, ‘CG! Get real’, ‘CG! Body & soul’, ‘CG! Look’, ‘CG! Boys’, ‘CG! Stars’ en als laatste de dan toch Nederlands getitelde ‘CG! Elke maand’.

Sommige Engelse woorden worden creatief geschreven. Zo lezen we regelmatig over girlz en boyz - soms zelfs met meerdere z's achter elkaar. Ook bij Nederlandse woorden gebeurt dat, bijvoorbeeld in Girlz!: ‘Ook wat te mmmailen? Mail dan naar (...)’, en uit de editorial in Cosmo Girl!: ‘Liefz & enjoy’.

■ Stuff uit oma's tijd

De Engelse termen worden voornamelijk en vaak gebruikt in de rubrieken waar de nieuwste mode-, make-up- en shoppingtrends besproken worden (‘Hot Now: stuff uit oma's tijd’) en in rubrieken over sterren (‘Confessions of a Teenage Dramaqueen’). Aangezien deze rubrieken de paradepaardjes zijn van de internationaal gerichte Elle en Cosmo, staan in de meidenvarianten van die twee bladen beduidend meer Engelse termen dan in Fancy en Girlz!

In langere en serieuzere ‘real life stories’, zoals ‘Bo, Esmé, Tessa en Lisa zijn een vierling!’ in de Fancy en ‘Deze girls verloren hun beste vriendin’ in Girlz! X-tra, komt nauwelijks Engels voor. De meeste voorbeelden van meidenglossytaal die hierboven zijn genoemd, vind je in dit soort stukken evenmin. Over het algemeen geldt: hoe korter de tekst, hoe uitbundiger de taal. In de praktijk komt dat neer op (sub)koppen, intro's, bijschriften en uitgelichte kreten. De opvallende teksten van de bladen dus.

Het is duidelijk: de taal in meidenbladen is fris, origineel en uitbundig. Alsof ze is opgemaakt met mascara en lipgloss, zorgvuldig opgebracht maar ook: zonder enige terughoudendheid. Een beetje dus zoals een tiener dat doet die net de make-updoos van haar moeder heeft ontdekt.

Uitslag test: celeb is de afkorting van celebrity's ‘beroemdheden’, abo van abonnement, glam van glamorous, BFF van Best Friend Forever.
1 punt gescoord? Dan ben je een girlz-kneuter. Een score van 2 punten? Mmmm, je bent een gaatwel-girlkenner. Jij kende 3 afkortingen: niet gek, teen-magazine-moppie. 4 punten? Jij bent een rasechte mega-meidenmagazine-maniak!