Onze Taal. Jaargang 75

[p. 150]

Tamtam
Redactie Onze Taal

‘Negerzoen zal niet gauw verdwijnen’

Hoewel koekfabrikant Van der Breggen in Tilburg eind maart besloot de naam van zijn populaire negerzoenen te veranderen in ‘Buys Zoenen’, zal het woord negerzoen niet snel uit het Nederlands verdwijnen. Dat denkt althans taaljournalist en woordhistoricus Ewoud Sanders. ‘Op de lange termijn kan zo'n naamsverandering er wel toe bijdragen dat het woord in vergetelheid raakt (“heeft u zo'n ding dat wij vroeger een negerzoen noemden”), maar dat kan decennia duren.’ Ton den Boon, hoofdredacteur van de grote Van Dale, denkt er net zo over. ‘Het woord is erg ingeburgerd. Het maakt bijna deel uit van onze cultuur en nationale identiteit.’

Sanders en Den Boon behoren tot de velen die vorige maand reageerden op het opmerkelijke besluit tot naamswijziging van de negerzoen. De fabrikant meldde dat het tijd werd ‘de productnaam te moderniseren’. ‘Sommige mensen vinden het jammer dat de naam negerzoen verdwijnt, omdat ze die al zo lang kennen. Er zijn echter ook mensen die minder enthousiast zijn over de benaming. Daar hebben we alle begrip voor. Buys Zoenen moeten er zijn voor iedereen.’

Met dat laatste werd gedoeld op het initiatief van de Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers van Slavernij in Suriname, die hadden opgeroepen de naam negerzoen te wijzigen, omdat die discriminerend zou zijn. Eerder, in 2002, had de stichting de redactie van de grote Van Dale al verzocht het woord neger uit het woordenboek te schrappen. Dat leidde ertoe dat aan het lemma neger werd toegevoegd: ‘door sommigen als scheldwoord ervaren’.

De naamswijziging is volgens de koekfabrikant gebaseerd op ‘zorgvuldig markt-, merken consumentenonderzoek’. Ander onderzoek levert heel andere uitkomsten op. Dagblad De Telegraaf deed een peiling onder de lezers; 96 procent van hen had totaal geen probleem met negerzoen, en een stemming in Onze Taal (zie het januari- en het februari/ maartnummer), leverde een soortgelijke score op: 97,6 procent was tegen naamswijziging. De vele reacties in de media hadden dezelfde teneur. Misschien dat ook hierdoor de teloorgang van negerzoen bemoeilijkt wordt.

Bronnen: NRC Handelsblad, De Telegraaf, Onze Taal, De Twentsche Courant Tubantia, Nu.nl

De Franse president Chirac: boos weggelopen wegens Engels.

Chirac verontwaardigd.

De Franse president Chirac is eind maart demonstratief weggelopen uit een overleg van Europese regeringsleiders. Daarbij sprak zijn landgenoot Ernest-Antoine Seillière, voorzitter van de Europese werkgeversorganisatie UNICE, de regeringsleiders toe in ‘de taal van het zakenleven’, het Engels, en dat schoot Chirac in het verkeerde keelgat. (Nu.nl, BN/De Stem)

Vloeken op tv.

Het gemiddelde aantal vloeken en verwensingen dat vorig jaar per week op tv te horen was, is ten opzichte van 2004 gestegen van 1850 naar 1900, zo blijkt uit de Vloekmonitor 2005, een onderzoek dat wordt uitgevoerd in opdracht van de Bond tegen het vloeken. De opvallendste conclusie was overigens dat er in 2005, in tegenstelling tot voorgaande jaren, bij de publieke omroepen meer gevloekt werd dan bij de commerciële. (Reformatorisch Dagblad)

Fantasietaal.

‘Amambanda amambanda / Amambanda gwena mambanda’ - dat zijn de openingsregels van het lied ‘Amambanda’ van de groep Treble, die Nederland op 18 mei vertegenwoordigt tijdens de voorronde van het Eurovisie Songfestival in Athene. De tekst is geschreven in zogeheten Treble-taal, een onzinwoordentaal die je ‘vooral moet voelen’. Desondanks heeft amambanda een betekenis: ‘zet 'm op’. (De Telegraaf, NOS.nl)

Beste bijsluiter.

Pariet, een middel tegen maag- en slokdarmklachten, heeft de prijs voor de beste geneesmiddelenbijsluiter van 2006 gekregen, vanwege de uitgebreide informatie, de heldere taal en de overzichtelijke presentatie. De prijs is een initiatief van DGV Nederlands instituut voor verantwoord medicijngebruik, en werd dit jaar voor de derde keer uitgereikt. (Persbericht DGV)

Klare taal.

Het Duitse taaltijdschrift Deutsche Sprachwelt is op de Internationale Dag van de Moedertaal (21 februari) een actie begonnen die tot meer ‘gutes Deutsch’ in het parlement moet leiden. Daartoe moeten parlementsleden een verklaring ondertekenen waarin ze zichzelf verplichten om correcte, begrijpelijke taal te gebruiken, zonder ‘Denglische’ (Duits-Engelse) woorden. Tot nu toe hebben 21 van de 614 parlementsleden zo'n verklaring ondertekend. (Deutsche Sprachwelt).

Koppelingen naar de originele berichten staan op www.onzetaal.nl/tamtam. Let wel: internetkoppelingen verouderen snel. Op onze website staat iedere dag vers taalnieuws.