Onze Taal. Jaargang 75

[p. 350]

Het taaljaar 2006
Meningen van bekende taalgebruikers

Redactie Onze Taal

	1. Wat viel u in 2006 op als het gaat om taal in de ruimste zin van het woord?
Gerbrand Bakker etymoloog en schrijver	1. Over het algemeen vind ik: taal gaat zoals taal wil gaan, maar dingen als die hogedrukgebied gaan mij toch écht een stap te ver.
Jaap de Berg samensteller Trouw schrijfboek	1. De toenemende wildgroei van het Nederengels.
Bart Chabot dichter	1. Het uitbreken van de groen-witte spellingoorlog.
Mirjam Ernestus taalwetenschapper	1. Het woord goed is niet goed genoeg meer en moet voorafgegaan worden door helemaal (‘helemaal goed’). Het breidt zich ook uit naar andere woorden (‘helemaal bedankt’).
Joop van der Horst taalkundige	1. Helaas zijn we nog niet verlost van het gezeur rondom de spelling. Door toedoen van de Nederlandse Taalunie is het normbesef inzake spelling grondig ondermijnd.
Marlies Philippa etymologe	1. Een dooddoener: taal leeft.
André Rouvoet fractieleider ChristenUnie	1. Het taalgebruik vervlakt en versimpelt. De verengelsing van de taal neemt toe.
Merel Roze weblogster en schrijfster	1. Spaties. Overal! Tussen alle samengestelde woorden (uit het Engels overgenomen). Zie ook www.spatie-gebruik.nl. Verder dat er weer zo'n 100.000 weblogs bij zijn gekomen.
Christiaan Weijts schrijver	1. De toename van vluchtig- en slordigheid. Denk aan frasen als ‘hélemaal top!’ en het nog altijd oprukkende ‘dan heb ik echt zoiets van’.
Paul Witteman tv-journalist en -presentator	1. De grote invloed die de televisie heeft op het taalgebruik van de gemiddelde Nederlander.

	2. Wat vindt u de belangrijkste taalgebeurtenis van dit jaar?
Gerbrand Bakker etymoloog en schrijver	2. Het verschijnen van het Junior etymologisch woordenboek.
Jaap de Berg samensteller Trouw schrijfboek	2. Voor ont-groende journalisten: de verschijning van het Witte Boekje.
Bart Chabot dichter	2. Het verbreken van de samenwerking door de Nederlandse Taalunie met Onze Taal: bijzónder kinderachtig, en een dergelijke organisatie onwaardig.
Mirjam Ernestus taalwetenschapper	2. De nieuwste aanpassing van onze spelling. Je zou denken dat we na al die aanpassingen wel iets simpels en consistents zouden hebben, maar niets is minder waar.
Joop van der Horst taalkundige	2. Ondanks alle negatieve berichtgeving leren toch zo heel veel Turkse, Marokkaanse en andere allochtone landgenoten meer en meer Nederlands.
Marlies Philippa etymologe	2. Er was er geen. De spellingdiscussie raakt mij niet. Spelling is geen taal.
André Rouvoet fractieleider ChristenUnie	2. De Algemene Politieke Beschouwingen. Daarbij gaat het erom met visie, passie en op het scherp van de snede te debatteren - en met gebruik van beschaafde taal.
Merel Roze weblogster en schrijfster	2. Het stoppen van CaMu en het afdanken van Jan Blokker na ongeveer 100 jaar, beide bij de Volkskrant.
Christiaan Weijts schrijver	2. De lancering van het Witte Boekje naast het Groene Boekje. Spelling is een afspraak, en het is verwarrend als een deel van de taalgebruikers opeens andere afspraken hanteert.
Paul Witteman tv-journalist en -presentator	2. De totstandkoming van de Wet inburgering, die taalles voor nieuwkomers verplicht stelt.

	3. Wat is het beste boek (of artikel, of bericht of iets dergelijks) over taal dat u dit jaar las of gebruikte?
Gerbrand Bakker etymoloog en schrijver	3. Van Dale Engels-Nederlands, door de veelheid van nautische termen uitstekend bruikbaar bij het vertalen van een roman waarin veel gevaren en gezeild wordt.
Jaap de Berg samensteller Trouw schrijfboek	3. Ex aequo: de herziene editie van Nicoline van der Sijs' Groot leenwoordenboek en de website van de mysterieuze Taalprof.
Bart Chabot dichter	3. Het Witte Boekje.
Mirjam Ernestus taalwetenschapper	3. http://sun02.mpi.nl/cgi-bin/exp/default.pl. Via dit online-experiment kunnen taalkundigen op een gemakkelijke manier onderzoeken hoe mensen met taal omgaan.
Joop van der Horst taalkundige	3. De dbnl, de digitale bibliotheek voor taal- en letterkunde, die het verdient om ruimere middelen te krijgen: erg goed en heel belangrijk.
Marlies Philippa etymologe	3. Natuurlijk het Junior etymologisch woordenboek van Gerbrand Bakker.
André Rouvoet fractieleider ChristenUnie	3. Het Groene Boekje én het Witte Boekje, alleen al om de discussie daarover te volgen.
Merel Roze weblogster en schrijfster	3. www.taalunieversum.org en www.onzetaal.nl (sorry, maar deze twee sites gebruik ik nu eenmaal het vaakst).
Christiaan Weijts schrijver	3. Het bericht dat sms-taal als CU van8 en Suc6 geen negatieve invloed blijkt te hebben op taalverwerving en spelling.
Paul Witteman tv-journalist en -presentator	3. Het psalmenoproer van Maarten 't Hart, omdat daar mooi oud Nederlands in voorkomt.

[p. 351]

De belangrijkste gebeurtenis, het beste boek, het mooiste en het ergste woord - de redactie vroeg een aantal spraakmakende taalgebruikers wat hun het afgelopen jaar zoal opviel.

	4. Wat is het ergste woord van 2006?
Gerbrand Bakker etymoloog en schrijver	4. Nominatiestress, en als goede tweede stresswortelpuntkanaalontsteking.
Jaap de Berg samensteller Trouw schrijfboek	4. Godsdienstcode (‘afspraken om licht ontvlambare gelovigen te ontzien’, een idee van de Europese Commissie).
Bart Chabot dichter	4. Ideeëloos, sonjabakkeren.
Mirjam Ernestus taalwetenschapper	4. Buys Zoenen, ter vervanging van negerzoenen.
Joop van der Horst taalkundige	4. Geen mening; verkeerde soort vraag.
Marlies Philippa etymologe	4. Het vreselijke fijn (‘fijne feestdagen’) en het nietszeggende absoluut.
André Rouvoet fractieleider ChristenUnie	4. Aanrechtsubsidie, een term die mevrouw Halsema van GroenLinks introduceerde bij de Algemene Politieke Beschouwingen.
Merel Roze weblogster en schrijfster	4. Raamnegers (in Lingo als tienletterwoord goedgekeurd), canon, stemcomputer, would-beschrijver (dankzij nieuwe spelling), hyven en wuppie.
Christiaan Weijts schrijver	4. Ophokplicht: het woord bekt niet lekker en heeft geen fijne melodie. En tiplijst en toplijst: nu moeten de kranten steeds uitleg toevoegen als ‘voorheen shortlist’.
Paul Witteman tv-journalist en -presentator	4. Het enkelvoudig gebruik van het woord media: ‘de media heeft...’ Daarnaast het misbruik van het woord transparantie.

	5. Wat is het mooiste woord van 2006?
Gerbrand Bakker etymoloog en schrijver	5. Wankelmoedig (iemand zal dat woord toch gebruikt hebben in 2006?).
Jaap de Berg samensteller Trouw schrijfboek	5. Taalrijk (‘rijk aan woorden’, ‘welsprekend’), een ter aarde besteld woord, in 2006 opgegraven door de samenstellers van het Verdwijnwoordenboek.
Bart Chabot dichter	5. Koefnoen.
Mirjam Ernestus taalwetenschapper	5. EURYI-award (‘European Young Investigator Award’). Natuurlijk omdat ik er een gekregen heb, maar ook omdat niemand weet hoe je dat woord moet uitspreken.
Joop van der Horst taalkundige	5. Geen mening; verkeerde soort vraag.
Marlies Philippa etymologe	5. Een mooiste woord heb ik niet gehoord.
André Rouvoet fractieleider ChristenUnie	5. Krantenknipselpolitiek. En hoewel het niet netjes is een eigen vinding te noemen: regelwouter, de overtreffende trap van regelwoud.
Merel Roze weblogster en schrijfster	5. Fantastica natuurlijk, de titel van mijn roman;-), spoorspatting (dat de rails uitzetten vanwege extreme hitte) en huu (als uitroep).
Christiaan Weijts schrijver	5. Het in België al langer bestaande vechtscheiding.
Paul Witteman tv-journalist en -presentator	5. Generaal pardon.

6. Wie was dit jaar de beste taalgebruiker?
6. Taalgebruik is onlosmakelijk verbonden met de aard van de taalgebruiker; iedereen is zijn eigen beste taalgebruiker. Trouwens: taalgebruiker is óók een mooi woord.
6. Iedere allochtoon die het Nederlands leerde beheersen.
6. Borat.
6. Tom Lanoye, vooral vanwege zijn gedicht ter gelegenheid van de Belgische lokale verkiezingen, waarbij het Vlaams Belang heel veel stemmen kreeg.
6. De veelal anonieme leraar Nederlands (m/v), die ondanks tegenwerking van de schoolleiding en overspannen verwachtingen van buitenaf toch voortdoet.
6. Eigenlijk vind ik dat ik dat zelf ben.
6. Klaas de Vries, vanwege zijn heldere, toegankelijke en prettig geschreven weblog.
6. Iamzero (www.iamzero.nl).
6. Prinses Laurentien.
6. Arnon Grunberg.

6. Wie was dit jaar de beste taalgebruiker?
6. Taalgebruik is onlosmakelijk verbonden met de aard van de taalgebruiker; iedereen is zijn eigen beste taalgebruiker. Trouwens: taalgebruiker is óók een mooi woord.
6. Iedere allochtoon die het Nederlands leerde beheersen.
6. Borat.
6. Tom Lanoye, vooral vanwege zijn gedicht ter gelegenheid van de Belgische lokale verkiezingen, waarbij het Vlaams Belang heel veel stemmen kreeg.
6. De veelal anonieme leraar Nederlands (m/v), die ondanks tegenwerking van de schoolleiding en overspannen verwachtingen van buitenaf toch voortdoet.
6. Eigenlijk vind ik dat ik dat zelf ben.
6. Klaas de Vries, vanwege zijn heldere, toegankelijke en prettig geschreven weblog.
6. Iamzero (www.iamzero.nl).
6. Prinses Laurentien.
6. Arnon Grunberg.